Dünyada Türk nüfusu, bağımsız devletlerden diasporalara, özerk bölgelerden azınlıklara kadar geniş bir coğrafyada yayılmıştır. Yaklaşık 250 milyonluk Türk nüfusu, Çinliler, Hintliler ve Endonezyalılardan sonra dünyanın en kalabalık 4. milleti konumundadır. Türkler, tarih boyunca kurdukları devletler, kültürleri ve sosyal yapılarıyla dünya tarihine damga vurmuştur. Bugün Türkler, Asya, Avrupa, Orta Doğu, Kuzey Afrika ve Amerika’ya kadar uzanan geniş bir alanda yaşamaktadır.
Bağımsız Türk Devletleri ve Nüfusları
- Türkiye Cumhuriyeti
- Nüfus: 83 milyon
- Başkent: Ankara
- Türk dünyasının en büyük nüfusuna sahip olan Türkiye, ekonomik ve siyasi liderlik rolüyle dikkat çekmektedir.
- Azerbaycan Cumhuriyeti
- Nüfus: 12 milyon
- Başkent: Bakü
- Kafkasya’nın önemli ülkelerinden biri olan Azerbaycan, enerji kaynakları ve kültürel mirasıyla Türk dünyasında özel bir yere sahiptir.
- Kazakistan Cumhuriyeti
- Nüfus: 17,4 milyon
- Başkent: Astana (Nur-Sultan)
- Orta Asya'nın en büyük yüzölçümüne sahip ülkesi, zengin yeraltı kaynakları ve büyüyen ekonomisiyle öne çıkar.
- Türkmenistan Cumhuriyeti
- Nüfus: 6 milyon
- Başkent: Aşkabat
- Doğal gaz zenginliğiyle dikkat çeken Türkmenistan, Türk kültürünün özgün unsurlarını koruyan bir ülkedir.
- Özbekistan Cumhuriyeti
- Nüfus: 31 milyon
- Başkent: Taşkent
- Tarihi İpek Yolu üzerinde yer alan Özbekistan, kültürel ve ticari merkezi konumundadır.
- Kırgızistan Cumhuriyeti
- Nüfus: 6,2 milyon
- Başkent: Bişkek
- Doğal güzellikleri ve köklü gelenekleriyle tanınan Kırgızistan, Türk dünyasının önemli bir parçasıdır.
- Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (KKTC)
- Nüfus: 300 bin
- Başkent: Lefkoşa
- Türkiye tarafından tanınan KKTC, Doğu Akdeniz’deki stratejik konumuyla Türk dünyasının ayrılmaz bir parçasıdır.
Özerk Türk Cumhuriyetleri ve Toplulukları
Bağımsız Türk devletlerinin yanı sıra, birçok Türk halkı özerk bölgelerde veya azınlık olarak yaşamaktadır:Özerk Türk Cumhuriyetleri
- Altay Cumhuriyeti (Rusya): Nüfus 300 bin, Başkent: Gorno-Altaysk
- Başkurdistan (Rusya): Nüfus 5,3 milyon, Başkent: Ufa
- Tataristan (Rusya): Nüfus 4,5 milyon, Başkent: Kazan
- Dağıstan (Rusya): Nüfus 3,5 milyon, Başkent: Mahaçkale
- Doğu Türkistan (Çin): Nüfus 30 milyon, Başkent: Urumçi
- Gagavuzya (Moldova): Nüfus 200 bin, Başkent: Komrat
- Nahçıvan (Azerbaycan): Nüfus 500 bin, Başkent: Nahçıvan
Azınlık Türk Toplulukları
- İran Azerileri: İran’da yaklaşık 30 milyon Azerbaycan Türkü yaşamaktadır.
- Irak Türkmenleri: Musul ve Kerkük başta olmak üzere yaklaşık 3,5 milyon Türkmen vardır.
- Suriye Türkleri: Oğuz Türkmenleri olarak bilinen topluluk, yaklaşık 1,5 milyon kişiden oluşmaktadır.
- Balkan Türkleri: Bulgaristan, Yunanistan ve eski Yugoslavya ülkelerinde yaşayan Türk nüfusu 1 milyon civarındadır.
- Avrupa Türkleri: Almanya, Fransa ve Hollanda başta olmak üzere Avrupa’da yaşayan Türk nüfusu yaklaşık 9 milyondur.
Türk Halklarının Dağılımı
Türk dünyası sadece bağımsız ve özerk cumhuriyetlerle sınırlı değildir. Küçük Türk toplulukları ve diasporalar da bu büyük ailenin bir parçasıdır:- Kaşkaylar (İran): Yaklaşık 2,5 milyon Türk yaşamaktadır.
- Nogaylar: Rusya, Türkiye ve Orta Asya’da toplam 400 bin kişilik bir nüfusa sahiptir.
- Ahıska Türkleri: Türkiye dışında Avrupa, Rusya ve ABD’de 500 bin Ahıska Türkü yaşamaktadır.
- Karay Türkleri (Musevi Türkler): Yaklaşık 100 bin kişi, özellikle Rusya ve İsrail’de yaşamaktadır.
- Şorlar (Sibirya): Yaklaşık 20 bin nüfusa sahiptir.
- Dolganlar (Sibirya): Rusya’nın kuzeyinde yaşayan 10 bin kişilik bir Türk topluluğudur.
