NEWCASTLE DİSEASE (Yalancı Tavuk Vebası) Nedir? Bu Hastalık nasıl bulaşır? Newcastle Disease hastalığın belirtileri nedir? Tavuk vebasından nasıl korunulur?
NEWCASTLE DİSEASE NEDİR?
Bu hastalığın etkeni bütün dünyada büyük ekonomik kayıplara neden olan, tavukçuluk sektörünü tehdit eden viral, zoonoz bir hastalık olan PARAMYXOVİRUS TIP I (APMV-I) familyasına bağlı Avian Paramyxovirus Tip I virüsüdür.Bu hastalık direk solunum, sindirim, sinir sistemini etkiler, öldürücü zoonoz'dur. Avian influenza türü virüsler; liman ve çok soğuk iklim ülkelerinde ve insan, domuz ve at popülasyonlarının olduğu yerlerde özellikle kış mevsim şartlarında her an görülebilir. Bir çok ülkede hastalık izole edilse de bu hastalık salgın olarak görülebilmektedir.Hastalığı oluşturan virüsler kümeste 255 gün, -100° de yıllarca, -1° de 15-30 gün yine virüs az miktarda dışkı, kan, irin, göz-burun akıntısı ile güneş ışığı etkisiyle inaktive olabilmektedir.NEWCASTLE DİSEASE (Yalancı Tavuk Vebası) RASIL BULAŞIR?
Kontrolsüz kanatlı nakilleri, bozuk aşıların kullanılması, hava yolu ile enfekte hayvanların yumurtaları, kötü çevre koşulları, beslenme bozuklukları ile bu hastalık salgın hale gelebilmektedir. Bulaşmada göçmen kuşları, hijyenik olmayan alet ve ekipmanların, bulaşık yemlerin kullanılması ve kuluçkada kırılan yumurtalar neden olabilir.Muhabbet kuşları, serçe, kanarya ve papağanlar portör (hastalık taşıyıcı) görev yapar.Hastalığa en duyarlı olan tavuklar olup, güvercin, hindi, sülün ve diğer kanatlılarda da görülebilir.Bu hastalığın ortaya çıkmasıyla et ve yumurta üretimi anında düşer. Yumurta üretimi % 75-80 verim kaybına kadar varır. Bu hastalığın çıktığı kümeslerde anorexia, depresyon ve et üretiminde de ciddi verim düşüklüğü görülmektedir. Yumurtanın kalitesi düşer, rengi açılır. Yumuşak kabuklu ya da kabuksuz, kırık ve ya sulu aklı olur.NEWCASTLE DİSEASE HASTALIĞININ BELİRTİLERİ NEDİR?
Bu hastalık direk olarak solunum, sinir ve sindirim sistemini etkilemekte olup, öldürücü ve zoonoz bir hastalıktır.Kanatlılarda durgunluk, hızlı-güç ve hırıltılı solunum, ibiklerde morarma, yeşil ishal, sakallarda morarma, kanlı gaita, kanatlarda ve bacaklarda felç, verimde ani düşüşler, aşırı göz yaşı, yüzde ve başta ödem bu hastalığın karakteristik belirtileridir.Otopsi de barsaklarda kan ve kan odakları ve ülser, midede kanama, sekal lenflerde kanama, burun boşluğunda, yutakta seröz su, soluk borusunda seröz su ve kanama, akciğerde ve yumurta fölliküllerinde kanama görülür.Bu hastalık CRD (İnfectiose bronşit), Koriza, İLT (İnfectiose larengotracheitis), Kolera, Marek, A-E Vitamin eksikliği, Tavuk çiçeği, Asoergilloz (Tavuk ve hindilerin güç solunumu) ile karışabilir.HASTALIKTAN KORUNMA YOLLARI
Bu hastalıkla ilgili sistematik aşı proğramı mutlaka korunma açısından uygulanmalı, hastalık çok yaygın değilse ve de aşı hiç yapılmamışsa sağlamlarına mutlaka aşı yapılmalıdır. Kümesler boşaldıkça iyi bir dezenfeksiyonu yapılmalıdır. Sağlıklı iken vücuda direnç artırıcı vitamin destekleri, probiyotikler yemlerine ve ya sularına takviye edilmelidir. Hasta olanlarına da takviye olarak devam edilmelidir. Hasta olanları sağlamlardan ayrılmalı, hasta olanlarına uzmanınca iyi seçim yapılmış antibiyotik uygulanmalıdır.Unutmayın!..Tüm hastalıklar hijyen kurallarına uyulmadığında, kötü bakım beslenme ile, kümes ısısının normal yaşam şartlarına uygun sabitlenmediğinde, kümes içi hava sirkülasyonunun cereyana neden olunduğunda, kümes içi kemirgen ve bit-pire mücadelesi yapılmadığında çıkmaktadır.Mustafa Kemal Bektaş