Göz kayması yukarı, aşağı içe veya dışa doğru gelişebilir. Dışa kayma, çeşitli nedenler sonucunda gelişebilen ve bazı vakalarda aralıklı olarak görülen bir göz kayması türüdür. Tıp dilinde ekzotropya olarak adlandırılan dışa kaymanın aralıklı olması halinde bu durum intermittan ekzotropya olarak adlandırılır. Şaşılığa yönelik tedavi planlaması yapılırken şaşılık türünün neden kaynaklı geliştiği ve aralıklı olup olmadığının tespit edilmesi gerekir. Hastanın sağlık durumuna göre gözlük, lens veya cerrahi müdahalelere başvurularak tedavi sağlanabilir.
Aralıklı Dışa Doğru Göz Kaymalarında Tedavi
Aralıklı dışa doğru göz kaymaları genellikle görme sisteminin gelişimini tamamlamaya başladığı 3 ile 6 yaş aralığında görülmeye başlar. Çocuklar yorgunken veya dalgınken ebeveynler tek bir gözde kayma geliştiğini gözlemleyebilir. Yetişkinlik döneminde başlayan dışa kaymalarda yine benzer bir şekilde yorgunluk ve uykusuzluk dışa kayma görülme oranını arttırabilirken alkol alımı veya çeşitli ilaçların kullanımı da bu etkiyi yaratabilir.
Aralıklı dışa kaymanın teşhis edilmesi halinde ilk olarak gözlük ve yumuşak kontakt lens tedavilerine başvurulur. Özellikle farklı bir kırma problemi varsa ve bu durum şaşılığı tetikliyorsa kırma problemi göz önünde bulundurularak da bir gözlük tedavisi uygulanır. Kayma sıklığının az olduğu ve gözlerin kısa süre içerisinde paralelliği yakaladığı noktalarda ise prizmatik gözlüklerden destek alınabilir. Gözlük tedavisine ek olarak her iki gözün de aktif bir şekilde çalışabilmesini desteklemek için göz kapama tedavilerine de başvurulabilir. Bu tedavi dahilinde sağlıklı göz bir göz bandı yardımıyla kapatılır ve diğer gözün daha aktif bir şekilde çalışması desteklenir.
Dışa doğru göz kayması tedavisinde gözlük tedavisinin işe yaramadığı noktalarda veya kayma görülen saatlerin artmaya başlaması halinde cerrahi müdahalelere başvurulabilir. Gerçekleştirilecek olan cerrahi müdahale sırasında göz kaslarına müdahale edilerek gözler arasındaki paralellik sağlanır.
Kalıcı Dışa Doğru Göz Kayması
Dışa doğru göz kayması sürekli olarak da görülebilir. Genellikle göz tembelliği nedeniyle görme azlığı gelişen gözlerde sıkça karşılaşılan bir durumdur. Göz tembelliği gelişmesiyle birlikte zaman içerisinde dışa doğru göz kayması da görülmeye başlanabilir.
Görme yetisini tamamıyla kaybetmiş olan gözler de dışa kayma problemi yaşayabilir. Yıllar içerisinde görme yeteneğinin kaybedilmesiyle birlikte gözde dışa doğru kayma görülebilir. Görme kaybı gelişen gözlerde dışa doğru göz kayması tedavisine direkt olarak şaşılık ameliyatı uygulanır. Görme yetisini kaybetmiş bir göz için gözlük veya egzersizler işe yaramazlar. Yapılacak olan cerrahi müdahaleyle güçlü kasların zayıflatılması ve zayıf kasların ise güçlendirilmesi sağlanır. Böylece gözler arasındaki estetik görünüm korunabilir. Görme yeteneğini kaybetmiş bir gözün şaşılık ameliyatı sonrasında bu yeteneğini yeniden kazanamayacağı bilinmelidir.
Dışa Doğru Göz Kayması Tedavisinde Şaşılık Ameliyatı
Doktor tarafından gerçekleştirilen muayene sırasında; 3 boyutlu görme testleri yapılır, görme hareketlerinin durumu incelenir ve kayma açıları belirlenir. Bu bulgular ile doktor hasta için ideal tedavi planlamasını yapabilir. İleri derece vakalarda veya gözlük tedavisinin işe yaramadığı noktalarda ise ameliyata başvurulur. Şaşılık ameliyatı ameliyathane ortamında gerçekleştirilen ve yaklaşık bir saat süren bir ameliyattır. Bu süre ameliyat sırasında yapılacak olan müdahale çeşitliliğine göre değişebilir. Dışa doğru göz kayması tedavisinde gözün dışa doğru hareket etmesini sağlayan kaslar zayıflatır, içe doğru bakmasını sağlayan kaslar ise güçlendirilir. Böylece göz kayması problemi ortadan kaldırılabilir.
Ameliyat sırasında müdahale edilecek olan kas sayısının dikkatli bir şekilde belirlenmesi oldukça önemlidir. Aksi takdirde istenmeyen bir yöne doğru kayma görülebilir. Bu nedenle şaşılık tedavisi olurken alanında uzman bir hekimle çalışılmalıdır.
