Her kuluçka döneminde yada hayvan alım satımında sizlerden gelen en sık sorulan sorulardan birisi de aşılamalardır. Aşılama yaptırayım mi? gibi sorulara sürekli biz muhatap olmaktayız. Aşılamada temel kural aşı iceriğinde ki bulunan hastalık etkenlerine karşı hayvanlarımızı korunma amaçlı yapılır. Bulaşıcı hastalık çıkan sürüye tedavisi bitmeden, hastalık sönmeden aşı yapılmaz. Sürünün tamamı uygun şekilde aşılanmadıysa, hastalık yayılabilir.Bir aşı talimatına uyulmadan yanlış kullanılırsa veya soğuk zincirle muhafaza edilmezse aşılamada başarısızlığa neden olunabilir. Tüm aşılar, kullanımı ile ilgili ve son kullanma tarihleri için talimatlarla etiketlenmiştir. Yeni yumurtadan çıkan civcivler, anneden yumurtadan geçen pasif bir bağışıklığa sahiptir. Civcivlerin 10 günden daha az bir zamanda aşılanması, genellikle tek tip veya kalıcı bir bağışıklık üretmez.
Yine bize en çok sorulan sorular arasında kazlara Derzy aşısı yapımı ile ilgili aşıyı yaptırayım mı sorusu gelmektedir. Bu soruya evet yaptırılmalıdır cevabını vermekteyiz. Yine kazlara ikili ve dörtlü karma aşı mutlaka yaptırılması gerektiğini yeri gelmişken belirteyim.Aşıları sıcaktan ve doğrudan güneş ışığından koruyun. Aşıların çoğu canlı, hastalık üreten ajanlardır. Onları dikkatli kullanın. İçme suyu aşı yöntemini kullanırken, suyun dezenfektan ve klorsuz olduğundan emin olun. Canlı virüs aşıları bu kimyasallar tarafından kolayca imha edilir ve aşının korumacılığı ortadan bu şekilde kalkar.Aşılamadan sonra, diğer kümes hayvanlarına yanlışlıkla yayılmasını önlemek için tüm açık kaplarını, kümes ekipmanlarını dezenfekte edin. Aşılamadan en az üç gün önce hayvanlara probiyotik ve vitamin takviyesi yapılması hem aşıdan yada çevresel faktörden gelen stresi önleyecek hemde verim düşüklüğünü önleyecektir. Aşıyı veteriner hekim ve ya veteriner sağlık teknikerleri/teknisyenleri tarafından yapılması kanuni zorunluluktur. Ehliyetsiz kimselere aşı yaptırmayınız. Aşılar ikmal edilirken, muhafaza edilirken soğuk zincir gerektiğinden aşıyı mutlaka mahallinden temin etmelisiniz. Sürüye dışarıdan paldır kültür hayvan sokulmamalı yeni alınan hayvanlar en az onbeş gün ayrı bir yerde muhafaza edilmelidir. Kanatlılar içinde her yerden rastgele yumurta alınmamalı yoksa hastalıgı kümesinizden önleyemezsiniz.Kanatlılarda Enfeksiyöz bronşit genellikle Newcastle ile tek bir aşıda birleştirilir. Kuluçkahanede veya 10-35 gün yaşlarında verilebilir. Tipik olarak Massachusetts serotipinin bronşit virüsü içeren değiştirilmiş bir canlı virüs aşısıdır. Aşılar, yalnızca belirli bir alan için doğru virüs serotipini içermeleri durumunda etkilidir. Salgın sırasında hayvanlarınıza aşı yapmayın, yaptırmayınız.Bir üretici hayvanlarına aşılama yapmayı seçerse, daha sonra eklenmiş olan yeni hayvanlar da dahil olmak üzere tesis içindeki tüm hayvanları aşılanması gerekir. Kanatlı aşısı yaptıracaksa atlanmadan tüm kanatlılar aşılanmalıdır. Büyükbas ve küçükbas hayvanlarına aşı planlanmışsa hepsine aşı atlanmadan yapılmalıdır. Aşılarda ki Virüs zayıflatılmıştır ve bazı kanatlılar aşıları almazsa, virüs aralarında transfer olabilir ve virüsü yeniden etkinleştirir. Bu gibi durumlarda, zayıf bir aşılama hastalığın salgını ile sonuçlanabilir. Aşı göz veya burun damlası yöntemiyle de uygulanır. Kuşlar en az 4 haftalık olmalıdır. Küçük kuşlar, kanatlılar aşılara daha az duyarlıdır. Hızlı tanı ve aşılama, bir salgının enfekte bir sürünün içinde yayılmasını da durdurabilir.Kümes hayvanlarına ek olarak, bir dizi farklı çiçek virüsü vardır. Güvercin çiçeği, bıldırcın çiçeği, kanarya çiçeği, psittazin çiçeği ve ratit çiçeği. Güvercin çiçeği, güvercinleri, tavukları, hindileri, ördekleri ve kazları enfekte eder. Kanarya çiçeği kanaryaları, tavukları, serçeleri ve muhtemelen başka türleri de enfekte eder. Bazı durumlarda, fakat her zaman olmamak üzere, virüslerden birine maruz kalmak, o virüse ve diğer virüslerden bir veya daha fazlasına karşı bağışıklık gelişimini teşvik eder. Suşların çoğu, tavuklarda, hindilerde ve güvercinlerde aşılama ile önlenebilir, ancak kanarya çiçeği hastalığına karşı etkili bir ticari aşı yoktur.Tavuklar ve güvercinler genellikle kanat ağ çubuğu yöntemiyle aşılanır. İki oluklu iğneye sahip bir aplikatör aşıya batırılır ve kanat ağına sürülür. Hindi genel olarak kanat ağları tarafından aşılanmamaktadır. Hindi başları kanatların altında yatmaktadır. Aşı, kanat ağları üzerinden hindilere uygulanırsa konjonktival (göz) çiçeği oluşabilir. Bunun yerine, hindiler uyluk-çubuk yöntemi ile aşılanır.Ciddi kümes hayvanı sorunları olan çiftliklerde, tüm evcil kümes hayvanlarının aşılanması gerekli olabilir. Tüm yerli civcivler ve kümes hayvanları, 1 günlükken, 10 ila 12 haftadaki piliclerde ve 8 ila 14 haftalık hindilerde aşılanabilir. Endemik bölgelerde, geçerli virüs tipi mutlaka tespit edilmelidirKanatlılarda aşı takvimi ve iç parazit ilaclaması asağıda ki gibidir:
İç parazit ilaçlamasını on beş gün ara ile yapılmalı, sonra da iki ayda bir ic parazit uygulamasına devam edilmelidir.
Aşı şekli: içme suyunaBir sonraki 4 üncü ayda tekli newcastle (veba)
Aşı şekli: içme suyunaDerzy aşısı yumurtayı ilk gördüğünde 0,5 cc i.m.Daha sonrasında da 6-7 ayda bir 0,5 cc. i.mHaber: Mustafa Kemal Bektaş
- Aşılar zamanla bozulabileceğinden, aşı stoğunu, sirkilasyonu dikkatle takip edilmelidir.
- Aşılar son kullanma tarihi ile birlikte gelir. Eski herhangi bir aşı ürünü stoktan ayrılmalı, gömülmelidir,
- Her aşı, belirli bir uygulama yolu için tasarlanmıştır. Sadece önerilen uygulama şeklini kullanın.
- Hasta hayvanları aşılamayın (laringotrasit veya kümes çiçeği salgınları hariç).
Yine bize en çok sorulan sorular arasında kazlara Derzy aşısı yapımı ile ilgili aşıyı yaptırayım mı sorusu gelmektedir. Bu soruya evet yaptırılmalıdır cevabını vermekteyiz. Yine kazlara ikili ve dörtlü karma aşı mutlaka yaptırılması gerektiğini yeri gelmişken belirteyim.Aşıları sıcaktan ve doğrudan güneş ışığından koruyun. Aşıların çoğu canlı, hastalık üreten ajanlardır. Onları dikkatli kullanın. İçme suyu aşı yöntemini kullanırken, suyun dezenfektan ve klorsuz olduğundan emin olun. Canlı virüs aşıları bu kimyasallar tarafından kolayca imha edilir ve aşının korumacılığı ortadan bu şekilde kalkar.Aşılamadan sonra, diğer kümes hayvanlarına yanlışlıkla yayılmasını önlemek için tüm açık kaplarını, kümes ekipmanlarını dezenfekte edin. Aşılamadan en az üç gün önce hayvanlara probiyotik ve vitamin takviyesi yapılması hem aşıdan yada çevresel faktörden gelen stresi önleyecek hemde verim düşüklüğünü önleyecektir. Aşıyı veteriner hekim ve ya veteriner sağlık teknikerleri/teknisyenleri tarafından yapılması kanuni zorunluluktur. Ehliyetsiz kimselere aşı yaptırmayınız. Aşılar ikmal edilirken, muhafaza edilirken soğuk zincir gerektiğinden aşıyı mutlaka mahallinden temin etmelisiniz. Sürüye dışarıdan paldır kültür hayvan sokulmamalı yeni alınan hayvanlar en az onbeş gün ayrı bir yerde muhafaza edilmelidir. Kanatlılar içinde her yerden rastgele yumurta alınmamalı yoksa hastalıgı kümesinizden önleyemezsiniz.Kanatlılarda Enfeksiyöz bronşit genellikle Newcastle ile tek bir aşıda birleştirilir. Kuluçkahanede veya 10-35 gün yaşlarında verilebilir. Tipik olarak Massachusetts serotipinin bronşit virüsü içeren değiştirilmiş bir canlı virüs aşısıdır. Aşılar, yalnızca belirli bir alan için doğru virüs serotipini içermeleri durumunda etkilidir. Salgın sırasında hayvanlarınıza aşı yapmayın, yaptırmayınız.Bir üretici hayvanlarına aşılama yapmayı seçerse, daha sonra eklenmiş olan yeni hayvanlar da dahil olmak üzere tesis içindeki tüm hayvanları aşılanması gerekir. Kanatlı aşısı yaptıracaksa atlanmadan tüm kanatlılar aşılanmalıdır. Büyükbas ve küçükbas hayvanlarına aşı planlanmışsa hepsine aşı atlanmadan yapılmalıdır. Aşılarda ki Virüs zayıflatılmıştır ve bazı kanatlılar aşıları almazsa, virüs aralarında transfer olabilir ve virüsü yeniden etkinleştirir. Bu gibi durumlarda, zayıf bir aşılama hastalığın salgını ile sonuçlanabilir. Aşı göz veya burun damlası yöntemiyle de uygulanır. Kuşlar en az 4 haftalık olmalıdır. Küçük kuşlar, kanatlılar aşılara daha az duyarlıdır. Hızlı tanı ve aşılama, bir salgının enfekte bir sürünün içinde yayılmasını da durdurabilir.Kümes hayvanlarına ek olarak, bir dizi farklı çiçek virüsü vardır. Güvercin çiçeği, bıldırcın çiçeği, kanarya çiçeği, psittazin çiçeği ve ratit çiçeği. Güvercin çiçeği, güvercinleri, tavukları, hindileri, ördekleri ve kazları enfekte eder. Kanarya çiçeği kanaryaları, tavukları, serçeleri ve muhtemelen başka türleri de enfekte eder. Bazı durumlarda, fakat her zaman olmamak üzere, virüslerden birine maruz kalmak, o virüse ve diğer virüslerden bir veya daha fazlasına karşı bağışıklık gelişimini teşvik eder. Suşların çoğu, tavuklarda, hindilerde ve güvercinlerde aşılama ile önlenebilir, ancak kanarya çiçeği hastalığına karşı etkili bir ticari aşı yoktur.Tavuklar ve güvercinler genellikle kanat ağ çubuğu yöntemiyle aşılanır. İki oluklu iğneye sahip bir aplikatör aşıya batırılır ve kanat ağına sürülür. Hindi genel olarak kanat ağları tarafından aşılanmamaktadır. Hindi başları kanatların altında yatmaktadır. Aşı, kanat ağları üzerinden hindilere uygulanırsa konjonktival (göz) çiçeği oluşabilir. Bunun yerine, hindiler uyluk-çubuk yöntemi ile aşılanır.Ciddi kümes hayvanı sorunları olan çiftliklerde, tüm evcil kümes hayvanlarının aşılanması gerekli olabilir. Tüm yerli civcivler ve kümes hayvanları, 1 günlükken, 10 ila 12 haftadaki piliclerde ve 8 ila 14 haftalık hindilerde aşılanabilir. Endemik bölgelerde, geçerli virüs tipi mutlaka tespit edilmelidirKanatlılarda aşı takvimi ve iç parazit ilaclaması asağıda ki gibidir:
TAVUKLARDA AŞİLAMA PROGRAMI
Püskürtme yada icme suyuna- 6-7 gün Newcastle B1 yada Clone 30
- 15. Gün Gumbaro birinci aşisi
- 22 gün 1 hafta sonra Gumbaro ikinci aşisi
- 35 gün Lasota newcastle ve inf. Bronchit aşısi
- 70 gün Lasota newcastle aşisi
- 105 gün Lasota newcastle ve inf. Bronchit aşisi
Enjeksiyon
- 16 hafta 3 yada 4 lü karma aşisi
- İnf.Bronchit-newcastle-Eds-Coryza
- 5 nci haftaya kadar birsey yok
- 55 haftaya kadar birşey yok
- İcme suyuna yada püskürtme
- 56 hafta Lasotta newcastle
Parazit ilaclaması
Kural olarak İkinci aydan itibaren ayda bir defa yapılmalıdır.İç parazit ilaçlamasını on beş gün ara ile yapılmalı, sonra da iki ayda bir ic parazit uygulamasına devam edilmelidir.
KAZLARDA VE KAZ CİVCİVLERİNDE AŞILAMA PROGRAMI
- 10-15 günlük iken 2 li karma aşı (enf. Bronchit + newcastle)
- Aşi şekli: içme suyuna
- 35- 40 günlük iken tekli newcastle (veba)
- Aşı şekli: içme suyuna
- Yumurtaya başlamadan önce 2 li karma aşısı (enf. Bronchit + newcastle) yapılır
- Aşı şekli: içme suyuna
- Derzy aşısı 21 nci gün (3 haftalık) 0.5 cc deri altı
- Derzy aşısı 6 -7 aylık iken 0,5 cc i.m
Anaç kazlarda uygulanacak aşı uygulaması
4 ayda bir kez 2 li karma aşı (enf. Bronchit + newcastle)Aşı şekli: içme suyunaBir sonraki 4 üncü ayda tekli newcastle (veba)
Aşı şekli: içme suyunaDerzy aşısı yumurtayı ilk gördüğünde 0,5 cc i.m.Daha sonrasında da 6-7 ayda bir 0,5 cc. i.mHaber: Mustafa Kemal Bektaş