Kış aylarında soğuk algınlığına ve gribe karşı sıklıkla tercih edilen bitkisel çaylar, yanlış tüketildiğinde sağlığınızı tehdit edebilir. “Doğal” oldukları için zararsız gibi görünen bu çaylar, mide sorunlarından düşük riskine, alerjik reaksiyonlardan ilaç etkileşimlerine kadar birçok olumsuz etkiye yol açabilir. Peki, kış çayları gerçekten ne kadar güvenli? Uzmanlar ne diyor?
Hamilelikte Dikkat: Bazı Bitkiler Düşüğe Yol Açabilir
Kış çaylarının içerdiği bitkisel bileşenlerin hamilelikte büyük riskler oluşturabileceği belirtiliyor. Zencefil, mide bulantısını hafifletmek amacıyla sıkça tercih edilse de, aşırı tüketimi düşük veya erken doğuma yol açabilir. Aynı şekilde, tarçın rahim kasılmalarını tetikleyerek benzer riskler yaratabilir. Kekik ve adaçayı gibi bitkiler de hamilelikte dikkatle tüketilmesi gereken çaylar arasında. Uzmanlar, hamilelerin bu dönemde bitkisel çayları doktor kontrolü olmadan tüketmemeleri gerektiğini vurguluyor.İlaçlarla Etkileşim: Görünmeyen Tehlike
Dr. Öğr. Üyesi Tuğba Kaman, kış çaylarının ilaçlarla tehlikeli etkileşimlere neden olabileceğini belirtiyor. Örneğin zencefil, tarçın ve kekik gibi bitkiler, antikoagülan (kan sulandırıcı) ilaçlarla etkileşime girerek kanama riskini artırabilir. Tarçın, karanfil ve adaçayı, şeker hastalığında kullanılan insülin veya oral antidiyabetik ilaçlarla etkileşerek kan şekerinin tehlikeli şekilde düşmesine neden olabilir. Ihlamur ve papatya, sedatif ilaçlarla birlikte tüketildiğinde aşırı uyku hali, baş dönmesi ve dikkat kaybına yol açabilir.Alerjik Reaksiyonlar ve Bağışıklık Sistemi Üzerindeki Etkiler
Bağışıklık sistemini desteklediği düşünülen bitkiler, bazı kişilerde tam tersine olumsuz etkiler yaratabilir. Ekinezya, otoimmün hastalıkları olan bireylerde (lupus, romatoid artrit) bağışıklık sistemini aşırı uyararak hastalığın kötüleşmesine yol açabilir. Ihlamur ve papatya, çiçek polenlerine duyarlı kişilerde alerjik reaksiyonlara neden olabilir. Çocuklarda bitkisel çayların etkileri yeterince araştırılmadığı için uzmanlar, çocukların bu tür çaylardan uzak tutulmasını tavsiye ediyor.Tansiyon ve Karaciğer Sorunlarına Dikkat
Bitkisel çayların tansiyon ve karaciğer üzerinde de ciddi etkileri olabilir. Zencefil ve kekik, tansiyon ilaçlarıyla etkileşime girerek kan basıncını aşırı düşürebilir. Tarçın, içerdiği kumarin maddesi nedeniyle yüksek dozlarda karaciğer toksisitesine yol açabilir. Ginseng, tansiyonu artırarak hipertansiyon hastalarında ciddi sorunlara neden olabilir.Fazlası Fayda Değil, Zarar Getiriyor
Kış çaylarının fazla tüketimi de başka sorunlara kapı aralayabilir. Ihlamur, yatıştırıcı etkisiyle bilinse de aşırı tüketimi baş dönmesine ve uyuşukluğa neden olabilir. Rezene, hormonal dengeyi bozarak hormon duyarlı kanser geçmişi olan bireylerde risk yaratabilir.Ne Yapmalı?
Bitkisel çaylar sağlık açısından faydalı olabilir, ancak doğru tüketim büyük önem taşıyor. Özellikle hamilelik, emzirme, kronik hastalıklar veya ilaç kullanımı gibi durumlarda bu çayları tüketmeden önce bir sağlık profesyoneline danışılması gerekiyor.Kış aylarında sağlıklı kalmak için bitkisel çayları bilinçli ve ölçülü tüketin. Doğal olan her şeyin zararsız olmadığını unutmayın.