Emekli olmak için gün sayan milyonlarca çalışanın kafası bir süredir karışık. EYT çıktı ama herkesi kapsamadı. Yaş bekleyen, primini tamamlayan, ama yine de bir türlü emeklilik kapısına ulaşamayan yüzbinlerce kişi şimdi yeni bir beklentinin peşinde: Kademeli emeklilik. Peki bu sistem gerçekten geliyor mu, kimleri ilgilendiriyor, şartlar değişecek mi?
Yıllarca çalıştıktan sonra emeklilik hayali kuran milyonlarca kişi için umutlar yeniden filizlendi. Özellikle 2000-2008 yılları arasında sigortalı olmuş çalışanlar, Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) düzenlemesinin dışında kalmış ve “yaş engeline” takılmıştı. Şimdi ise bu kesimin gözü kulağı, Meclis'e sunulan yeni bir tekliften gelecek haberde.
Emekli maaşlarına yapılan son zamların ardından kamuoyunun dikkatini yeniden çeken bir konu da kademeli emeklilik. Adı sık sık erken emeklilikle birlikte anılan bu sistem, EYT dışında kalan sigortalılara umut veriyor. Ancak konuya dair resmi bir karar henüz çıkmış değil. Yine de gelişmeler dikkat çekici.
Kademeli Emeklilik Nedir?
Kademeli emeklilik; belirli bir sigorta giriş tarihi olan çalışanların, yaş, prim gün sayısı ve sigortalılık süresi gibi kriterlerle kısmi ya da tam emeklilik hakkı elde etmesini sağlayan bir sistem olarak öne çıkıyor. Özellikle 1999 sonrası sigorta başlangıcı olanlar için bu sistem büyük önem taşıyor.
2000-2008 Arası Sigortalılar Ne Zaman Emekli Olur?
Mevcut yasalara göre, 2000 ile 2008 arasında sigortalı olmuş kadınlar 58, erkekler ise 60 yaşında emekli olabiliyor. Ancak bu süreç, 7000 ile 9000 gün arasında değişen prim şartlarına bağlı olarak şekilleniyor. Bu da pek çok kişi için hem yaş hem de prim bakımından oldukça uzun bir bekleyiş anlamına geliyor. İşte bu noktada kademeli emeklilik sistemi devreye girerse, bu şartların hafifletilmesi ve emeklilik sürecinin hızlandırılması bekleniyor.
1999-2008 Arası Sigortalılar Ne Olacak?
EYT yasası yalnızca 8 Eylül 1999 öncesi sigorta girişi olanları kapsıyor. Bu tarih sonrası sigortalı olan, ancak EYT’ye takılmış kişiler için herhangi bir düzenleme yapılmadı. Tam da bu nedenle 1999 ile 2008 arasında işe girenler “kademeli emeklilik düzenlemesi” ile sistemdeki adaletsizliğin giderilmesini bekliyor. Zira aynı işte çalışan bireyler arasında yalnızca birkaç ay farkla oluşan emeklilik farkı, kamuoyunda da sıkça eleştiriliyor.
Kademeli Emeklilik Kimleri Kapsar?
Şu an Meclis'e sunulan teklifler arasında yer alan kademeli emeklilik düzenlemesi, özellikle 9 Eylül 1999 ile 30 Nisan 2008 tarihleri arasında sigortalı olanları ilgilendiriyor. Düzenleme kabul edilirse, bu kişiler yaş ve prim koşullarında bazı esnekliklerle erken emekli olabilecek. Öneriler arasında, prim gün sayısının 9000’den 7200’e düşürülmesi ve yaş şartında kademeli azalmalar öngörülüyor.
Düzenleme Ne Zaman Gelecek?
Gözler şu anda Meclis gündeminde. Henüz resmi bir yasa tasarısı yasalaşmadı. Ancak toplumdaki talep ve beklenti oldukça yüksek. Uzmanlar, emeklilik sisteminde sürdürülebilirliği koruyacak şekilde kademeli çözümler üzerinde durulması gerektiğini savunuyor.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı'nın yakın dönemde yaptığı açıklamalarda "aktüeryal denge" vurgusu ön plana çıktı. Bu da düzenlemenin sosyal güvenlik sistemine etkilerinin uzun vadeli olarak değerlendirildiğini gösteriyor.
EYT düzenlemesiyle umutlanan, ancak kapsam dışında kalan yüzbinlerce çalışan için kademeli emeklilik yeni bir umut kapısı olabilir. Yasalaşması halinde hem sosyal dengelerin gözetileceği hem de büyük bir mağduriyetin giderileceği düşünülüyor. Şimdi gözler Meclis’teki karar sürecine çevrilmiş durumda. Milyonların beklediği “kademeli emeklilik” düzenlemesiyle ilgili gelişmeler önümüzdeki haftalarda daha da netlik kazanabilir.
Haber: Garabey
