Endonezya evlilik yasasını bu günlerde tercüme ettik. 67maddeli 1974 tarihli yasadır.
Yasada yasal olarak “tek eşlilik” kuralının esas olduğu Endonezya’da yine yasal açıdan “erkek çok evliliğine” müsaade edilmektedir. Cemiyet içinde “tek motosiklet sahibi ama çok hanımlı” beylerin görüldüğü Endonezya’da özellikle Yatılı İmam-Hatip (Ponpes) kökenli din adamı (kyai) ile mübarek ulu kişi (elang) sıfatlılar arasında ve “iki eşli olmayan popüler hocaefendivar mı?” denecek derecede televizyonlarda boy gösteren dinvaaz stand up’cıları arasında (ustad) yaygın bir şekilde mevcuttur. Devlet adamları çok evlilik yapan kaymakam (bupati) ve benzerleri hakkında sadece soruşturma açmakta yasal yönden müdahele edilmesi mümkün görülmemektedir. Ayrıca biz aşağıda yasayı tercüme edeceğiz ama bir Endonezya gerçeği olarak cemiyet içinde gayet yaygın olan; zaman zaman da televizyonlarda yetkili ve etkili (tokoh masyarakat) kişilerin çok eşlilik durumlarında sözü edilen “gizli nikah” (nikah siri) olgusunu vurgulamak isteriz. Söz konusu nikah siri Endonez Dil Kurumu Sözlüğü’nde (KBBI) şu şekilde tanımlanır: “Nikah siri; İslâm dinine göre yasal olan“Sadece Müslümanları Evlendirme Kurumu” (KUA) aracılığıyla yapılmayan sadece bir köy veya cami imamı ile şahit huzurunda icra edilen nikahtır.” Endonezce asli metnini dip notlarda verdiğimiz Endonezya evlilik yasası 1974 tarihli olup Endonezya ikinci devlet başkanı Suharto (1966-1998) Yeni Siyaset Düzeni (orba) eseridir.Yasadır (UU) ama Endonezya Halk Meclisi (DPR) kendi başına değil Endonezya Devlet Başkanlığı Makamı tarafından DPR ile uzlaşarak(persetujuan) çıkarılmıştır. Bu açıdan Endonezya hukuk düzeninde adı Başkanlık Makamı Kararı olup (perpres) yasa metni başında Endonezya Devlet Başkanı (Presiden RI) ibaresi vardır.
Endonezya’da yasalar hem yasa metni hem de yasa açıklaması, maddelerin yorumu veya maddeler hakkında içtihatlar diyebileceğimiz metinler bir arada çıkarlar. Bu da yasada ön metinde çıktıktan sonra ardından madde madde eğer yorumveya açıklama varsa sonuna ilâve edilerek düzenlenir. Yani bir yasayı okurken sadece tek bir metne değil; hem asıl metne hem de yasa sonunda eğer ilâve edilmişse yorumuna da bakmak gerekir.
Yasada evlilik işleri sadece müslümanlar için düşünülmüş bir şeriat hukuku çerçevesi içinde ana istikamet çizilmiştir.
Esirgeyen Yüce Tanrı’nın adı ile yani besmele ile başlayan yasa Endonezya Devlet Başkanı
yasa gerekçesi (esbabı mucibesi)Endonezya Beş Milli Düsturu (Pancasila) temel kabul edilmiştir. Yasada üçüncü madde birinci fıkra şöyledir: ”Temel esas olarak bir erkeğin sadece bir karısı olabilir. Bir kadının sadece bir kocası olabilir. “
İkinci fıkra; Adli makamlar, (mahkeme) eşlerin talep etmesi halinde bir kocanın birden fazla evlenmesine müsaade edebilir.Yine yasada konu ile ilgili yetkili makam olarak Pengadilan Agama dedikleri İslâm Mahkemeleri esas kabul edilmektedir.
Yirminci madde ise Endonezya’nın kanayan yarası olan ve her sene nisan ayı sıralarında icra edilen ulusal sınav (ujian nasional) sıralarında şeriat uygulayacam diyen din adamlarının evlendirdiği 15 yaş neslinden hanım kızlar hamile olarak sınavlara girmek istemekte ama okullarda bazen sınava sokulamamaktadır.
Ülkemizde de bu konuyu istismar eden bazı İslâmcı geçinen ahmaklar vardır. İslâm dinine ve ülkemize en büyük zararı vereceklerinin farkında mıdırlar?
Yasa yedinci madde birinci fıkrada ve yirminci maddede geçen“evliliğe erkek ancak 19 (on dokuz) yaşına geldiğinde ve kadın 16 (on altı) yaşına ulaştığında izin verilir” kararı okullarda uygulanmak zorunda olduğundan her yıl yaşananbir kargaşa olarak rutin gündemi işgal eder.
Burada adı edilen şeriat hukuku aslında bir tek otorite tanımayan ve Allah adına karşısında hiçbir kişi ve düzene saygı duymayan bir kargaşave kaos düzeni oluşturulmuştur. Örneğin Açe Şeriat Mahkemeleri tamamen özerk olup Açe Şeriatı tüm ülkede icra edilen aile hukuku şeriatından müstakildir.Kısacası herkesin ayrı bir şeriatı vardır ayrı bir din gibi aynı din adı altında uygulanmaktadır.
Esasında burada biz müslüman olarak şu soruyu kendimize sormak zorundayız;
Neden İslâm hukuku veyaİslâm söz konusu olunca hemen taaaddüdi zevcatgündeme getirilmektedir. Müslümanım diyenlerin çok hanımlı yaşamaktan başkabir sorunu yok mudur?Örneğin senede 500 dolara talimeden yaklaşık 500 milyon müslüman gibi. Böyle bir dertleri yok mudur?
Şeriatta esas olan teklik, birlikve bütünlük yoktur.
Biz burada Allah’ın şeriatına olan saygımızı seküler hukuk içinde gördüğümüzü açıkça bbelirtiyoruz. Diyoruzki lâik Türkiye hukuku tümİslâm ülkelerine örnek olacakAllah şeriatının takendisidir. Endonezya evlilik yasasını tercüme ettikten sonra bir kez daha inandımki ülkemiz içinnefes borusu kadar önemlidir.