Çarşamba nerededir, adı neden Çarşamba olmuştur, tarihi derinliğiyle hangi medeniyetlere ev sahipliği yapmıştır? Samsun’un bu özel ilçesi, kültürü, tarımsal üretimi ve tarihi değerleriyle Karadeniz’in dikkat çeken noktalarından biridir. Çeltik tarlalarından Göğceli Camii’ne, Çarşamba kasketinden zengin yemek kültürüne kadar her detayıyla Çarşamba hakkında merak ettiğiniz tüm bilgileri bu yazıda bulabilirsiniz.


Karadeniz’in Verimli Topraklarında Yükselen İlçe
Çarşamba, Samsun’un en önemli ve köklü ilçelerinden biridir. Tarihi zenginlikleri, kültürel çeşitliliği ve ekonomik potansiyeliyle Karadeniz Bölgesi’nin parlayan yıldızlarından biri olan Çarşamba, her açıdan keşfedilmeye değer bir bölgedir. İşte Çarşamba’nın tarihi, kültürü, tarımı, köyleri ve güncel durumu hakkında merak edilen tüm detaylar.Çarşamba’nın Tarihi: Yüzyılları Aşan Bir Geçmiş
Çarşamba’nın tarihi, M.Ö. 4000’li yıllara kadar uzanmaktadır. Bölge, Hititler, Frigler, Persler, Roma ve Bizans gibi büyük uygarlıklara ev sahipliği yapmıştır. Türklerin Anadolu’ya yerleşmesinin ardından, Malazgirt Zaferi’yle birlikte Oğuz boylarının göçü başlamış ve bölge Türkleşmiştir.Osmanlı döneminde Çarşamba, ticaret yolları üzerinde bulunması ve verimli topraklarıyla stratejik bir öneme sahip olmuştur. Özellikle tarımsal üretim ve pazarcılık kültürü bu dönemde gelişmiştir.Çarşamba Adı Nereden Geliyor?
Çarşamba’nın adı, Osmanlı döneminde her hafta kurulan büyük pazarlardan gelmektedir. Bu pazarlara “çarşamba pazarı” adı verilmiş ve bu isim zamanla ilçenin adı hâline gelmiştir. Eski Türkçede “çarşamba” kelimesi, “pazar günü” anlamına da gelmektedir.Çarşamba’nın Kökeni ve Halkı
Çarşamba halkının büyük bir kısmı, Oğuz Türklerinin Kayı ve Bayındır boylarına dayanır. Selçuklu ve Osmanlı dönemlerinde buraya yerleşen Türkmenlerin yanı sıra, Balkanlar ve Kafkaslar’dan gelen göçmenler de ilçenin nüfus yapısını oluşturmuştur.Çarşamba’nın Coğrafi Konumu ve Köyleri
Çarşamba, Samsun’un doğusunda yer almakta olup şehir merkezine yaklaşık 37 kilometre uzaklıktadır. İlçeye bağlı 144 mahalle (eski köy) bulunmaktadır. Bu mahalleler, hem kültürel hem de tarımsal çeşitlilik açısından zengindir.Başlıca Köyler ve Özellikleri
- Ahubaba: Çeltik üretimiyle tanınır.
- Hürriyet: Fındık bahçeleriyle ünlüdür.
- Ağcagüney: Hayvancılık ve sebze üretimi yapılır.
- Kocakavak: Çarşamba’nın tarımsal üretiminde önemli bir yere sahiptir.
Çarşamba’nın Ekonomisi ve Tarımsal Üretim
Çarşamba, Karadeniz’in en verimli tarım alanlarına sahiptir. İlçenin ekonomisi büyük ölçüde tarıma dayanır.Çarşamba’da Ne Ekilir, Ne Biçilir?
- Çeltik: Çarşamba, Türkiye’nin en verimli çeltik üretim merkezlerinden biridir. Pirinç üretiminde önemli bir yer tutar.
- Mısır: Geniş tarım alanlarında mısır üretimi yapılır.
- Fındık: Karadeniz Bölgesi’nin karakteristik ürünü olan fındık, Çarşamba’da da büyük önem taşır.
- Sebze ve Meyve: Domates, biber, fasulye, elma, armut, ceviz gibi ürünler yetiştirilir.
- Hayvancılık: Küçükbaş ve büyükbaş hayvancılık, kırsal kesimlerde önemli bir geçim kaynağıdır.
Çarşamba’nın Nesi Meşhur?
Çarşamba, birçok yönüyle Karadeniz kültürünü yansıtır. İlçenin en bilinen özellikleri:- Çarşamba Kasketi: Yöre halkının simgesi hâline gelen ve ilçenin kültürel mirasını temsil eden kasketler, dayanıklılığı ve estetiğiyle dikkat çeker.
- Çarşamba Pidesi: Karadeniz mutfağının bu eşsiz lezzeti, yerel restoranlarda ve evlerde sıkça tüketilir.
- Pirinci: Çarşamba pirinci, lezzeti ve kalitesiyle öne çıkar.

Çarşamba’da Sosyal Yaşam ve Kültür
Çarşamba, gelenek ve göreneklerine bağlı bir ilçedir. Düğünlerden yöresel yemeklere kadar pek çok gelenek, ilçenin kültürel kimliğini yansıtır. Çarşamba halkı, dayanışma ve misafirperverliğiyle tanınır.Çarşamba’nın Tarihi Yerleri
- Göğceli Camii: 1206 yılında tamamen ahşap malzeme kullanılarak inşa edilen bu cami, Anadolu’daki en eski ahşap camilerden biridir.
- Yeşilırmak: İlçeden geçen bu nehir, hem tarım hem de turizm açısından büyük önem taşır.
- Köklük Parkı: Tarihî ve doğal bir dinlenme alanıdır.
Çarşamba Dernekleri ve Dışarıda Yaşayan Çarşambalılar
Çarşamba’dan göç eden vatandaşlar, özellikle İstanbul, Ankara ve İzmir gibi büyük şehirlerde yaşamaktadır. Ayrıca Almanya, Hollanda ve Fransa gibi ülkelerde de büyük bir Çarşamba nüfusu bulunur. Tahmini olarak 40.000’den fazla Çarşambalı, memleket dışında yaşamaktadır.Çarşambalılar, sosyal yardımlaşma ve kültürel etkinlikler düzenleyen dernekler aracılığıyla bir araya gelmektedir. Bu dernekler, kültürel değerlerin yaşatılmasında önemli bir rol oynar.