Türk Kültürünün Simgesi Nazar Boncuğu, Dini Açıdan Uygun mu?
Günlük hayatın hemen her köşesinde karşımıza çıkan nazar boncuğu, Türk kültürünün derin izlerini taşıyan simgelerden biri. Bebeklerin yakasına, yeni açılan dükkanların girişine, hatta otomobillere bile takılan bu mavi cam objenin kötü bakışlardan, yani nazardan koruduğuna inanılıyor.
Nazar boncuğunun kökeni İslam öncesi dönemlere kadar uzanıyor. Eski Türk inançlarında 'göz değmesi' sonucu insanların, hayvanların ya da eşyaların zarar görebileceği düşünülürdü. Bu yüzden özellikle mavi göz şeklinde nesnelerle kötü enerjinin savrulacağına inanılmıştır.
İslam’da Nazar Gerçek midir?
İslam dini nazarın varlığını reddetmez. Aksine, Peygamber Efendimiz (s.a.v.) birçok hadisinde nazarın etkisinden bahsetmiştir. En bilinen hadislerden biri şöyledir:
‘Göz değmesi gerçektir. Eğer kaderi geçecek bir şey olsaydı, onu da göz geçerdi.’ (Müslim)
Yine Kur’an-ı Kerim’de, Kalem Suresi’nin 51. ayetinde nazarın etkisine işaret edildiği düşünülürken, nazara karşı Felak ve Nas surelerinin okunması tavsiye edilmektedir. Bu sureler özellikle çocuklara sıkça okunur.
Diyanet Uyarıyor: Boncukla Değil, Dua ile Korunun
Diyanet İşleri Başkanlığı ise bu konuda net bir duruş sergiliyor. Yapılan açıklamalarda, nazarın etkisinin var olduğu belirtilirken, korunmak için nazar boncuğu gibi objelere başvurulmasının batıl inanç olduğu vurgulanıyor. Diyanet şu ifadeye yer veriyor:
‘Nazardan korunmak için boncuk, muska gibi nesneler takmak dinimizde uygun değildir. Bu tür uygulamalar tevekkülsüzlük anlamı taşır ve şirk tehlikesi barındırır.’
Halk İnancı ile Dini Gerçeklik Arasında Bir Ayrım Var
Uzmanlara göre, nazar boncuğu kültürel bir sembol olarak değerlendirilmeli, dinî bir anlam yüklenmemelidir. İslam, kişiyi koruyacak olanın Allah olduğunu bildirir. Bu nedenle nazardan korunmanın yolu, dua, zikir ve Allah’a sığınmaktan geçer.
Nazar gerçektir ve İslam'da kabul görür. Ancak korunma yöntemi olarak boncuk, muska ya da benzeri tılsımlar değil; Felak ve Nas sureleri, Ayetel Kürsi gibi dualar tavsiye edilir. Nazar boncuğu, İslam’ın değil, kültürel hafızanın bir parçası olarak kalmalıdır.
