İsrail’in Gazze’deki askeri operasyonları sırasında işlenen savaş suçlarını incelemek üzere kurulan küresel sivil inisiyatif Gazze Mahkemesi, 26-29 Mayıs 2025 tarihleri arasında Uluslararası Saraybosna Üniversitesi’nde ilk kamu oturumunu gerçekleştirecek. Mahkemenin başkanlığını, BM Filistin Eski Özel Raportörü Prof. Dr. Richard Falk üstleniyor.
Gazze Mahkemesi, herhangi bir devlet ya da hükümete bağlı olmayan, akademisyenler, insan hakları savunucuları, hukukçular ve sivil toplum temsilcilerinden oluşan bağımsız ve küresel bir girişim olarak faaliyet yürütüyor.
Uluslararası Hukuk, Jeopolitik ve Etik Mercek Altında
Dört gün sürecek olan oturumlar üç ana tema etrafında yapılandırıldı:
26 Mayıs - Uluslararası Hukuk:
Nakba, soykırım niyeti, sivillerin korunmasındaki başarısızlıklar ve uluslararası hukuk çerçevelerinin ihlalleri tartışılacak. Oturumda Gazze’den gelen tıp uzmanları ve görgü tanıklarının canlı veya önceden kaydedilmiş ifadeleri yer alacak.27 Mayıs - Uluslararası İlişkiler ve Dünya Düzeni:
Soykırımın siyasal ekonomisi, uluslararası sistemdeki hesap verebilirlik sorunları ve küresel sivil toplumun rolü masaya yatırılacak.28 Mayıs - Etik ve Felsefe:
Filistin davasının tarihsel arka planı, direnişin ideolojik temelleri, hafıza siyaseti ve medya anlatıları konuşulacak.
Etkinlik, 29 Mayıs'ta düzenlenecek Srebrenitsa-Gazze Yuvarlak Masa Toplantısı, kapanış konuşmaları ve basın açıklaması ile son bulacak.
Amaç: Tarihsel Kayıt ve Hukuki Dayanak Oluşturmak
Gazze Mahkemesi, savaş suçlarına ilişkin görsel ve yazılı delilleri titizlikle toplarken, bu belgeleri hem tarihsel bir hafıza oluşturmak hem de gelecekteki hukuki girişimlere zemin hazırlamak amacıyla arşivliyor.
Ayrıca, ana akım medyanın sessizliği ya da çarpıtmasıyla karşı karşıya kalan olayları uluslararası düzeyde görünür kılmak için medya kuruluşlarıyla iş birliği yürütülüyor.
“Filistinliler İçin Ses, Ezilenler İçin Dayanışma”
Gazze Mahkemesi, yalnızca Filistin halkına yönelik adaletsizlikleri değil, küresel ölçekte ezilen tüm topluluklara karşı yapılan insan hakları ihlallerini de görünür kılmayı amaçlıyor. Bu yönüyle, siyasi ve hukuki dönüşüm için alternatif bir platform işlevi görüyor.
Gazze Mahkemesi Nedir?
Gazze Mahkemesi, uluslararası toplumun Gazze’de yaşanan ağır insan hakları ihlalleri ve olası soykırım suçları karşısındaki yetersizliğine bir yanıt olarak doğmuş bağımsız, sivil bir girişimdir. Resmî bir yargı organı değil, halk mahkemesi niteliği taşıyan bu platform; akademisyenler, hukukçular, insan hakları savunucuları ve sivil toplum temsilcilerinin gönüllü katılımıyla faaliyet göstermektedir.
Mahkeme, İsrail’in Gazze’deki eylemlerini “uluslararası hukukun gerçek zamanlı olarak uygulanmasında yaşanan sistematik bir başarısızlık” olarak tanımlamakta ve bu çöküşe karşı sivil bir farkındalık ve hesap sorma alanı oluşturmayı hedeflemektedir.
Gazze Mahkemesi’nin temel amacı; Gazze’de yaşanan trajediyi tarihi, politik, felsefi ve hukuki boyutlarıyla incelemek, bu süreçte sivil toplumu hem bilgilendirmek hem de harekete geçmeye teşvik etmektir. Topladığı belgeler, tanıklıklar ve uzman görüşleriyle yalnızca bir hafıza oluşturmakla kalmaz, aynı zamanda gelecekteki hukuki ve etik mücadeleler için referans niteliği taşır.
Bu yönüyle Gazze Mahkemesi, yalnızca Filistinlilere değil, dünya genelindeki tüm ezilen topluluklara adalet arayışında ses olan küresel bir dayanışma platformudur.
