Kocaeli, tarih öncesinden itibaren neden birçok uygarlık için önemli bir merkez olmuştur? Antik dönemlerden Cumhuriyet'e uzanan süreçte Kocaeli'nin tarihi, hangi olaylarla şekillenmiştir? Marmara Bölgesi'nin bu kadim şehri, bugünkü ekonomik ve kültürel yapısına nasıl kavuşmuştur?
Kocaeli'nin Tarihçesi ve Önemi
Marmara Bölgesi'nin sanayi merkezi olan Kocaeli, sadece bugünkü ekonomik rolüyle değil, tarih boyunca farklı uygarlıklara ev sahipliği yapmasıyla da dikkat çeker. Tarih öncesinden Cumhuriyet dönemine kadar birçok uygarlığın izini taşıyan şehir, stratejik konumu sayesinde sürekli olarak önemli bir yerleşim merkezi olmuştur.
Tarih Öncesi ve Nikomedia Dönemi
Kocaeli'nin tarihi, M.Ö. 712'de Trakya'dan gelen Megaralıların Astakos adıyla kurduğu yerleşime dayanır. İzmit Körfezi'nin güneyinde yer alan bu kent, M.Ö. 262'de Bitinya Krallığı'nın başkenti Nicomedia adını alarak bugünkü İzmit'e taşınmıştır. Nicomedia, uzun yıllar Bitinya Krallığı'nın başkenti olarak önemli bir siyasi ve kültürel merkez olmuştur.
Roma ve Bizans Dönemi
Roma İmparatoru Diocletian, M.S. 284 yılında Nicomedia'yı Roma İmparatorluğu'nun başkenti ilan etti. Bu dönemde Nicomedia, dünyanın dördüncü büyük şehri olarak Roma, İskenderiye ve Antakya ile yarışır hale geldi. Ancak, Büyük Konstantin'in İstanbul'u imparatorluğun merkezi yapmasıyla şehir eski önemini kaybetmiştir. Bizans döneminde de askeri ve ticari bir merkez olarak varlığını sürdürmüştür.
Selçuklu Dönemi
Kocaeli, Türkler tarafından ilk olarak 1078 yılında Selçuklu egemenliğine girdi. İznik'in Anadolu Selçuklu Devleti'nin başkenti olmasıyla birlikte Kocaeli'nin önemi daha da arttı. Ancak Haçlı Seferleri sırasında kısa süreli bir işgal yaşanmıştır. Kent, Orhan Bey döneminde kesin olarak Türk egemenliğine geçmiştir.
Osmanlı Dönemi
Kocaeli, 1337 yılında Osmanlı topraklarına katılmıştır. Nikomedia, bu dönemde İznikmid ve daha sonra İzmit adını almıştır. Şehir, Kanuni Sultan Süleyman döneminde en parlak günlerini yaşamıştır. 19. yüzyılda İstanbul-İzmit demiryolunun inşası ile ticaret ve sosyal yaşam canlanmış, 1888'de bağımsız sancak statüsü kazanmıştır.
Cumhuriyet Dönemi
Cumhuriyet'in ilanından sonra Kocaeli, hızla sanayileşen bir kent haline geldi. İzmit'te 1934'te açılan İzmit Kağıt Fabrikası ile başlayan sanayileşme, SEKA tesisleriyle devam etti. Bugün Türkiye'nin en önemli sanayi merkezlerinden biri olan Kocaeli, aynı zamanda stratejik bir konumda yer alarak ekonomik ve sosyal gelişimine hız kazandırmıştır.
Kocaeli'nin tarihi, bir yandan antik uygarlıkların izlerini taşırken, diğer yandan Cumhuriyet'in modernleşme projelerinin bir yansıması olarak bugünkü güçlü sanayi yapısını şekillendirmiştir.Haber: Amine Çalışkan