İstiklal Marşı’nın kabulünün 100’üncü yıldönümü dolayısıyla Üsküdar Üniversitesi İnsan ve Toplum Bilimleri Fakültesi Tarih bölümü tarafından Milli şairimiz Mehmet Akif Ersoy’un bilinmeyen yönlerinin anlatıldığı panelde araştırmacı gazeteci Ömer Erbil, milli şairin hayatının çok bilinmeyen kesitlerinden ve istiklal mücadelesindeki rolünden bahsetti.Moderatörlüğünü Tarih Bölümü Başkanı Dr. Öğretim Üyesi Uygar Aydemir gerçekleştirdiği Panelde, araştırmacı gazeteci Ömer Erbil ve Tarih Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Hadiye Yılmaz Odabaşı, milli şair Mehmet Akif Ersoy’un bilinmeyen yönleri ve İstiklal Marşı’nın yazıldığı tarihsel dönemi ele alındı.Mehmet Akif Ersoy’un hayatında bilinmeyen yönlerinin ele alındığı “Akif” belgesinin senaristi araştırmacı gazeteci Ömer Erbil, milli şairin hayatının çok bilinmeyen kesitlerinden ve istiklal mücadelesindeki rolünden bahsederek, İstanbul Fatih doğumlu olarak bilinen Mehmet Akif Ersoy’un aslında Çanakkale Bayramiç doğumlu olduğunu belirtti.Gazeteci Erbil, “Akif’in küçüklük döneminde babası nüfus kaydını Biga sancağı Bayramiç ilçesine aldırmış. İstanbul’da doğmuş ama nüfusa girdiği kayıt Bayramiç olarak geçmiş” dedi. Ömer Erbil, oğlunun İstanbul’da yatılı okulda eğitim görmesini isteyen babası İpekli Tahir Efendi’nin nüfus kaydını Bayramiç’e aldırdığını söyledi. Erbil, “Akif’ belgeselinde Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın da milli şairin “Resmim İçin” şiirini okuduğunu kaydetti.Araştırmacı gazeteci Erbil, senaryosunu yazdığı ve Mehmet Akif Ersoy’un hayatında çok bilinmeyen detayların anlatıldığı “Akif” belgeselinden bahsettiği konuşmasında milli şairin hayatındaki ilginç detaylardan bahsetti.
Mehmet Akif Ersoy, İstiklal Marşı’nı milletine hediye etti
2021 yılının İstiklal Marşı kabulünün yüzüncü yılı olduğunu hatırlatan Ömer Erbil, “Milli Şair Mehmet Akif Ersoy’un ‘Allah bir daha bu millete İstiklal Marşı yazdırmasın’ dediği o hepimizi gururlandıran, tüylerimizi diken diken eden, kelimeleri bir top mermisi kadar ağır ve güçlü o şiiri milletine hediye etti. Bu şiiri Safahat’ına kendi kitabının içerisine de almadı. Millete İstiklal Marşı’nı hediye ederken o içinde bulunduğumuz dönemi hatırlayacak olursak, kendisinin Çanakkale destanında dediği gibi yedi düvelin coğrafyamıza, istiklalimize ve özgürlüğümüze saldırdığı bir dönemdi. Tek vücut olmuş Ankara’da bir avuç inanmış insanın bu ülkenin bağımsızlığı ve özgürlüğü için bir araya gelip mücadele ettiği yıllarda o istiklal marşını, o güzel kelimeleri, milletin ve cephedeki askerin ruhunu okşayan, ona cesaret veren, bu milletin vatanına ve toprağına sahip çıkmasını sağlayan dizeleri kaleme geçirdi. Akabinde mecliste en başta tabi Ulu Önder Mustafa Kemal Atatürk’ün alkışlarıyla karşılanan, okunduğunda herkesin ayağa kalktığı İstiklal Marşı millete hediye edildi” diye konuştu. Gençlerimiz o dönemlerin kıymetini bilmiyor
“Çok zor günlerden ve dönemlerden geçtik. Maalesef tarih okuyuculuğumuzu da çok farklı yapıyoruz” diyen Erbil, “Bugünden geçmişi ve tarihi okumaya çalışarak eleştiri yapıyoruz, o yüzden de gençlerimiz o dönemlerin kıymetini bilmiyor. Çok kolay eleştiriyorlar geçmişin tarihini. Şöyle olsaydı, böyle olsaydı diye konuşuyorlar ama o günkü durumlarda ve şartları düşündüğümüzde çok da kolay olmadığını görüyoruz” dedi. Akif’i çok az biliyoruz
“Akif belgeselini yaparken onun bilmediğimiz, farklı bir yönünü işlemeye çalıştık” diyen Ömer Erbil, belgeselin çıkış öyküsünü şöyle anlattı: “Hepimizin bildiği üzere Mehmet Akif Ersoy, İstanbul Fatih ilçesinin Sarıgüzel Mahallesi’nde dünyaya gelmiş. Bunu kendisi ölmeden son birkaç ay önce gazetelere verdiği röportajlarda da görüyoruz. Fakat AK Parti Grup Başkan Vekili ve Çanakkale Milletvekili Bülent Turan, yaklaşık iki yıl kadar önce ‘Akif Çanakkale Bayramiç doğumlu’ dedi. Akif’i az çok biliyoruz, bütün kaynaklar İstanbul Fatih’te doğduğunu gösteriyor. Turan Bey çıkarıp nüfus kâğıdını gösterdi. Gerçekten de doğum yeri Çanakkale Bayramiç ilçesi olarak yazıyordu. Çok büyük bir şaşkınlık yaşadım. Akabinde belgesel çıkabilir mi diye araştırmamı rica etti. Belgeselin hikâyesi aslında böyle başladı. Nüfus kayıtlarına baktık, gerçekten de doğum yeri Bayramiç yazıyor. Fakat Safahat da dâhil tüm kaynaklarda doğum yerini İstanbul olarak göstermiş. Osmanlı kayıtlarına da bakıldı. Osmanlı Devleti bildiğiniz üzere çok iyi arşivci bir devlettir, her şeyi kayıt altına alır. Osmanlı memurları için hazırladıkları Sicil – i Umumiye’ye baktık. O kayıtlarda da Bayramiç olarak yazıyor. Bizi hayrette bırakan ve ezber bozan bu bilgiyi araştırmaya başladık.”Aslında bu bilginin Prof. Dr. Kaya Bilgegil tarafından 1960’lı yıllarda ilk defa ortaya atıldığını fakat daha sonra çok fazla üzerine gidilmediğini kaydeden Ömer Erbil, Prof. Dr. Uğur Derman’ın daha önce birkaç makalede bu konuya değindiğini gördüğünü söyledi.İstanbul’da doğmuş ama nüfusa girdiği kayıt Bayramiç olarak geçmiş
Araştırmaya başladıklarında Mehmet Akif Ersoy’la ilgili ilginç bilgilere ulaştıklarını belirten Ömer Erbil, “Arnavutluk’un İpek kazasından göç eden ve İpekli Tahir Efendi olarak bilinen babası, İstanbul’da medresede yatılı olarak okumuş. İmamlık yapıyor, vaazlar veriyormuş. Tam Mehmet Akif’in dünyaya geldiği 3-4 aylık süre içerisinde Bayramiç’e tayini çıkmış. Tahir Efendi’nin Bayramiç’e gönderilmesinin temel sebeplerinden biri de kendisinin Arnavutça biliyor olması, Bayramiç’te çok sayıda Boşnak ve Arnavut’un göçmen olarak yerleştirilmiş olması" ydı. Oradaki insanlara daha rahat ulaşılabileceği düşüncesi ile Tahir Efendi Bayramiç’e imam tayin edilmiş. O zamanlarda Çanakkale kaza, Biga ise sancaktı. Akif’in küçüklük döneminde babası nüfus kaydını Biga sancağı Bayramiç ilçesine aldırmış. İstanbul’da doğmuş ama nüfusa girdiği kayıt Bayramiç olarak geçmiş” dedi. İpekli Tahir Efendi’nin bunu neden yaptığını anlamak üzere o tarafa yöneldiklerini kaydeden Ömer Erbil, “Hem Mithat Cemal’in hem Eşref Edip Fergan’ın Akif’in Bayramiç meselesi ile ilgili yazdığı metinlere ulaştık. Eşref Edip bu konuyla ilgili ‘El Ensar’da bir çocuk vardı, Bayramiçli’ydi’ derdi. Ona hemşerim diyordu. Biz onun çocukluğunun Bayramiç’te geçtiğini, ilk yüzmeyi ve tahin helvasını Bayramiç’te öğrendiğini, aşırı derecede çok sevdiğini öğrendik. Bayramiç 17’nci yüzyıldan beri tahin helvası yapılan bir yer ve aslında Türkiye’nin tahin helvasını Bayramiç’ten öğrendiği gerçeğiyle karşılaştık. Hala bu geleneği devam ediyor. Akif, helvayı orada öğrenmiş, orada tatmış” dedi.İstanbul vefasını gösteremedi
Mehmet Akif Ersoy’un, yaklaşık 4-5 yaşlarına kadar Bayramiç’te bir çocukluk geçirdiğini kaydeden Ömer Erbil, “Daha sonrasında da Ramazan aylarında İstanbul’da okullar ve medreseler tatil olduğu için Tahir Efendi’nin her tatil döneminde Bayramiç’e vaaz etmeye, oradaki halkı bilgilendirmeye gittiğini söyleyebiliriz. Mehmet Akif Ersoy’un 9-10 yaşlarına kadar Bayramiç geçmişi olduğu gerçeği ile karşılaştık. Bayramiç’te Akif’in kaldığı ev bulundu. Bu ev maalesef 1996 yılında Koruma Kurulu’nun kararı ile tehlike arz ettiği gerekçesi ile yıkılmış. Eski fotoğrafları bulundu. Arsa olduğu gibi duruyordu. Çanakkale Milletvekili Bülent Turan Bey, sahip çıkmış, sponsor bulmuş. Devlete de bu konuda bir yük bindirmeden, Bayramiç Belediyesi’nin de desteği ile orjinaline yakın bir şekilde restore edip ayağa kaldırmış. Orada bir Mehmet Akif Ersoy müzesi oldu. Mısır Apartmanının müze olarak açılışı bugün yapıldı, orada geçirdiği son yılları galeri olarak görülebiliyor. Bu gurur verici çünkü İstanbul maalesef bu vefayı gösterememiş. Fatih’te doğduğunu bildiğimiz ev artık yok, onun yerine kocaman bir apartman dairesi dikilmiş. Kapısında da ‘Mehmet Akif Ersoy daha önce buradaki bir evde dünyaya gelmiştir’ yazan hiç Mehmet Akif Ersoy’a yakışmayan bir tabela asılmış. Burdur ve Kastamonu da aslında Mehmet Akif Ersoy’a sahip çıkmamış. Aslında buralarda da Çanakkale Bayramiç’teki gibi Akif’e saygı ve o büyük insanın onuruna yakışır bir sahiplenme olmalı” dedi. Mehmet Akif Bey’in ünü, şanı ve şöhretinin Anadolu topraklarının çok dışına çıktığını belirten Ömer Erbil, “Uzakdoğu’da, Afrika’da ve Arabistan’daki insanlar ve Türk dünyasındaki insanlar da Akif’i çok iyi biliyor, yazdıklarını takip ediyorlarmış. Zaten İslam Şairi sıfatı da buradan geliyor” dedi.