Enfeksiyöz bronşit, dünya genelinde ticari tavuk ve kaz, hindi, ördek sürülerinde büyük ekonomik öneme sahip akut, büyük kayıplara neden olan bulaşıcı bir hastalıktır. Kış aylarına girmemiz ve soğuk havaların başlıyacak olması nedeniyle solunum yolu enfeksiyonları son zamanlarda oldukça artmış bulunmakta, tavuklarla birlikte kazlarda ve diğer kanatlılarda da çok sık görülmesiyle, bu nedenle enfeksiyon bronchit hastalığı ilgili bilgileri sizlerle paylaşma ihtiyacı duydum.Bu hastalığın etkeni İnfectious Bronchitis virüsü olup, bu hastalık tüm kanatlılarda görülmektedir. Bu hastalıktan dolayı civcivlerde ve gençlerde % 25, yetişkinlerde de % 2-7 arasında ölüm görülmektedir. Enfeksiyöz bronşit virüsü (IBV), solunum yolu, bağırsak, böbrek ve üreme sistemlerini etkileyen oldukça bulaşıcı bir avian patojenidir (cok zararlı bir virüstür). Bu virüs bir nükleokapsid ve zarfla çevrili tek bir iplikçikli RNA genomuna sahip Gammacoronavirus cinsi olan Coronavirus ailesine aittir .Enfeksiyöz bronşit, dünya genelinde ticari tavuk ve kaz, hindi, ördek sürülerinde büyük ekonomik öneme sahip akut, büyük kayıplara neden olan bulaşıcı bir hastalıktır. Genellikle solunum belirtileri ile tespit edilir, ancak yumurta üretiminde ve yumurta kalitesinde de büyük azalma görülür. Enfeksiyöz bronşit virüsü (IBV), nefropatojeniktir ve özellikle civcivlerde interstisyel nefrite neden olur. Bu hastalığa yakalanan kanatlılar depresif görünebilir ve bir ısı kaynağı altında hepsi toplanmış olarak görülebilir. Bu hastalık tavuklar, kazlar, hindi v.s sürüleri arasında hızla yayılır ve sonuçta tüm kanatlıların kısa sürede enfekte olmalarını sağlar. Enfekte tavuklarla, kazlarla yerleştirilmiş hassas kanatlılar genellikle 24 - 48 saat içinde klinik hastalık belirtileri geliştirir. Her yaş ve cins tipindeki tavuklar IBV enfeksiyonuna duyarlıdır, ancak hastalığın derecesi ve ciddiyeti genç civcivlerde yetişkinlere göre belirgindir. Bu hastalık direk yumurtalıklari vurur. Üretim bir anda %30 lara çakılır. Tedavi olunmazsa kısır bir sürü yetiştirme durumuna düşersiniz. Ve kayıplarınızda bir anda başlar.BULAŞMA :Solunum yolu ile, mekanik faktörlerle, giysiler, kümes hayvanları kasaları, kirli yem ve ekipmanları, sürüler arasında hava yolu ile hızla bulaşır. Hastalık yumurta yolu ile bulaşmaz ve kümes hayvanları bulunmadığında virüs kümesde bir haftadan fazla yaşayamaz.Bu hastalığın son derece bulaşıcı doğası, genellikle her zaman muhafaza edilmesi gereken sıhhi veya karantina önlemleri gibi biyogüvenlik önlemlerine rağmen, tesisteki tüm hassas kanatlıların enfekte olmasına neden olur.Benim kümesim temiz, benim kumesim uzakta mantığı ile serbest hareket edilerek el, ayakkabı ve giysilerle bu hastalık kaz, tavuk hindi demeden kümes kümes her tarafı dolanır. Unutmayın ki ! Ülkemiz de Çin'den bin kilometre uzakta ama korona hastalığı ülkemizde insanlarımıza bulaşıp öldürmekte. Bu hastalığı temizlemenin tek yolu kümes biyogüvenlik ve hijyen kurallarına uymaktan geçer.Enfeksiyöz Bronşit Virüsünün Bulaşımı Nedir?Virüs, solunum salgıları ve ayrıca enfekte kümes hayvanlarından gelen dışkı damlacıkları, insanlarin el ve ayaklarıyla, kuşlar yoluyla bulaşır. Kirlenmiş nesneler, araçlar ve eşyalar virüsün bir sürüden diğerine geçmesine ve yayılmasına yardımcı olabilir. Kurtarılan tavuklar, kazlar ve tüm kanatlılar da hastalığa neden olabilir. Çünkü kanatlılar, kuşlar virüs bulaşmasından sonra 20 haftaya kadar virüs bulaştırabilir. Kümes havalandırmalarının karşılıklı açılması ile oluşan vb. hava cereyanı bu hastalığa yakalanma zeminini hazırlar.Hastalığın sürüyle yayılması çok hızlıdır. Çiftlikten çiftliğe geçiş, kirlenmiş insanların, ekipmanların ve araçların hareketi ile ilgilidir. Enfeksiyondan sonra, tavuklar taşıyıcı kalabilir ve virüsü birkaç hafta tutabilirler.Kanatlının yaşı, cinsi ve beslenmesi, çevre ve diğer bulaşıcı ajanlarla eşzamanlı enfeksiyon da dahil olmak üzere, birçok faktör IBV ile enfeksiyon seyrini etkileyebilir.BELİRTİLERİ:Verimde düşme, yumurta üzeri pürtüklü - kabuksuz yada yumurta kabuğunda incelme, yumurta akı sulu olması, öksürük, burunda akıntı, gözlerde sulanma, yüzde sişme, durgunluk, yem tüketiminde düşme görülür. Hapşırma, öksürme, ıslak gözler, şişmiş sinüsler, yumurta üretiminin azalması, düzensiz ve pürüzlü yumurta kabukları görülmektedir.Civcivler öksürebilir, hapşırabilir ve 10-14 gün trakeal rol alabilir. Konjonktivit ve dispne (nefes darlığı) görülebilir ve bazen sinüslerin eşzamanlı bakteriyel enfeksiyonu ile birlikte bazen yüz şişmesi görülebilir. Piliçler depresif görünebilir ve ısı lambalarının altında toplanabilir. Yem tüketimi ve kilo alımı azalır. Nefropatojenik suşlarla enfeksiyon, ilk solunum işaretleri, daha sonra depresyon, karıştırılmış tüyler, ıslak dışkılar, daha fazla su alımı ve ölüme neden olabilir. Katmanlar halinde yumurta üretimi % 30'a kadar düşebilir ve yumurtalar ince, yumuşak, pürüzlü ve / veya soluk kabuklarla sık sık şekillendirilir ve daha küçük de olabilir ve sulu albümenlere sahip olabilir. Çoğu durumda, yumurta üretimi ve yumurta kalitesi normale döner, ancak bu durum 8 hafta kadar sürebilir.OTOPSİ:Soluk borusunda seröz (ince sulu) eksudat (sıvı) ve kataral (akıntılı) eksudat, soluk borusunda peynirimsi kitle, burun boşluğunda seröz ve kataral eksudat, burun boşluğunda peynirimsi kitle, sinuslarda seröz ve kataral eksudat, sinuslarda peynirimsi kitle, böbreklerde büyüme, üreterlerde ürat kristalleri görülür. ,Solunum yolunda, trakea, sinüsler ve burun geçitleri seröz, nezle eksüdatlar içerebilir ve hava ilk başta köpüklü bir eksüdatı bulanıklaştırarak bulutlu kalınlaşmaya ilerler. E coli enfeksiyonu ile komplike ise , kaslı hava kası iltihabı, perihepatit ve perikardit olabilir. Etkilenen kanatlıların böbrekleri soluk ve şişmiş olacaktır. Böbrek dokusunda ve tıkanabilen üreterlerde idrar birikimleri görülebilir. Yumurtlayan kanatlı vücut boşluğunda yumurta sarısına neden olabilir ve yumurtalıkta yumurta sarısı sarkmaları olabilir. Çok küçük civcivlerin enfeksiyonu, kistik yumurtalıkların gelişmesine neden olabilir.Bu hastalık newcastle, ILT, CRD, EDS 76, Koriza ile karışabilir.TEDAVİSİ :Hiçbir ilaç, IBV enfeksiyonunun seyrini değiştirmez, ancak antimikrobiyal tedavi, bakteriyel enfeksiyonların komplike olmasından kaynaklanan ölümleri azaltabilir. Soğuk havalarda, ortam sıcaklığının arttırılması ölümleri azaltabilir. Virüs, ısı ve normal dezenfektanlar tarafından kolayca imha edilir.Hem olgunlaşmamış hem de yetişkin yumurta tavuğu tavuklarında, virüs yumurtalıkta çoğalırsa, üreme sistemi hasarı riski altındadır. Kanatlı hastalık ilerlerse kısır kalabilir. Üreme sistemi hasarında: Etkilenen tavuklar ömür boyu yumurta üretimini azaltabilir ve / veya şekil (şekilsiz), büyüklük (daha küçük), iç yumurta sarısı kalitesi (sulu), yumurta kabuğu kalitesi (kaba veya yumuşak kabuklu) olarak farklılık gösteren anormal yumurtalara neden olabilir.Bazı IBV suşları nefrojeniktir, yani kanatlının trakeanında çoğalttıktan sonra (ve solunum hastalığına yol açtıktan sonra), virüs böbreklere yayılır (böbreklerin iltihabına neden olur). Nefrit böbreklerde hasara yol açar, bu da sıklıkla böbrek yetmezliğine yol açar ve gut gelişimi riskini arttırır . Tipik böbrek yetmezliği belirtileri şunlardır: Etkilenen kanatlılar aşırı su içer, hızlı kilo kaybı ve kirec gibi sulu ishal oluşur.Bakteriyel hastalıkları olan ikincil enfeksiyonlar yaygındır ve antibiyotikler bu enfeksiyonlardan kaynaklanan kayıpları azaltabilir. Sekonder enfeksiyonlarla beraber hekiminizin önereceği antibiyotik uygulanır ProLive canlı bakterili probiyotik ile VitaPlus takviyesi yapılır. Enfeksiyöz bronşit geçirgenliği yüksek olmasına rağmen, tavukların çoğu destekleyici bakımla iyileşir.Civcivlerde kümes ısısı artırılır. Kümes içine, tavuk, kaz, hindi vs. dahil civcivlerin üzerine günde iki kez Lorex, bioxi gibi dezenfektan ile dezenfeksiyon yapılır. Sistematik aşılamaları yapılmalı, kümes içi hijyen kurallarına uyulmalıdır. Kanatlıların bulaşıcı hiç bir hastalığında bireysel tedavi yapılmaz. Hastalar sağlamlardan ayrılır. Tedavi kümeslerde ki tüm kanatlılarda yapılır.Üreticilerimize hayırlı bol kazançlar diliyoruz.KAYNAK: Mustafa Kemal Bektaş
Sağlık
11 Ekim 2020 - 21:10
Güncelleme: 11 Ekim 2020 - 22:18
Kanatlılarda Enfeksiyöz Bronşitis Solunum Yolu Enfeksiyonu Nedir?
Kanatlılarda Enfeksiyöz Bronşitis Solunum Yolu Enfeksiyonu (İnfectious Bronchitis) nedir? Enfeksiyöz Bronşit Virüsünün Bulaşımı nasıl olur, belirtileri nedir?
Sağlık
11 Ekim 2020 - 21:10
Güncelleme: 11 Ekim 2020 - 22:18