ABD'nin Bağdat Havalimanında helikopterle düzenlen saldırıda ölen İran Devrim Muhafızları Ordusu'na bağlı Kudüs Gücü Komutanı General Kasım Süleymani, Afganistan, Irak, Suriye, Lübnan ve İran bölgesinde bilinen önemli isimlerden birisiydi. ABD Başkanı Donald Trump'ın talimatı ile Bağdat Havalimanına düzenlenen saldırıda Haşdi Şabi Başkan Yardımcısı Ebu Mehdi el-Mühendis ile birlikte hayatını kaybeden Süleymani, Ayetullah Ali Hamaney tarafından "yaşayan şehit" olarak adlandırılmıştı. Peki, Kasım Süleymani kimdir, kaç yaşındadır, nerelidir? Süleymani'nin hayatı nasıldır, kimlere karşı mücadele vermiştir? Süleymani, neden ve nasıl öldürüldü?
ABD'nin Bağdat Büyükelçiliğini basan gruplar duvarlara "Kasım Süleymani liderimizdir" şeklinde yazılar yazmıştı. 1980'lerde tüm bölgeyi etkisi altına alan İran-Irak savaşından bu yana İran'ın bölgedeki güvenlik politikalarının belirlenmesinde önemli bir rol oynayan Kasım Süleymani, son on yılda Lübnan, Irak, Suriye, Gazze ve Yemen'de İran'ın attığı adımları yönlendirdi.KASIM SÜLEYMANİ NEDEN VE NASIL ÖLDÜRÜLDÜ?İran'ın Orta Doğu'daki faaliyetlerinin arkasında olan Kudüs Gücü Komutanı Kasım Süleymani'nin ABD tarafından öldürülmesi dünya gündeminde bomba etkisi yarattı. 3 Ocak 2020 tarihinde ABD Başkanı Donald Trump'ın bizzat talimatıyla suikaste uğrayan Kasım Süleymani, doğrudan dini lider Ali Hamaney'e bağlı Devrim Muhafızları Ordusu'nun Kudüs Gücü Komutanı görevini üstleniyordu. İran’ın Bağdat Büyükelçisi İrec Mescidi, Süleymani’nin nasıl öldürüldüğünü şöyle anlattı: “Cuma gecesi, saat 01.00 civarıydı. Kasım Süleymani, Ebu Mehdi el-Mühendis ve koruma ekipleri, iki araçla Bağdat Havalimanı’ndan şehir merkezine doğru hareket halindeyken, ABD’nin füze saldırısına maruz kaldılar. İki araçta bulunan 10 kişi hayatını kaybetti.” ABD yetkilileri, Amerikan yapımı MQ-9 Reaper olarak bilinen insansız hava aracından atılan füzeler ile havaalanından ayrılmakta olan konvoya yapılan saldırının gerçekleştirildiğini belirtti. ABD hava saldırısında Süleymani ve Haşdi Şabi Başkan Yardımcısı Ebu Mehdi el-Mühendis’in yanı sıra İranlı askeri yetkililer, Tuğgeneral Hüseyin Cafer Penah, Albay Şehrud Muzafferniya, Binbaşı Hadi Tarumi, Yüzbaşı Vehid Zemaniyan ile Haşdi Şabi Halkla İlişkiler ve Protokol Sorumlusu Muhammed Rıza Cabiri, Hasan Abdulhadi, Haşdi Şabi Üyeleri Haydar Alive Muhammed eş Şibani’nin de ölenler arasında olduğu belirtildi.
Kasım Süleymani kimdir?
İran'da 1957'de güneydoğu eyaleti Kirman'ın Afganistan sınırına yakın dağlık bir bölgesinde, Rabord köyünde dünyaya gelen Kasım Süleymani, çiftçi olan babasının devlete olan borcunu ödeyebilmek için inşaatlarda çalışmaya başladı.İlkokulu bitirdiği yıl köyünü terk eden Süleymani, Devrim Muhafızları Ordusuna katıldı.45 günlük askeri eğitim alan Süleymani, 5 yıllık ilk öğretim mezunudur. Askeri kariyerine 1979 İran Devrimi sonrasında başlayan Kasım Süleymani, ilk askeri cephe deneyimini, İran'ın batısındaki Mahabad'da, İran devriminden sonra ayaklanan silahlı Kürt gruplara karşı yaşamasının ardından, Devrimden sonra İran-Irak savaşında gösterdiği üstün çabalarla dikkatleri üzerine çekti. Cephe gerisinde birçok operasyonu başarıyla yöneten Süleymani, henüz 20 yaşındayken Teğmen rütbesiyle 41'inci Sarullah Birliği'nin komutanlığını üstlenerek, bu savaşta gösterdiği başarılarla askeri kariyerinin basamaklarını hızla tırmanmaya başladı.Taliban'ın 1998'de Mezar-ı Şerif kentinde İranlı 7 diplomatı ve 1 gazeteciyi öldürmesi üzerine doğrudan savaş yerine Taliban'a karşı mücadele eden Burhaneddin Rabbani'nin liderliğini yaptığı Kuzey İttifakı adlı gruba destek verilmesini sağlayan Süleymani, savaş sırasında Saddam Hüseyin'e karşı mücadele eden Iraklı Kürt liderlerle iyi ilişkiler kurdu. 1991'deki Körfez Savaşı'nda silahlı Şii gruplar ile ilişkiler geliştiren Süleymani, bu grupların ayaklanmalarını organize etti.Saddam'ın 2003'te ABD'nin Irak'ı işgali sonucu devrilmesinin ardından ABD ordusuna karşı savaşan Şiileri perde arkasından yöneten Süleymani, bazı Sünni grupların da eğitim ve silahlandırılmasında önemli görevler üstlendi.ABD ile savaşan grupları komuta ederken diğer bir yandan da Irak'ta ABD ve İran arasındaki pazarlıklarda en önemli söz sahiplerinden biri olan Süleymani, askeri kimliğinin yanında diplomat kimliğine de sahip bir komutan olarak öne çıkmıştı.Irak savaşında Kürt liderlerle yakın çalışması, Saddam sonrasında Irak'taki politikacılarla özel ilişkiler kurması için Süleymani'ye iyi bir zemin hazırlayan Süleymani, Irak'ta sadece Şiilerle değil Sünni liderlerle de iyi ilişkiler geliştirdi ve eski Irak Cumhurbaşkanı Celal Talabani başta olmak üzere bir dizi siyasetçiyle yakın ilişkileri bulundu. Şii lider Mukteda el Sadr'ın diğer siyasi gruplarla uzlaşmasına da yardımcı olan süleymani, Irak'ın Sünni Devlet Başkan Yardımcısı Usame Nuceyfi'yle de yakın ilişkiler kurdu hatta Nuceyfi 2013'te İranlı generalin annesinin Tahran'daki cenazesine de katılmıştı.2006'da İsrail'in Hizbullah'ın bir İsrail askerini kaçırdığı gerekçesiyle Lübnan'a saldırmasıyla başlayan "33 Günlük Temmuz Savaşı'nda da Hizbullah'ın eğitim ve silahlandırılması sorumluluğunu yürüten Süleymani'nin ülke içerisinde bulunan Hizbullah ve diğer Şii milis güçlerine sağladığı askeri strateji sayesinde Esed güçlerinin takviye edilmesi sağlandı ve muhalifler tarafından ele geçirilen bazı şehirler ve kasabalar da yeniden rejimin kontrolüne geçti. Kasım Süleymani'nin yardımcısı Hüseyin Hemedani, Ekim 2015'te Halep'te terör örgütü DEAŞ tarafından öldürüldü.Süleymani, Irak'ta terör örgütü DEAŞ'a karşı mücadele için kurulan Haşdi Şabi örgütünün oluşturulmasında ve yönetilmesinde de ön planda oldu.ABD'nin Bağdat Büyükelçiliğini basan gruplar duvarlara "Kasım Süleymani liderimizdir" şeklinde yazılar yazmıştı. 1980'lerde tüm bölgeyi etkisi altına alan İran-Irak savaşından bu yana İran'ın bölgedeki güvenlik politikalarının belirlenmesinde önemli bir rol oynayan Kasım Süleymani, son on yılda Lübnan, Irak, Suriye, Gazze ve Yemen'de İran'ın attığı adımları yönlendirdi.KASIM SÜLEYMANİ NEDEN VE NASIL ÖLDÜRÜLDÜ?İran'ın Orta Doğu'daki faaliyetlerinin arkasında olan Kudüs Gücü Komutanı Kasım Süleymani'nin ABD tarafından öldürülmesi dünya gündeminde bomba etkisi yarattı. 3 Ocak 2020 tarihinde ABD Başkanı Donald Trump'ın bizzat talimatıyla suikaste uğrayan Kasım Süleymani, doğrudan dini lider Ali Hamaney'e bağlı Devrim Muhafızları Ordusu'nun Kudüs Gücü Komutanı görevini üstleniyordu. İran’ın Bağdat Büyükelçisi İrec Mescidi, Süleymani’nin nasıl öldürüldüğünü şöyle anlattı: “Cuma gecesi, saat 01.00 civarıydı. Kasım Süleymani, Ebu Mehdi el-Mühendis ve koruma ekipleri, iki araçla Bağdat Havalimanı’ndan şehir merkezine doğru hareket halindeyken, ABD’nin füze saldırısına maruz kaldılar. İki araçta bulunan 10 kişi hayatını kaybetti.” ABD yetkilileri, Amerikan yapımı MQ-9 Reaper olarak bilinen insansız hava aracından atılan füzeler ile havaalanından ayrılmakta olan konvoya yapılan saldırının gerçekleştirildiğini belirtti. ABD hava saldırısında Süleymani ve Haşdi Şabi Başkan Yardımcısı Ebu Mehdi el-Mühendis’in yanı sıra İranlı askeri yetkililer, Tuğgeneral Hüseyin Cafer Penah, Albay Şehrud Muzafferniya, Binbaşı Hadi Tarumi, Yüzbaşı Vehid Zemaniyan ile Haşdi Şabi Halkla İlişkiler ve Protokol Sorumlusu Muhammed Rıza Cabiri, Hasan Abdulhadi, Haşdi Şabi Üyeleri Haydar Alive Muhammed eş Şibani’nin de ölenler arasında olduğu belirtildi.