Mehmet Emin Resulzade, Azerbaycan'ın bağımsızlık mücadelesinin öncüsü, devlet ve siyaset adamı olarak tanınır. 31 Ocak 1884'te Azerbaycan'ın Bakü şehrine bağlı Novhanı köyünde doğan Resulzade, genç yaşlarında eğitimine Rus-Müslüman okulunda başladı ve ardından Bakü Teknik Okulunda devam etti.Yüzyılın başlarında, henüz 17 yaşındayken, Azerbaycan'da Rus sömürgeciliğine karşı mücadele eden ilk siyasi örgüt olan Müslüman Gençlik Teşkilatını kurdu. Bu dönemde Azerbaycan halkının ve genel olarak Türk dünyasının içinde bulunduğu durumu ele alan yazılar yazdı. Himmet, Tekamül, Füyuzat, İrşat, Terakki gibi dönemin önemli gazetelerinde yazıları yayımlandı.Resulzade, Azerbaycan'ın millî kahramanı Settarhan ile Tebriz'de görüşme fırsatı buldu ve bu buluşma, onun siyasi ve edebi faaliyetlerinin daha da artmasına vesile oldu. Çarlık Rusyası'nın baskısı altında İran'dan Türkiye'ye göç etmek zorunda kaldı ve İstanbul'da siyasi ve edebî faaliyetlerine devam etti.1913'te Romanovlar sülalesinin 300. yıldönümü dolayısıyla çıkarılan genel aftan yararlanarak vatanına dönen Resulzade, Müsavat Partisi'nin liderliğini üstlendi. Ekim 1917'de Müsavat Partisi'nin başkanı seçildi ve Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti'nin kuruluşunda Millî Şura'nın başkanlığını yaptı. XI. Kızıl Ordu'nun Azerbaycan'a girmesine kadar bağımsızlık mücadelesini sürdürdü.1920 yılındaki Nisan ayaklanmasının ardından Lahıç'ta hapsedildi, ancak Stalin tarafından serbest bırakıldı. Daha sonra Bayıl hapishanesinden Moskova'ya gönderilen Resulzade, Müsavatçılar tarafından Finlandiya'ya kaçırıldı. Sürgün yıllarını Avrupa ülkelerinde ve Türkiye'de geçiren Resulzade, yayımladığı gazete ve dergilerde, çıkardığı kitaplarda ve kurduğu ocaklarda Azerbaycan'ın bağımsızlığına ve devlet olmasına yönelik umutlarını ve çabalarını sürdürdü.6 Mart 1955'te Ankara'da şeker hastalığından vefat eden Mehmet Emin Resulzade, son nefesinde "Azerbaycan... Azerbaycan... Azerbaycan..." diyerek hayata gözlerini yumdu ve Ankara Asri Mezarlığı'nda toprağa verildi. Hayatı boyunca Şark dünyasında ender rastlanan bir mücadele adamı olarak anılan Resulzade, dürüstlüğü, metaneti ve fikirlerine olan derin imanıyla tanındı. Seyid Hasan Tağizade'nin ifadesiyle, Resulzade, terbiyeli, kuvvetli mantık sahibi, temiz kalpli, doğru sözlü ve fedakar bir mücahit olarak övgüyü hak etmiştir.ESERLERİ:Karanlıkta Işıklar (1908), Cemaat İdaresi (1917), Bize Hangi İdare Faydalıdır (1917), Azerbaycan Teşekkülünde Müsavat (1918), Azerbaycan Cumhuriyeti (1919), Azerbaycan Cumhuriyeti Keyfiyeti Teşekküli ve Şimdiki Vaziyeti (1922), Asrımızın Siyavuşu (1922), İstiklâl Mefkuresi ve Gençlik (1922), Rusya’da Siyasî Vaziyet (1922), Azerbaycan Misak-ı Millisi (1927), Milliyetçilik ve Bolşevizm (1928), İhtilâlci Sosyalizmin İflâsı ve Demokrasinin Geleceği (1928), Kafkasya Türkleri (1928), Çağdaş Azerbaycan Edebiyatı (1936), Azerbaycan Kültür Gelenekleri (1949), Çağdaş Azerbaycan Edebiyatı (1950), Çağdaş Azerbaycan Tarihi (1951), Azerbaycan Şâiri Nizâmî (1951).
Yaşam
Yayınlanma: 06 Mart 2024 - 23:01
Güncelleme: 07 Mart 2024 - 10:21
Mehmet Emin Resulzade'yi Vefatının 69. Yıl Dönümünde Rahmetle Anıyoruz
Bağımsızlığın sembolü olan ve slogan haline gelen "Bir kere yükselen bayrak, bir daha inmez" veciz sözünün sahibi ve Azerbaycanın ilk Cumhurbaşkanı Memmed Emin Resulzade anılıyor.
Yaşam
06 Mart 2024 - 23:01
Güncelleme: 07 Mart 2024 - 10:21