Dünya değişiyor. İklimler değişiyor. Teknoloji değişiyor. Teknoloj o kadar hızlı değişiyor ki bu değişime ayak uydurmakta zorlanıyoruz. Teknolojik değişime bütün devletler, sektörler ayak uydurmak zorunda kaldı. Reklam ve reklamcılık sektörü de bu değişimden en fazla etkilenen bir sektör olmuştur. Bu değişime ayak uyduran reklam ajansları ayakta kalabilmiş, ayak uyduramayan reklam sektörleri de miadını doldurmuştur.
Reklam ve Reklamcılık Nedir?
Reklam, her zaman tüketime ve tüketicilere yön veren önemli bir satış ve pazarlama aracı olarak görüldü. Sanayi Devrimi ile Modern reklamcılık bir sektör olarak yükselirken, 2000’li yıllarda teknolojik gelişmelerle birlikte dijital reklamcılık çağa mührünü vurmuştur.2000’li yılların başlarına kadar teknolojik gelişmeler paralelilinde dönüşüm yaşayan ve Özellikle İnternet hızlarının artması ve sosyal medya gibi yeniliklerle birlikte geleneksel reklamcılık dijitale yönelmeye başlamış, Bu gelişmeler Türkiye’deki reklamcılığa da yeni bir bakış kazandırmıştır.Türkiye’de dijital mecra hem çeşitlilik hem de yatırım anlamında büyürken Sosyal medya reklamları, oynanabilir reklamlar, fenomen temelli reklamlar ortaya çıkmıştır. Reklam “Tanımlanmış birey, işletme veya kurumlar tarafından, kitlesel medya araçlarında, belirli bir ücret karşılığında yer ve zaman bulan, tüketicilere, ürün, hizmet, organizasyon ve fikirler ile ilgili bilgi veren, ikna edici mesaj veya duyurular bütünü” şeklinde tanımlanıyor. Bu açıdan reklam belirli bir ücret karşılığında hazırlanarak tüketicilere mesajların belirli kitle iletişim araçları vasıtasıyla iletilmesidir.Günümüzde reklam sadece satış arttırma amacını taşımıyor, markaların içerisinde bulunduğu pazarda attıkları her adım tüketicilere yönelik reklam mesajı taşıyor.Markalar ürünlerin ambalajlarından, sponsorluk faaliyetlerine, işbirliği içerisinde olduğu ünlülerden, rakip markalar ile ilişkilerine ve sosyal sorumluluk bilinçlerine kadar markaya ait değerleri hedef kitlelerine benimsetme gayreti içerisindedirler. Reklamcılık sadece ürün temelli, hedef kitleye rasyonel bilgiler ileten bir ikna aracı olmaktan çıkarak tüketiciler ile ilişkiler kuran, deneyimler yaşatan ve sembolik anlamların iletildiği bir araç haline gelmiştir. Günümüzde ise rasyonel bilgi içeren reklamlar yerine imaj ve semboller üzerinden hazırlanan simgesel değerlerin sunulduğu reklamlar hedef kitlelere iletiliyor.Reklamın bilgilendirme işlevi; pazarı yeni bir marka veya üründen haberdar etmek, ilk talebi yaratmak, yeni ürün tanıtmak ve farkındalık oluşturmak içindir. Reklamın ikna etme işlevi ürün tercihi yaratarak satışa yönlendirmek için kullanılmaktadır. Markanın veya ürünün olgunluk döneminde ise reklam marka - ürünün tüketicinin zihnindeki yerini korumak için hatırlatma işlevi görmektedir. Reklam markanın imajını destekleyen bir araç olarak hedef kitleyi eğitir. Marka ile ilgili ortak bir fikir oluşturmak amacı ile kullanılır. Reklamcılığın küresel gelişiminde teknolojinin yanı sıra profesyonel anlamda bu işi yapan bireyler ortaya çıkmıştır. Bu da reklamcılığı yönlendirmede ve bir sektör olarak pazarın içerisinde yer edinmesinde önemli rol oynamıştır. İnternet ile birlikte öncelikle banner reklamlar ortaya çıktı. İnternet reklamcılığı, eposta, pop-up arama motorları, sosyal medya ve içerik üzerinden çeşitli yollarla gelişmeye ve genişlemeye devam etti. Günümüzde markalar özellikle sosyal medya üzerinden hedef kitleleri ile direkt temas kuruyor. Yayınladıkları reklamlar hem İnternetin farklı alanları üzerinden oluşturdukları içerikler hem de kullanıcıların paylaşımları ile reklam iletişimlerini sürdürüyor. Tarihi olarak reklamcılığa bakıldığında basılı mecralarda yayınlanan ilan formatı ile doğan modern reklamcılık, iletişim teknolojilerinde yaşanan gelişmeler paralelinde lradyo, televizyon ve günümüzde ise İnternet üzerinden yeni formatlarda hayat buldu. Günümüzde reklamcılığın İnternet’te en etkin kullanıldığı alanlardan biri sosyal medyadır. Facebook, Instagram Twitter ve Youtube gibi çeşitli sosyal paylaşım siteleri üzerinden markalar hesaplarından paylaşımlar gerekse kullanıcıların paylaşımları üzerinden gerekse de çalıştıkları reklam ajanslarının sayfaları üzerinden çeşitli reklam stratejileri uygulamaktadırlar.Teknolojik ve toplumsal gelişmeler paralelinde, gazetelerle ilan formatı olarak başlayan modern reklamcılık, radyo ile birlikte sese sahip olmuştur. Sinema ve televizyon ile video ve karikatür gibi renkli ve çekici bir güç kazanmış ve İnternet ile birlikte ise hiç olmadığı kadar farklı bir alanda sınırsız imkanlara sahip olmuştur. Artık, günümüz reklamcılık anlayışını büyük ölçüde İnternet şekillendirmektedir. Yararlanılan kaynaklar:Yalova Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 2020, Cilt 10, Sayı 21, 17-30