DUYMAK HAKTIR, ERTELEMEYİN!

İşitme Cihazı Nedir, Kimler Kullanmalı, Alırken Nelere Dikkat Etmeli?

Merhaba,
Bu haftaki yazımda, işitme güçlüğü çeken kişilerin yaşamında önemli bir yeri olan işitme cihazlarından söz edeceğim. Belki çevrenizde biri, belki siz, belki de bir yakınınız duymakta zorlanıyor ve bu konuyla yüzleşmekte geç kalıyor. Oysa duymak, yalnızca bir ihtiyaç değil, aynı zamanda bir hak. Ve bu hak, doğru yönlendirmelerle kolayca yerine getirilebilir.

İşitme Cihazı Nedir?
İşitme cihazı, işitme kaybı yaşayan şahısların çevresindeki sesleri daha net, daha anlaşılır biçimde duymalarını sağlayan, teknolojik bir aygıttır. Bu cihaz, sesi toplayarak işitme kaybı düzeyine uygun biçimde yükseltir ve kulağa iletir. Ama bu cihazlar yalnızca birer makine değildir; kimi zaman bir çocuğun “anne” deyişidir, kimi zaman bir dedenin torununa anlattığı masaldır.

Bu cihazlar, KBB hekimi tarafından yapılan muayeneden sonra, odyolog ya da odyometristlerce yapılan ayrıntılı işitme testleri sonucunda önerilir. İşitme kaybının derecesi, tipi, kişinin yaşı ve yaşam biçimi dikkate alınarak en uygun cihaz belirlenir.

Kimler Kullanmalı?
– Yaş ilerledikçe duymakta güçlük çekenler
– Uzun süreli işitme kaybı yaşayanlar
– Yüksek gürültüye maruz kalmış işçiler (fabrika, inşaat vb.)
– İş kazası sonucu işitme duyusunu yitirmiş kişiler
– Doğuştan ya da erken yaşta işitme kaybı tespit edilen çocuklar

İşitme kaybı hafif, orta ya da ileri düzeyde olabilir. Bu kişilerin hepsi, uygun cihazlarla duyma yetisini yeniden kazanabilir. Yeter ki doğru zamanda, doğru adımı atsınlar.

Cihaz Seçiminde Neye Dikkat Etmeli?
İşitme cihazı seçimi kişiye özgüdür. Her kulağın yapısı, işitme kaybının derecesi, estetik beklentiler, yaş ve hatta kişinin el becerileri bu kararda etkili olur. Cihaz seçerken göz önünde bulundurulması gereken başlıca etkenler şunlardır:

– İşitme kaybının türü ve derecesi
– Yaş ve yaşam biçimi
– Estetik kaygılar
– Kulak içi ya da kulak arkası tercihi
– Cihazın şarj edilebilir olup olmaması
– Bluetooth ya da kablosuz bağlanabilirlik gibi teknik özellikler
– Cihazın kullanım kolaylığı ve bakım gerekliliği

Cihaz Türleri Nelerdir?
İşitme cihazları genel olarak üç ana başlık altında toplanır:

1. Kulak Arkası (BTE): Daha güçlü ses yükseltmesi sağlar, ileri derecedeki kayıplarda tercih edilir.

2. RIC (Kulak arkası alıcı kanalda): İnce bir kabloyla kulak kanalına bağlanır, daha zarif ve estetik bir görünüme sahiptir.

3. Kulak İçi (ITE): Doğrudan kulağın içine yerleşir, dışarıdan daha az görünür. Genelde hafif ve orta dereceli kayıplarda tercih edilir.

Bu modellerin her birinin şarj edilebilir seçenekleri vardır. Uygun cihazı belirlemek için uzman görüşü alınmalı, deneme süreci atlanmamalıdır.

İlk Takıldığında Neden Rahatsız Eder?
İşitme cihazını ilk kez takan biri, genellikle çevredeki sesleri çok yüksek, hatta rahatsız edici bulur. Bunun nedeni, beynin uzun süre duymadığı sesleri unutmuş olmasıdır. Örneğin, rüzgâr sesi, kuş cıvıltısı ya da ayak sesleri bir anda çok keskin duyulabilir. Bu doğal bir süreçtir ve ortalama 10–30 gün içinde beyin bu seslere yeniden alışır.

Kalıp, Hortum, Havalandırma: Hepsi Önemli
Cihazın kulağınızda nasıl durduğu, kulak kalıbının biçimi, hortumun bükülme açısı ve kulakta hava dolaşımını sağlayan açıklıklar, sanıldığından çok daha önemlidir. Uygun olmayan bir duruş, cihazdan alınacak verimi düşürür, hatta kulağı rahatsız edebilir. Bu nedenle cihaz uygulaması uzman odyometrist ya da odyolog eşliğinde yapılmalıdır.

Bakım ve Garanti Süresi
İşitme cihazları genellikle 2 yıl garantilidir. Bazı markalarda bu süre 3 yıla çıkabilir. SGK ile anlaşmalı işitme merkezleri, cihaz satıldıktan sonra 5 yıl boyunca bakım yapmakla yükümlüdür. Bu nedenle cihazınızı yılda en az bir kez kontrol ettirmeniz, ömrünü uzatacaktır. Garanti süresi bittikten sonra yapılan işlemler ücretli olur, bu yüzden bakım süresine dikkat etmek gerekir.

SGK Desteği ve Satın Alma Süreci
SGK, 5 yılda bir işitme cihazı alımı için destek sağlar. Emekli, çalışan ve çocuklara göre ödenen destek miktarı değişir. Süreç şu şekildedir:

1. Önce bir KBB doktoruna başvurulur.

2. İşitme testleri sonucuna göre cihaz raporu hazırlanır.

3. SGK ile anlaşmalı işitme merkezinden cihaz denenerek alınır.

4. Odyolog ya da odyometrist cihazı bireye uygun şekilde ayarlar.

Deneme hakkınız vardır. Cihazı takmadan karar vermeyin. Satın alma sürecinde yalnızca fiyata değil, sunulan deneyime, teknik destek olanaklarına ve cihazın kulağınıza uyumuna dikkat edin.

İşitme cihazı yalnızca bir aygıt değildir; duymakla birlikte hayatla yeniden bağ kurmanın bir yoludur. O yüzden cihaz alımında acele etmeyin, iyi bir araştırmacı olun. Deneyimli uzmanlarla çalışın, çünkü bu yolculukta size eşlik edecek olan yalnızca bir cihaz değil, aynı zamanda sizi anlayan bir kulaktır.

Unutmayın: Ses, hayattır; Onu yeniden duymak bir ayrıcalık değil, haktır.

İbrahim Ethem Demiroğlu
Odyometrist