Türk sinama tarihinde hafızalarımıza kazınan isimlerden birisi olan Türkan Şoray, Türk sinamasının Sultanı olarakta anılıyor. Yeşilçam'ın efsane oyuncularından Türkan Şoray aklımıza geldiğinde en az onun kadar hafızalarımıza kazanan Hülya Koçyiğit, Filiz Akın ve Fatma Girik'i de anmadan geçemeyiz. Hatta bu usta oyuncular için 'dört yapraklı yonca' ifadesi de kullanılmaktadır. Peki, Turkan Şoray kimdir, nereli, kaç yaşında ve hayatı nasıldır?
Türkan Şoray Kimdir?
Türkan Şoray, 28 Haziran 1945 tarihinde İstanbul’da doğdu. Babası Halit Şoray’ın demir yolarında memur olası sebebiyle ilkokulu farklı yerlerde okumak zorunda kaldı. Henüz İlkokulu sıralarında iken annesi Meliha Şoray ve babası Halit Şoray boşandı. Türkan Sultan annesiyle Karagümrük'te yaşamaya başladı. Ancak, Karagümrük’teki Sarmaşık Sokak Türkan’ın hayatını değiştirdi. Türkan Şoray'ın sinamaya ilk adımını atmasına vesile olan ev sahiplerinin kızı Emel Yıldız’dır. Yıldız, o dönemde bir filmde başrol oynuyordu.Henüz 15 yaşındaki Türkan’da komşu kızı Emel ile başrolünü oynadığı “Köyde Bir Kız Sevdim” filminin setine gider. İşte bu Türkan Şoray'ın Yeşilçam'a ilk adımıdır. Türkan Şoray'ın ilk dikkatini Türker İnanoğlu çekti. Fİllmde Türkan’ın başrolde olmasının daha uygun olacağına karar verir. İlk filminin ardından popülerliği artan Türkan Şoray'a teklifler birbiri ardına gelmeye başlar. Dönemin magazin dergilerinde sıklıkla yer bulan Türkan Sultan, hayatının dönüm noktası olan film ise “Acı Hayat” ile ses getirmeye başlar. İlk filmi 'Acı Hayat' filmindeki başarılı oyunculuğu ilk Altın Portakalı kazandırır. 1964 yılında ilk kez düzenlenen I. Antalya Film Festivali’nin en iyi kadın oyuncu ödülünün sahibi olan Türkan Hanım, Ödülle birlikte filmlerin vazgeçilmez oyuncusu unvanına kavuşur.Şoray'ı sultanlığa taşıyan kişi eşi Rüçhan Adlı’dır. Şoray ve Adlı 1962 yılında film setinde tanışmıştır. Aralarındaki yaş farkı 23 olduğu halde Şoray, Adlı 20 yılını birlikte geçirir.Türkan Şoray Kriterleri şöyledir?
- Beğenmediği senaryo değiştirilip yeniden yazılır. Filmde oynayabilmesi için senaryoyu beğenmesi şarttır.
- Öpüşme sahneleri gibi sahnelerde oynamayacaktır.
- Çekimlerde İstanbul dışına çıkmayacaktır.
- Memur mantığıyla mesai yapacaktır, çalışma saatleri sabah 8 akşam 19. Pazar günler ise sette olmaz.
- Türkan Şoray ismi hem afişte hem jenerikte başta yazılacaktır.
- Film seslendirmesi yapacak seslendirme sanatçısına kendi karar verecektir.
- Başrol erkek oyuncusu konusunda da onayı alınmalıdır.
- Film başına 60 bin lira alacaktır ve mecburi gecikmelerde en fazla 10 gün bekleyecektir.
- Maddelerle ilgili ihtilaflı durumlarda mahkemeye gidilecektir.
Türkan Şoray Unutulmaz filmlerinden bazıları şöyle:
- Köyde Bir Kız Sevdim (1960)
- Hatırla Sevgilim (1961)
- Acı Hayat (1962)
- Acı Aşk (1963)
- Mualla (1964)
- Ekmekçi Kadın (1965)
- Çalıkuşu (1966)
- Sinekli Bakkal (1967)
- Vesikalı Yarim (1968)
- Fosforlu Cevriye (1969)
- Buğulu Gözler (1970)
- Yedi Kocalı Hürmüz (1971)
- Dönüş (1972)
- Mahpus (1973)
- Açlık (1974)
- Acele Koca Aranıyor (1975)
- Devlerin Aşkı (1976)
- Selvi Boylum Al Yazmalım, Dila Hanım (1977)
- Tatlı Nigar (1978)
- Hazal (1979)
- Yılanı Öldürseler (1981)
- Seni Kalbime Gömdüm (1982)
- Seni Seviyorum (1983)
- Bir Sevgi İstiyorum (1984)
- Bir Kadın Bir Hayat (1985)
- Gramafon Avrat (1987)
- Ada (1988)
- Ölü Bir Deniz (1989)
- Yağmur Ciseliyordu (1990)
- Şahmaran (1993)
- Yerçekimli Aşklar (1995)
- Nihavent Mucize (1997)
- Gönderilmemiş Mektuplar (2003)
- Mürüvvetsiz Mürüvvet (2004)
- İkinci Bahar ve Türkan Şoray
- Cemile (2006)
- Tatlı Hayat (2002)
- İkinci Bahar (2000)
- Gözlerinde Son Gece (2000)
- Bir Aşk Uğruna (1996)
- Tatlı Betüş (1993)
- I. Antalya Film Festivali (1964)- Acı Hayat filmi “En iyi kadın oyuncu”
- 5. Antalya Film Festivali (1968) - Vesikalı Yarim filmi “En iyi kadın oyuncu”
- 5. Adana Film Festivali (1973) - Mahpus filmi “En iyi kadın oyuncu”
- Moskova Film Festivali (Rusya) -Dönüş filmi “Özel ödül”
- Taşkent Film Şenliği (1978)- Selvi Boylum Al Yazmalım filmi “Uluslarası Aytmatov Kulübü geleneksel ödülü”
- 27. Antalya Film Festivali (1987 27) - Hayallerim, Aşkın ve Sen filmi “En iyi kadın oyuncu”
- 8. Bastia Akdeniz Sinemaları Festivali (1992) - Soğuktu ve Yağmur Çiseliyordu “En iyi kadın oyuncu”
- 6. Ankara Film Festivali (1994) – “Emek ödülü”
- 31. Antalya Film Festivali (1994) - Bir Aşk Uğruna filmi “En iyi kadın oyuncu”
- 15. Uluslararası İstanbul Film Festivali (1996) – “Sinema onur ödülü”
- Roma Film Festivali (1999) – “Büyük Ödül”
- 1999: 2. Uçan Süpürge Kadın Filmleri Festivali (1999) – “Kadın Yönetmen Ödülü”
- Sadri Alışık Ödülleri (2009) - “Onur Ödülü”
- 11. Türk Film Festivali (2013) – “Onur Ödülü”