Endonezya’da evlilikler Din İşleri Dairesi (Kantor UrusanAgama denen) devlet dairesinde yapılır. Endonezler kısaca KAUA (KUA) derler. Burada bulunan devlet görevlisine de Penghulu adı verilir. Devlet dairesinde evlilik için yaklaşık Türk parasıyla 30 lira kadar evrak masrafı yapılır. Ancak görevlilere ödenen hediyelerle 300 liradan 700 liraya kadar çıkar. Bu hediyelere sigara parası (uang rokok) benzin parası (uang bensin) gibi adlar takılır.
Kaua dedikleri bu dairelerde sadece müslümanlar evlenir. Hiristiyanlar ise kilisede evlenip nüfus işleri yapılan dairelere evliliklerini kaydederler.
Güzel bir adetleri vardır: Evlenen kişilere Buku Nikah dedikleri evlilik cüzdanları verirler. Gelin hanıma ayrı damat beye ayrı olmak üzere iki adet nikah cüzdanı verirler. Kırmızı renkli buku nikah damat bey için, yeşil renkli buku nikah gelin hanım için hazırlanır, içerikleri tamamen aynıdır ama iki adet olarak teslim edilir.
Ulama dedikleri din adamları devlet nikahının dışında Nikah Siri dedikleri nikahı yaparlar. Nedeni din adamları 16 yaşından küçük kızların evlenmelerine izin verir. Devlet izin vermez. Bu Endonezya’da ciddi bir problemdir. Anne adayı hanım kızlar lise sınavlarına giremez veya ulusal sınavlara giremezler. Ülkemizde de böyle bir kaos çıkarmak isteyen geri kafalılar vardır. Gazetelerde çocuk yaşta evliliği savunan sözümona yazarlar vardır.
Bunların kafalarındaki İslâm kavramı düşünmelerini engellemekte ve insan görmemekte sadece çocuk üreten ve erkeğe hizmet eden dişi görmektedir.
KUA denen daireler ayrıca rujuk denen boşanma öncesi işlemlerin de görüldüğü devlet daireleridir.
Japonlar ülkeyi işgal ettiklerinde (1942-1945) Shuumubu dedikleri Din işleri İdari Birimi olarak kurulan bu devlet daireleri bugün de kecamatan denen de bizde kasaba karşılığı olabilcek idari yerleşim birimlerinde teşkilâtlanmış olup Din İşleri Bakanlığı (Kementerian Agama, KA) bünyesinde taşra teşkilatıdır.
Bu kurumlarda haraç (pungli) hediye verme yolu ile rüşvet alma (gratifikasi) şeklinde icra edilen yasa dışı işlemler zaman zaman basın gündemini işgal eder. Yılda ortalama 2,5 milyon evlilik gerçekleşen Endonezya’da KUA evliliği yapmayan veya yapamayan vatandaşlar Nikah Siri denen sadece imam nikahı olarak adlandırılan bir evlilik yaparlar. Bu evlilik ikinci bir evlilik yapmak isteyen kaymakam (bupati) gibi üst düzey idareceiler tarafından tercih edilir. Özellikle eyang denen ulu kişiler ve habib denen Arap asıllı müslümanlar ile ustad denen popüler hocaefendilerin tercih ettiği bir evlilik türüdür.
Ancak Endonezya evlilik yasası çok evliliğe izin vermesine rağmen devlet idari kademelerindeki görevli asker, memur gibi görevliler arasında tek eşliliği korumaya çalışır. İkinci bir evlilik yapan memurlar soruşturma geçirir. O kadar. Toplumda tek motosiklet ama iki hanım sahibi beylere raslamak mümkündür.
Kısacası Endonezya’da devlet örgütü ile halk ayrı ayrı yolda birbirinden kopuk olarak günlük ve idari yaşamı sürdürür.