Akdeniz kıyılarında her yıl olduğu gibi bu yıl da deniz kaplumbağalarının yuvalama dönemi başladı. Dünya Doğayı Koruma Birliği'nin (IUCN) nesli tehlike altındaki türler listesinde yer alan caretta caretta ve chelonia mydas türü deniz kaplumbağaları için Türkiye’nin önemli sahilleri koruma altına alındı. Bu kapsamda, başta İztuzu, Patara ve Çıralı olmak üzere 21 özel kumsalda saat 20.00 ile 08.00 arasında plaja girişler yasaklandı.
Gece yasağını delen kişilere ise 2025 yılı itibarıyla 557 bin 212 TL idari para cezası uygulanacak.
Kaplumbağaların Yaşam Döngüsüne Saygı
Deniz kaplumbağaları, Nisan ayının sonundan Eylül ayı sonuna kadar süren üreme döneminde Akdeniz kıyılarına çıkarak kumsallara yumurtalarını bırakıyor. Temmuz ortalarından itibaren ise yavruların yumurtadan çıkarak denize ulaşma süreci başlıyor. Bu hassas süreçte, sahillerin insan ve yapay ışık kaynaklarından korunması hayati önem taşıyor.
En Yoğun Alan Belek Kumsalı
Türkiye’deki en büyük yuvalama alanı, Antalya il sınırları içinde yer alıyor. Özellikle 30 kilometrelik Belek kumsalı, Ekoloji Araştırmaları Derneği (EKAD) tarafından izleniyor. Bu yıl Belek'te ilk caretta caretta yuvalarına rastlandı ve 3 yuva özel olarak koruma altına alındı.
Hangi Kumsallar Koruma Altında?
Türkiye genelinde 21 kumsal, deniz kaplumbağalarının yuvalama alanı olarak korunuyor. Bu alanlar arasında öne çıkanlar şunlardır:
Muğla: Ekincik, Dalyan, Dalaman, Fethiye, Patara
Antalya: Kale, Kumluca, Olimpos-Çıralı, Tekirova, Belek, Kızılot, Demirtaş, Gazipaşa
Mersin: Anamur, Göksu Deltası, Alata, Davultepe, Kazanlı
Adana: Akyatan, Yumurtalık
Hatay: Samandağ
Bu sahillerde gece saatlerinde yalnızca deniz kaplumbağaları bulunabilecek. Gündüz saatlerinde ise yerli ve yabancı turistlerin kontrollü bir şekilde sahilleri kullanmalarına izin veriliyor.
Hangi Faaliyetler Yasak?
Gece saatlerinde sadece giriş değil, şu faaliyetler de kesin olarak yasaklandı:
Araçla plaja girmek
Çadır kurmak / kamp yapmak
Ateş, mangal veya ışık yakmak
Yüksek sesli müzik çalmak
Yasağı ihlal eden kişi ya da gruplara, Çevre Kanunu ve ilgili yönetmelikler gereğince 557.212 TL’ye kadar ceza uygulanabilecek.
Sessiz ve Güvenli Bir Üreme Alanı
Yetkililer, alınan bu önlemlerin amacının yalnızca kaplumbağaları korumak olmadığını, aynı zamanda biyolojik çeşitliliği ve ekosistemi koruma sorumluluğunun bir parçası olduğunu vurguluyor.
Uzmanlara göre, yavruların denize güvenle ulaşabilmesi için sessiz, ışık kaynaklarından uzak ve insan etkileşiminin minimumda olduğu bir ortam hayati önem taşıyor. Bu nedenle bu kurallara sadece resmi görevliler değil, bölge halkı ve turistler de duyarlılıkla uymalı.
KAYNAK: BHA
