Taşeron işçi sayısı Türkiye’de son 10 yılda 3 kat artarak 1 milyon 200 bine ulaştı.
Türkiye’de özel sektörün yanında kamuda ağırlıklı olarak taşeron işçi istihdam ediliyor. Devlete çalışan taşeron işçi sayısı 585 bin kişi. Çok yaygın olarak başvurulan taşeron uygulaması, pek çok soruna yol açıyor.
ADALETSİZLİK DİZ BOYU
10 işçi ile yapılması gereken işi 7 işçi yapıyor. İşçiler 8 saatten fazla çalıştırılıyor. Kimi zaman haftalık izin kullandırılmıyor. Mesai ücreti ödenmiyor. Yer yer maaşları düzenli verilmiyor. Tazminata hak kazanmasın diye 11 aylık olan işçi, işten çıkmış gibi gösterilip bir iki gün sonra tekrar işe alınıyor. Bu yöntemle 10 yıl boyunca aynı taşeron firmada çalışan işçinin tek kuruş kıdem tazminatı birikmiyor. Mesai sınırlaması olmaksızın çalıştırılan bu işçiler, fazla mesai durumunda mesai ücreti alamıyorlar. Yıllık izin de kullanamıyor. Yıllarca çalışmalarına rağmen maaşları hep asgari ücret düzeyinde kalıyor.
Taşeron firmalar aracılığıyla temizlik görevlisi veya güvenlikçi olarak işe alınanların bir kısmı memur eliyle yapılması gereken işlerde çalıştırılmaktadır. Kamuda çalışan 661 bin işçiden sadece 161 bini asıl işinde çalışıyor. Ayni masada ayni işi yapan insanlar arasında her bakımdan var olan adaletsiz yapı devlete olan güveni sarsmakta, çalışanlar arasında huzursuzluklar doğurmaktadır.
Bu çalışan işçilerin her birinin üzerinden taşeron firmalar % 20 komisyon alıyor. Devlet banları yaparken daha az maliyeti düşünerek yapıyor. Devletin ödediği KDV kıdem tazminatı vs. hesaplandığında devletin büyük kayıpta olduğu görülüyor.
Devlet Taşeron firmalara neden ihtiyaç duyuyor henüz anlaşılmış değil. Bu hususta bir takım araştırmalar ve iddialar ortaya koyuluyor. Bunlardan bazıları şöyle; yandaşlara para aktarmak, ucuz işçilik, sendikal ve sosyal haklardan mahrum bir işçilik yaratmak gibi sebepler…
İşin korkunç ve ilginç tarafı taşeron işçilere banka vasıtasıyla ödenen paranın % 10 kadarının taşeron firmaya geri ödendiğidir. Taşeron işçiler her yönden iliklerine kadar sömürülmekte, taşeron firmalara peşkeç çekilmektedir. İşçiler üzerinden edinilen rant iktidarların yandaşlarına bir hediye paketi gibi sunulmaktadır.
Taşeron işçilerinin devlet kurumları tarafından "asıl işte" çalıştırılmalarına Yargıtay karşı çıkmış, bunların kadroya alınması yolunda karar aldı.
Gerçi Konuyla alakalı Çalışma Genel Müdürlüğü yaptığı açıklama açıklamada bu tür kişilerin ya kadroya alınmaları, ya da işten ayrılmaları gerektiği belirtildi.
Yeni çıkacak olan torba yasalara göre taşeron işçilerinin ve firmalarının durumuna ilişkin yeni düzenlemeler gelmektedir. Fakat bu gelecek düzenlemeler taşeron işçilerinin durumunu ne kadar iyileştirecek hep birlikte göreceğiz.