Vatandaşların alışveriş sırasında farkında olmadan daha fazla ödeme yapmasına sebep olan "dara" hilesi, özellikle tatlı, et ve değerli ürünlerde sıkça karşımıza çıkıyor. Ambalajıyla birlikte tartılan ürünler, tüketiciyi zarara uğratırken bazı satıcılara ise ekstra kazanç sağlıyor. Peki, vatandaşlar bu konuda bilinçli mi? Tüketiciler haklarını nasıl koruyabilir?
Tatlı Alırken Kutunun Ağırlığını Ödüyor Olabilirsiniz
Baklava ve diğer tatlı çeşitlerini satın alırken kutunun ağırlığının da fiyatlandırmaya dahil edilmesi, tüketicinin farkında olmadan cebinden fazla para çıkmasına yol açıyor. Birçok pastane ve tatlıcı, kutu veya ambalajın darasını almadan ürünü tartarak fiyatlandırma yapıyor. Örneğin, kilosu 1.000 TL olan bir baklavayı 100 gramlık kutusuyla birlikte aldığınızda, aslında 900 gram tatlı ve 100 gramlık kutuya 100 TL ödemiş oluyorsunuz.Bu durum, özellikle fiyatı yüksek ürünlerde daha büyük kayıplara yol açıyor. Küçük bir fark gibi görünse de, tüketici başına 50-100 TL’yi bulan ekstra maliyetler, yıllık bazda oldukça büyük rakamlara ulaşabiliyor.Et ve Şarküteri Ürünlerinde Gramaj Oyunu
Et, peynir, kıyma gibi şarküteri ürünleri satın alırken de benzer hilelerle karşılaşılabiliyor. Kasap ve şarküterilerde kullanılan plastik tabaklar ve kağıt ambalajlar, darası alınmadan tartıldığında müşterinin fazladan ödeme yapmasına sebep oluyor.Örneğin, bir kasapta 1 kilogram kıyma almak istediğinizde, etin konulduğu plastik kap 100 gram ağırlığında ise ve dara alınmadan tartılıyorsa, bu durum tüketiciye fazladan ödeme yükü getiriyor. Özellikle kilogram fiyatı yüksek olan ürünlerde, bu ufak gibi görünen fark büyük rakamlara ulaşabiliyor.Uzmanlar Uyarıyor: ‘Dara Alınmayan Tartımlara Dikkat Edin’
Tüketici hakları savunucuları ve uzmanlar, darası alınmadan yapılan satışların tüketiciyi mağdur ettiğini belirtiyor. Bilinçsiz alışveriş yapan vatandaşların, bu tür satışlar nedeniyle her yıl binlerce lira fazladan ödeme yaptığını vurgulayan uzmanlar, müşterilerin alışveriş sırasında tartım esnasında “darayı alır mısınız?” diyerek uyarıda bulunmalarını öneriyor.Bazı esnafların, müşteri farkına varmadığı sürece ambalajı tartıya dahil ettiğini belirten uzmanlar, dikkatli olunması gerektiğini ifade ediyor. Özellikle büyük pastaneler ve marketlerde bu tarz uygulamalar yaygın olarak görülüyor.Tüketiciler Ne Yapmalı?
Vatandaşların bu tür haksız kazanç yöntemlerinden korunabilmesi için dikkat etmeleri gereken bazı noktalar var:- Tartım Öncesi Sorun: Ürün tartılmadan önce satıcıya ambalajın darasının alınmasını talep edin.
- Teraziyi Kontrol Edin: Dijital terazilerde genellikle dara alma özelliği bulunur. Tartım sırasında sıfırlama işleminin yapıldığını kontrol edin.
- İtiraz Hakkınızı Kullanın: Eğer dara alınmadan tartım yapıldığını fark ederseniz, satıcıya durumu açıklayın ve haksız ücretlendirmeye itiraz edin.
- Fatura ve Fiş Alın: Haksız bir ücretlendirme söz konusu olduğunda tüketici hakem heyetine başvurabilmek için mutlaka fiş veya fatura alın.
- Yetkililere Bildirin: Eğer sürekli olarak bu tarz uygulamalar yapan işletmelerle karşılaşıyorsanız, durumu ilgili denetim mekanizmalarına bildirebilirsiniz.
