İngiltere’deki Greenwich Kasabası’nın sıfır noktası olarak kabul edildiği meridyen sisteminin, tarihte İstanbul’u merkez alacak şekilde kullanıldığı belirtildi. Konuyla ilgili bir süredir yaşanan tartışmalar Avrasya Bir Vakfı’nın düzenlediği sempozyumda masaya yatırıldı. Uzmanlar, tartışmanın eski olduğunu belirterek, bazı ülkelerin sıfır noktasını kendi başkentleri saydığını hatırlattı.
Avrasya Bir Vakfı tarafından düzenlenen ‘Zamanın Sıfır Noktası İstanbul’ konulu konferansa Yazarlar Celal Tahir, Abdurrahman Dilipak, Osmanlı Arşivi’ndan Orhan Sakin ve Astrolog Yonca Olamaz katıldı. Bir süredir kamuoyunda kendisine yer bulan meridyen sisteminin başlangıç noktasının gerçekte neresi olduğuna ilişkin tartışmalar sempozyumda masaya yatırıldı. Orhan Sakin, meridyen başlangıç noktası ile ilgili geçmişte ülkelerin de anlaşmazlık yaşadığını, hatta her ülkenin sıfır noktasını kendisi olarak kabul edip hesaplamalar yaptıklarını anlattı. Sakin, “1860’ların ortalarından itibaren belgeler var, yazışmalar var. Ama bu başlangıç meridyeni tartışmasından ziyade ülkeler kendileri ölçümler yapıyorlar. Konferanslar düzenleniyor ve yavaş yavaş bu işin temeli atılıyor. 1884’te de İngiltere başı çekiyor Washington Konferansı’nda Osmanlı’dan da temsilci var, o tarihten itibaren dünyanın başlangıç meridyeni Greenwich’ten geçen hat olarak kabul ediliyor. Bizden de temsilci gitmiş, katılım olmuş. Onunla ilgili de yazışmalar var. Fakat orada herkesin bunu kabul etmediği anlaşılıyor. Mesela Fransa buna itiraz etmiş. Bundan dolayı ki öyle tahmin ediyorum 20. Yüzyılın başında çizilmiş haritalar var. O haritalarda ülkeler kendi merkezlerinden geçirmeye başlamışlar. Fransızlar Paris’ten, Almanlar Berlin’den. Bizden de İstanbul’dan Ayasofya’nın üzerinden geçiyor” dedi.
Yazar Abdurrahman Dilipak ise meridyen sisteminin sıfır noktası olarak İstanbul’un kabul edilmesinin yeterli olmadığını, bunun bilimsel ve diğer unsurlar bakımından altının doldurulması gerektiğini belirtti. Dilipak da konuyla ilgili şunları söyledi: “Nereden geçiyor hem de biliyor musunuz? O Milenyum Taşı’nın bulunduğu noktayı eğer Ayasofya’nın kubbesine kadar yükseltirseniz kubbenin ortasındaki halkadan geçerek Kudüsü ve Mekke’yi bulursunuz. Bu sadece İslam ile ortaya çıkmış bir olay da değil… Küçük küçük parçaları bir araya getirerek bir fotoğraf üretebilir, ihtimal hesabı yapabiliriz. Hepsinden önemlisi de sadece oraya taşı dikmek değil, onun kavramlarını kurumlarını, bilimini, sanatını yapabilmektir. Tiyatrosunu, gerekiyorsa romanını yapabilmektir.”
Toplantıya katılan Astrolog Yonca Olamaz ise sıfır meridyenin İstanbul’dan geçtiği varsayımı ile kollektif bir bilinç içinde İstanbul’un başlangıç kabul edileceğini, İstanbul’un bir çok çalışmada önemli olacağını ve kollektif bilinçte İstanbul’un yerinin çok daha farklı olacağını söyledi.
Avrasya Bir Vakfı tarafından düzenlenen ‘Zamanın Sıfır Noktası İstanbul’ konulu konferansa Yazarlar Celal Tahir, Abdurrahman Dilipak, Osmanlı Arşivi’ndan Orhan Sakin ve Astrolog Yonca Olamaz katıldı. Bir süredir kamuoyunda kendisine yer bulan meridyen sisteminin başlangıç noktasının gerçekte neresi olduğuna ilişkin tartışmalar sempozyumda masaya yatırıldı. Orhan Sakin, meridyen başlangıç noktası ile ilgili geçmişte ülkelerin de anlaşmazlık yaşadığını, hatta her ülkenin sıfır noktasını kendisi olarak kabul edip hesaplamalar yaptıklarını anlattı. Sakin, “1860’ların ortalarından itibaren belgeler var, yazışmalar var. Ama bu başlangıç meridyeni tartışmasından ziyade ülkeler kendileri ölçümler yapıyorlar. Konferanslar düzenleniyor ve yavaş yavaş bu işin temeli atılıyor. 1884’te de İngiltere başı çekiyor Washington Konferansı’nda Osmanlı’dan da temsilci var, o tarihten itibaren dünyanın başlangıç meridyeni Greenwich’ten geçen hat olarak kabul ediliyor. Bizden de temsilci gitmiş, katılım olmuş. Onunla ilgili de yazışmalar var. Fakat orada herkesin bunu kabul etmediği anlaşılıyor. Mesela Fransa buna itiraz etmiş. Bundan dolayı ki öyle tahmin ediyorum 20. Yüzyılın başında çizilmiş haritalar var. O haritalarda ülkeler kendi merkezlerinden geçirmeye başlamışlar. Fransızlar Paris’ten, Almanlar Berlin’den. Bizden de İstanbul’dan Ayasofya’nın üzerinden geçiyor” dedi.
Yazar Abdurrahman Dilipak ise meridyen sisteminin sıfır noktası olarak İstanbul’un kabul edilmesinin yeterli olmadığını, bunun bilimsel ve diğer unsurlar bakımından altının doldurulması gerektiğini belirtti. Dilipak da konuyla ilgili şunları söyledi: “Nereden geçiyor hem de biliyor musunuz? O Milenyum Taşı’nın bulunduğu noktayı eğer Ayasofya’nın kubbesine kadar yükseltirseniz kubbenin ortasındaki halkadan geçerek Kudüsü ve Mekke’yi bulursunuz. Bu sadece İslam ile ortaya çıkmış bir olay da değil… Küçük küçük parçaları bir araya getirerek bir fotoğraf üretebilir, ihtimal hesabı yapabiliriz. Hepsinden önemlisi de sadece oraya taşı dikmek değil, onun kavramlarını kurumlarını, bilimini, sanatını yapabilmektir. Tiyatrosunu, gerekiyorsa romanını yapabilmektir.”
Toplantıya katılan Astrolog Yonca Olamaz ise sıfır meridyenin İstanbul’dan geçtiği varsayımı ile kollektif bir bilinç içinde İstanbul’un başlangıç kabul edileceğini, İstanbul’un bir çok çalışmada önemli olacağını ve kollektif bilinçte İstanbul’un yerinin çok daha farklı olacağını söyledi.