“Gerçekten devlet onaylı mı?”, “e-Devlet’te görünüyorsa geçerli midir?”, “Kısa sürede alınan sertifikalarla kim, neyi uygulama yetkisi kazanıyor?” Son dönemde hızla artan online eğitim ve sertifika programları bu soruları yeniden gündeme taşıdı. Özellikle psikoloji, danışmanlık ve çocuk gelişimi gibi hassas alanlarda sunulan kısa süreli ve sınavsız eğitimlerle verilen sertifikaların geçerliliği, hem meslek etiği hem de kamu güvenliği açısından tartışma yaratıyor.
Son yıllarda internetin yaygınlaşmasıyla birlikte uzaktan eğitim programlarına olan ilgi arttı. Ancak bu ilgiyi fırsata çeviren bazı kişi ve kurumlar, vatandaşlara kısa süreli online eğitimler sonrası "devlet onaylı" ya da "resmi geçerli" olduğu iddia edilen sertifikalar dağıtıyor. İşin en dikkat çeken kısmı ise: Bu belgelerin bir kısmı ne ilgili kurumlardan onaylı, ne de resmi olarak geçerli.
Peki sahte bir sertifika nasıl anlaşılır?
Sahte sertifikaların en belirgin özelliği, resmi onay zincirinden yoksun olmasıdır. Türkiye'de geçerli olan sertifikalar; genellikle Milli Eğitim Bakanlığı (MEB), Yükseköğretim Kurulu (YÖK) ya da üniversitelerle iş birliği içerisinde faaliyet gösteren ve denetlenen kurumlardan alınır.
Gerçek bir sertifikanın doğruluğunu kontrol etmek için:
e-Devlet sistemine giriş yapın (www.turkiye.gov.tr).
Arama kutusuna "Sertifika Sorgulama" yazın.
"MEB Sertifika Bilgileri Sorgulama" veya ilgili kurumların sayfaları üzerinden T.C. kimlik numaranızla kayıtlı sertifikalarınızı görüntüleyin.
Sertifikanın düzenlendiği kurumun MEB, YÖK ya da ilgili resmi kurumlarla protokol yapıp yapmadığını araştırın.
Eğer bir sertifika e-Devlet’te görünmüyorsa ne anlama gelir?
Bu durum, belgenin muhtemelen resmi sistemlere kayıtlı olmadığını ve sadece özel bir kurumun iç uygulaması olabileceğini gösterir. Her e-Devlet görünürlüğü olan sertifika geçerli olmayabileceği gibi, her görünmeyen de sahte değildir; ancak resmiyet ve geçerlilik için ilk bakılacak yer e-Devlet'tir.
Uzmanlardan uyarı: "Kurum adı yetmez, protokol var mı bakın"
Birçok dolandırıcı yapı, kamuoyunda bilinen üniversitelerin ya da kurumların adlarını kullanarak eğitim verdiklerini iddia ediyor. Oysa önemli olan, bu kurumlarla gerçekten resmi bir eğitim iş birliği protokolü olup olmadığının belgelenmesidir. Ayrıca, MEB onaylı belgelerin üzerinde genellikle MEB logosu, sertifika numarası ve barkod bulunur.
Nelere dikkat etmeliyiz?
Eğitim veren kurumun MEB, YÖK veya üniversitelerle resmi protokolü olup olmadığını kontrol edin.
Sınav ve değerlendirme süreci olmayan, birkaç saatlik eğitimlerle verilen belgelerden uzak durun.
“e-Devlet’te görünür” ifadesinin doğruluğunu bizzat sorgulama yaparak teyit edin.
Eğitim ücretinin faturasız ya da elden IBAN’la talep edilmesi, vergi dışı işlem anlamına gelebilir; dikkatli olun.
Sertifikalar, özellikle sağlık, eğitim, psikolojik danışmanlık ve çocuk gelişimi gibi alanlarda yalnızca belge değil, toplum sağlığı ve güvenliği için de önem taşır. Vatandaşlar hem kendilerini hem de toplumu korumak adına bu konuda bilinçli olmalı; her belgeye değil, yalnızca denetlenmiş, onaylanmış ve şeffaf süreçlerden geçen eğitimlere güvenmelidir.
