Hareketsiz yaşam ve obezitenin artmasıyla genç yaşlarda daha sık görülmeye başlayan derin ven trombozu, erken tanı konulmadığı takdirde ölümcül riskler taşıyor.
“Baldır veya uyluk bölgesinde ani gelişen şişlik ve ağrı sadece yorgunluktan mı kaynaklanıyor, yoksa ölümcül riskler taşıyan bir pıhtı sorununun habercisi olabilir mi?” Halk arasında “pıhtı oluşması” olarak bilinen derin ven trombozu, toplardamarların pıhtıyla tıkanmasına yol açarak ciddi sağlık sorunlarına neden olabiliyor. Özellikle bacaklarda, baldır ve uyluk bölgelerinde en sık rastlanan bu hastalık, akciğerlere pıhtı atması durumunda hayati tehlikeye dönüşebiliyor.
Hareketsiz Yaşam ve Obezite Riski Artırıyor
Acıbadem Bakırköy Hastanesi Kalp ve Damar Cerrahisi Uzmanı Doç. Dr. Ahmet Arnaz, derin ven trombozunun (DVT) 50 yaş üzerindeki bireylerde daha yaygın olsa da son yıllarda 30’lu ve 40’lı yaşlarda daha sık görülmeye başladığına dikkat çekiyor. Bu artışın başlıca nedenleri arasında, “hareketsiz yaşam ve obezite” öne çıkıyor. Uzun yolculuklar veya masa başı işler gibi fiziksel aktiviteyi kısıtlayan durumlar, kan akışını yavaşlatarak pıhtı oluşumuna zemin hazırlıyor.
Ayrıca genetik yatkınlık (Faktör V Leiden mutasyonu gibi), sigara kullanımı, hamilelik, östrojen içeren hormonal tedaviler, kanser ve May-Thurner Sendromu gibi faktörler de DVT riskini artırıyor.
Baldırda veya Uylukta Ani Gelişen Şişlik Varsa Dikkat!
En yaygın görülen belirti, bacaklarda ani gelişen şişlik ve hareketle artan ağrı. Etkilenen bölgede kızarma veya morarma, ciltte sıcaklık artışı ve bazen ani nefes darlığı da önemli uyarılar arasında yer alıyor. Böyle bir durumda bacağı mümkün olduğunca hareketsiz tutarak vakit kaybetmeden doktora başvurmak gerekiyor. Aksi takdirde pıhtı akciğerlere ulaşarak “pulmoner emboli” adı verilen, hayati tehlikeye yol açabilecek tabloyu tetikleyebiliyor.
Erken Teşhis Hayat Kurtarıyor
Tanıda ilk sırada doppler ultrason kullanılıyor. D-Dimer testi pıhtılaşma durumunun değerlendirilmesinde yararlı olurken, gerekli durumlarda BT Venografi veya MR Venografi gibi ileri tetkiklere de başvuruluyor.
Derin ven trombozuna tanı konulduğunda, kalp ve damar cerrahisi uzmanına başvurmak hayati önem taşıyor. Çünkü altta yatan risk faktörlerinin belirlenmesi ve uygun tedavinin planlanması, DVT’nin ölümcül komplikasyonlarının önüne geçebiliyor.
Pıhtı Oluşumuna Karşı 5 Etkili Önlem
Düzenli Hareket: Uzun yolculuklarda her 30-60 dakikada bir yürüyüp bacakları çalıştırın, bol su tüketin.
Sağlıklı Beslenme: Obeziteyi önlemek için dengeli beslenin ve egzersizi yaşam tarzı haline getirin.
Varis Çorabı: Doktor önerisine göre varis çorabı ve pıhtı önleyici ilaç kullanmak koruyucu olabilir.
Hareketsiz Kalmayın: Uzun süre oturmanız gerekiyorsa bacak kaslarını periyodik olarak çalıştırın.
Tedavi Seçenekleri ve May-Thurner Sendromu
Tedavide ilk aşamada kan sulandırıcı ilaçlar kullanılıyor. Büyük ve hayati tehlike oluşturan pıhtılarda ise damar içindeki pıhtının cerrahi veya kateter yardımıyla çıkarıldığı “trombektomi” gündeme gelebiliyor. Bu müdahale özellikle erken dönemde (48-72 saat içinde) yapıldığında etkili sonuçlar veriyor.
Öte yandan, sol ayak toplardamarının sağ ayak atardamarı tarafından sıkıştırılması sonucu pıhtı gelişmesine neden olan May-Thurner Sendromu saptanırsa stent tedavisine ihtiyaç duyulabiliyor. Böylece damar açılarak dolaşım düzeltilebiliyor ve bacakta kalıcı hasar oluşma ihtimali önemli ölçüde azalıyor.Kaynak: Acıbadem Bakırköy Hastanesi Kalp ve Damar Cerrahisi Uzmanı Doç. Dr. Ahmet Arnaz’ın açıklamaları.
