Çocuklardan Mükemmellik Beklemek Özgüven Kaybına Yol Açıyor!

Birçok ebeveyn, çocuklarının başarılı olmasını isterken, bu beklentiler bazen aşırıya kaçabiliyor. Uzmanlar, mükemmeliyetçi ebeveyn tutumunun çocuklarda kaygı, özgüven eksikliği ve başarısızlık korkusuna neden olabileceğini vurguluyor.

'Proje Çocuk' Baskısı ve Psikolojik Etkileri

Uzman Klinik Psikolog İnci Nur Ülkü, çocuklarından her alanda mükemmel olmalarını bekleyen ebeveynlerin, farkında olmadan onların üzerinde baskı yarattığını belirtiyor. Akademik başarı, spor ve sanat gibi alanlarda sürekli en iyisi olmaya zorlanan çocuklar, özgüven eksikliği ve stres yaşayabiliyor.

“Anne-babalar, çocuklarının her konuda en iyi olmasını isteyerek, onları farkında olmadan 'proje çocuk' haline getirebilir. Aynı anda hem piyano, hem bale, hem de tiyatro kurslarına götürülen ve tüm derslerinde başarılı olması beklenen çocuklar, gelecekte kendi isteklerine uygun bir yaşam sürmekte zorlanabilirler.” diyor Ülkü.

Mükemmeliyetçi Beklentilerin Kökeni

Uzmanlara göre, ebeveynlerin yüksek beklentileri psikolojik ve toplumsal faktörlerden kaynaklanıyor. Kendi çocukluklarında yeterince takdir görmemiş veya başarısızlık korkusu yaşayan ebeveynler, aynı baskıyı çocuklarına yansıtabiliyor. İçinde bulundukları toplumda başarının sosyal statü ile ölçülmesi de ebeveynlerin çocuklarını sürekli daha iyisini yapmaya zorlamasına sebep olabiliyor.

“Bazı ebeveynler çocuklarının başarısını kendi ebeveynliklerinin bir başarı göstergesi olarak görür. Bu nedenle, mükemmeliyetçi bir tutum benimseyebilirler. Ayrıca, sosyal medya da ebeveynler üzerinde baskı oluşturuyor. Başka ailelerin çocuklarının başarılarını gören ebeveynler, kendi çocuklarını daha fazla zorlamaya başlayabiliyor.” diyor Ülkü.

Başarıyı Notlarla Değerlendirmek Merak Duygusunu Azaltıyor

Eğitimde içsel ve dışsal motivasyonun önemine değinen Uzman Klinik Psikolog İnci Nur Ülkü, sadece not odaklı bir yaklaşımın çocukların merak duygusunu köreltebileceğini belirtiyor.

“Eğer çocuk, sürekli olarak en iyi notları alması gerektğini düşünürse, öğrenme sürecini bir keşf ve gelişim fırsatı olarak görmek yerine, bir zorunluluk olarak algılamaya başlar. Bu da merak duygusunun azalmasına neden olabilir.” diyor Ülkü.

Ebeveynlere Öneriler: Çocukları Olduğu Gibi Kabul Edin

Uzmanlar, ebeveynlerin çocuklarına sadece başarıları için değil, kişilikleri için de değerli olduklarını hissettirmesi gerektiğini söylüyor. Onları başka çocuklarla kıyaslamamak, ilgi alanlarını desteklemek ve hatalarını doğal bir öğrenme süreci olarak görmek sağlıklı bir gelişim için kritik önem taşıyor.

Uzman Klinik Psikolog İnci Nur Ülkü, ebeveynlerin mükemmeliyetçi tutumlarını değiştirmesi için şu önerilerde bulunuyor:

• Çocuğunuzun güçlü ve zayıf yönlerini kabul edin.

• Onları başka çocuklarla kıyaslamaktan kaçının.

• İlgi alanlarını anlamaya ve geliştirmeye yönelik etkinliklere yönlendirin.

• Kendi kaygılarınızı gözden geçirin.

• Başarıyı geniş bir perspektiften değerlendirin.

• Çocuğunuza güven verin ve süreç odaklı bir bakış açısı kazandırın.

• Hata yaptığında onu eleştirmek yerine, bunun öğrenme sürecinin bir parçası olduğunu anlatın.

• Kendi hatalarınızı paylaşarak, hata yapmanın normal olduğunu gösterin.

Son olarak, çocuğunuzun sürekli başarılarıyla ölçülmemesi gerektiğini unutmayın. Ona koşulsuz sevgi ve kabul sunarak, kendisini değerli hissetmesini sağlayın.