Türkiye'de bir milletvekilinin devlete maliyeti, yalnızca maaşla sınırlı olmayıp, çeşitli ek ödenekler ve yan haklarla birlikte önemli bir bütçe kalemi oluşturmaktadır. Bu durum, özellikle ekonomik zorlukların yaşandığı dönemlerde kamuoyunun dikkatini çekmektedir.
Türkiye’de milletvekilliği yalnızca bir yasama görevi değil; aynı zamanda önemli ayrıcalıklar, yüksek gelir ve çeşitli sosyal haklar anlamına geliyor. Kamuoyunda sık sık tartışma konusu olan milletvekili harcamaları, özellikle ekonomik daralma ve kamuda tasarruf çağrılarının yapıldığı dönemlerde daha fazla gündeme geliyor.
Ekonomik kriz, tasarruf paketleri, kamuya personel alımında sınırlamalar ve memurlara yapılan enflasyon altı zamlar tartışılırken, gözler yeniden Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne çevrildi. Vatandaşın temel hizmetlere ulaşmakta zorlandığı bir ortamda, milletvekillerine sağlanan hak ve ödeneklerin büyüklüğü kamuoyunda yeniden gündem oldu.
Peki, bir milletvekili devlete ne kadara mal oluyor? Bu soru, günümüz şartlarında artık sadece siyasi değil, mali bir mesele haline geldi.
Yüksek Maaş, Ömür Boyu Gelir
2025 yılı itibarıyla bir milletvekilinin aylık maaşı yaklaşık 197 bin TL. Bu rakamla yılda ortalama 2 milyon 364 bin TL maaş alan vekiller, eğer daha önce milletvekilliği yapmışsa ek olarak 123 bin TL civarında emekli maaşı da alabiliyor. Yani emekli bir milletvekili, aylık ortalama 320 bin TL gelirle Türkiye'nin en yüksek gelirli kamu görevlileri arasında yer alıyor.
Bu rakamlar, vekilin sadece cebine giren parayı gösteriyor. Oysa asıl yük, bu maaşların çok ötesinde…
Danışman Kadrosu Devletin Sırtında
Her milletvekiline biri kıdemli olmak üzere iki danışman ve bir yardımcı personel tahsis ediliyor. 2025 yılı güncel verilerine göre danışman maaşları 70 bin ila 85 bin TL arasında değişirken, yardımcı personel maaşı 60 bin TL civarında. Yılda toplam ortalama 2,6 milyon TL sadece personel giderlerine ayrılıyor.
Bu rakam, milletvekili kadrosuna bağlı ofis giderleri, iletişim harcamaları, yemek ödenekleri ve SGK primleri hariç olarak hesaplanıyor.
Ulaşımda Sınır Yok: VIP Ayrıcalık Devam Ediyor
Milletvekillerine yurt içi ve yurt dışı uçuşlarda bilet sınırı uygulanmıyor. Vekiller, THY uçuşlarında ekonomi biletiyle business class’a yükseltilme hakkına sahip. Ayrıca şehirlerarası otobüs ve tren yolculukları ücretsiz. Vekilin kullandığı özel araç için yakıt, bakım, trafik sigortası ve vergiler de devletten karşılanıyor.
Yalnızca ulaşım ve konaklama kalemleriyle birlikte yılda ortalama 250 bin TL'yi bulan ek bir maliyet söz konusu.
Sağlık, Emeklilik ve Ömür Boyu Ayrıcalık
Milletvekilleri, görevdeyken ve sonrasında birinci sınıf sağlık hizmeti, özel hastanelerde VIP kapsamda tedavi ve ayrıcalıklı randevu sistemlerinden yararlanabiliyor. Üstelik yalnızca kendileri değil, aileleri de bu kapsamın içinde.
Görev süresi sona erdikten sonra emeklilik hakları başlıyor ve herhangi bir yaş şartı aranmıyor. Emekli milletvekili maaşıyla birlikte tüm sosyal haklar da korunuyor. Bu da devletin uzun yıllar boyunca bütçesinden yüksek ödeme yapmaya devam etmesi anlamına geliyor.
5 Yılda Devlete Maliyeti 25 Milyon TL’yi Aşıyor
Tüm bu kalemler bir araya getirildiğinde, bir milletvekilinin yıllık devlete maliyeti ortalama 5 ila 5,5 milyon TL arasında hesaplanıyor. Bu rakam, 5 yıllık bir yasama dönemi için 25 milyon TL’nin üzerinde bir yük anlamına geliyor. 600 vekilden oluşan Meclis’in devlete toplam maliyeti ise astronomik boyutlara ulaşıyor.
Avrupa'da Durum Nasıl?
Türkiye’deki yüksek harcamalar, özellikle Avrupa ülkeleriyle karşılaştırıldığında dikkat çekici hale geliyor. Örneğin İsveç’te milletvekilleri ortalama bir kamu çalışanından yalnızca 3 kat fazla maaş alıyor. Vekillere makam aracı veya koruma verilmiyor. Toplu taşımayı ücretsiz kullanan İsveçli vekiller, görev süresince küçük bir dairede kalıyor ve görev sona erdiğinde bu imkânlardan da çıkıyor.
Kamuoyunda Tepki Büyüyor: Şeffaflık Nerede?
Vatandaşlar, kamuda tasarrufun yalnızca alt kademe çalışanlara ve halka yönelik olmasından şikâyetçi. “Vekilin değil, milletin geçim derdi var” diyen yurttaşlar, vekillere tanınan sınırsız ayrıcalıkların kaldırılması ya da kısıtlanması yönünde yasal düzenleme bekliyor.
Meclis’in yıllık bütçesi milyarlarla ifade edilirken, bu harcamaların nasıl denetlendiği ve hangi kriterlere göre yapıldığı kamuoyunca bilinmiyor. Şeffaflık eksikliği ise tepkileri daha da büyütüyor.
Temsil mi, Tüketim mi?
Türkiye'de vekillik görevi, halkı temsil etmenin çok ötesinde, yüksek gelir ve ömür boyu ayrıcalık sağlayan bir sistem haline gelmiş durumda. Enflasyonun yüzde 70’leri zorladığı bir ortamda, asgari ücretle geçinen milyonlarca vatandaş için bu ayrıcalıklar vicdanlarda derin bir sorgulama yaratıyor.
Sistem yeniden ele alınmazsa, “milletin vekili” kavramı yerini “millete yük” algısına bırakacak gibi görünüyor.
