Samsun Kafkas Çerkes Vakfı, Çerkes Soykırımı ve Sürgünü’nün 161. yıl dönümünde Kılıçdede’de anlamlı bir anma programı düzenledi.
Samsun Kafkas Çerkes Vakfı, 21 Mayıs 1864 Çerkes Soykırımı ve Sürgünü’nün 161. yıl dönümünü unutmadı. Çerkes halkının tarihindeki bu kara günü hatırlatmak ve gelecek kuşaklara aktarmak amacıyla, Samsun’un Kılıçdede Mahallesi’nde bir anma etkinliği gerçekleştirildi.
Etkinlik, sürgün yıllarında Karadeniz’i geçerek Anadolu’ya ayak basan Çerkeslerin ilk duraklarından biri olan Kılıçdede Kampı alanında yapıldı. Aynı bölgede bir dönem Çerkes mülteciler için kurulan kamplardan biri bulunuyor, hatta bu alanda yer alan mezarlıkta binlerce Çerkesin sessizce toprağa verildiği biliniyor.
Samsun Kafkas Çerkes Vakfı, yapılan etkinlikte bir basın bildirisi yayımlayarak, 21 Mayıs’ı yalnızca bir yas günü değil; tarihsel adaletin ve insan haklarının tesisi için bir uyanış ve farkındalık günü olarak gördüklerini vurguladı.
BASIN BİLDİRİSİ
21 Mayıs 1864 Çerkes Soykırımı ve Sürgünü’nün 161. Yıl Dönümü
Bugün burada, 21 Mayıs 1864’te vatanlarından koparılan, soykırım ile sürgün yollarında 1,5 milyon evladını yitiren Çerkes halkının yaşadığı büyük trajediyi unutmamak ve unutturmamak için bir araya geldik.
İnsanlık tarihinin tanık olduğu en büyük soykırım ve sürgünlerden birine maruz bırakılan Çerkes halkının yaşadığı büyük acının üzerinden tam 161 yıl geçmesine rağmen bu kara gün, halkımızın kolektif hafızasında derin ve silinmez izler bırakmıştır.
Bu trajedinin başlıca sorumlusu olan Rus İmparatorluğu, yüzlerce yıl boyunca yürüttüğü yayılmacı politikaları sonucunda, Kafkasya’yı kanla işgal etmiş; bölge halkının büyük bir kısmını katlederken geride kalanları ise vatanlarından kopararak sürgüne mahkûm etmiştir. 21 Mayıs 1864 tarihi, bu sistemli yok etme sürecinin sembolüdür. Ne yazık ki, aradan geçen onca zamana rağmen çok şey değişmemiştir; Rusya, bugün de dünyanın gözü önünde yayılmacı politikalarını ve insan hakları ihlallerini sürdürmektedir.
Bugün, bu programı sürgün mağdurlarının ayak bastığı ilk yerlerden biri olan Samsun Kılıçdede Kampı’nın bulunduğu alanda gerçekleştiriyoruz. Çerkes Sürgünü sırasında onbinlerce insan, açlık, hastalık ve kayıplarla dolu ağır yolculukların ardından Samsun’a ulaşmış; bu şehir, onların hayatta kalma mücadelesine tanıklık etmiştir. Şu anda bulunduğumuz bölge, Çerkes mülteciler için kurulan beş ana mülteci kamptan birine ev sahipliği yapmıştır. Aynı zamanda, burada bir Çerkes mezarlığı da bulunmaktaydı. Bu topraklar, hayatını kaybeden binlerce insanın sessiz tanığıdır.
Çok olumsuz şartlar altında, dar ve sağlıksız teknelerle Karadeniz’i geçmek zorunda kalan Çerkesler, karaya vardıklarında da yetersiz kamp imkânları ve sağlıksız çevre koşulları nedeniyle büyük zorluklar yaşamışlardır. Karahumma, tifüs ve çiçek gibi hastalıklar kısa sürede yayılmış; sadece 1864-1865 yılları içinde bu kamplarda on binlerce insan hayatını kaybetmiştir.
Bugün dünyanın dört bir yanına dağılmış milyonlarca Çerkes, tarihine sahip çıkmakta, anadilini, kültürünü ve kimliğini yaşatmak için mücadele etmektedir.
Bizler, 21 Mayıs’ı sadece bir yas günü olarak değil; aynı zamanda tarihsel adaletin, insan haklarının ve barışın tesisi için bir farkındalık ve dayanışma günü olarak görüyoruz. Tarihin karanlık sayfalarının aydınlatılması ve benzer acıların bir daha yaşanmaması adına, Çerkes Soykırımı ve Sürgünü’nün uluslararası platformlarda tanınması ve bu trajedinin resmen kabul edilmesi yönündeki çağrımızı bir kez daha yineliyoruz.
161 yıl önce yaşanan bu acıyı Çerkesler unutmadı, unutturmayacak.
Soykırım ve sürgün yollarında yitirdiğimiz tüm atalarımızı rahmet ve saygıyla anıyor; onların mirasına sahip çıkmaya devam edeceğimizi kamuoyuna saygıyla duyuruyoruz.
Samsun Kafkas Çerkes Vakfı
21 Mayıs 2025 – Samsun, Kılıçdede
