Sıcaklarda Sağlıklı Kalmanın Yolları

İklim krizinin etkileri ve sağlık riskleri gün geçtikçe artarak hissediliyor. Dünyanın birçok noktasında yaşanan sıcak hava dalgaları, Türkiye'yi de etkisi altına aldı. İklim krizinin temeli olan küresel ısınma, seller, orman yangınları, hava kirliliği, su kaynaklı hastalıklar, vektör kaynaklı hastalıklar, gıda güvensizliği ve beslenme bozuklukları, ruh sağlığı sorunları gibi birçok olumsuz etkiyle insan sağlığını tehdit ediyor.

Yuvam Dünya Derneği, Koç Üniversitesi ve Hacettepe Üniversitesi iş birliğiyle açılan Yuvam Dünya İklim Kliniği uzmanları, sıcaklıkların bir afet olduğunu ve sıcak çarpmasından korunmanın önemini vurguluyor.

Yuvam Dünya İklim Kliniği Bilim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Levent Kurnaz, Temmuz ayında yaşanan 17 günün insanlık tarihindeki en sıcak dönem olduğunu belirtiyor. Akdeniz'in batısındaki aşırı sıcak hava nedeniyle sıcaklık rekorlarının kırıldığı bölgede, ülkemizdeki durumun diğer bölgelerle kıyaslandığında henüz çok kötü olmadığına dikkat çekiyor.

Özellikle yaşlılar ve kronik hastalığı olanlar için aşırı sıcakların riskli olduğunu vurgulayan Yuvam Dünya İklim Kliniği Bilim Kurulu Üyesi Prof. Dr. mine durusu Tanrıöver, sıcak hava dalgalarından en çok etkilenenlerin 65 yaş üstü kişiler, gebeler, bebekler, çocuklar, obezite, diyabet, kronik kalp damar ve böbrek hastalıkları, ruh sağlığı sorunları olanlar, sporcular, dış ortamda çalışan işçiler ve çiftçiler olduğunu belirtiyor. Ayrıca kalp hastalıkları, hipertansiyon, alerji, psikiyatrik ve nörolojik hastalıklarda kullanılan bazı ilaçların sıcak hava etkilerini artırabileceğini ifade ediyor.

Sıcak hava ilişkili hastalıkların belirtilerini hafiften en ağır tabloya doğru sıralayan Tanrıöver, bu hastalıkların kişide baş dönmesi, sersemlik, bulantı, kusma, baş ağrısı, güçsüzlük, nörolojik semptomlar gibi belirtilerle kendini gösterebileceğini açıklıyor. Özellikle vücut sıcaklığının 40℃'nin üzerine çıkması durumunda zaman kaybetmeden bir sağlık kuruluşuna başvurmanın hayati önem taşıdığını belirtiyor.

• Sıcak ilişkili hastalıklardan korunmak için alınması gereken önlemler şunlardır:
• Gün içerisinde düzenli olarak su tüketin ve alkollü, şekerli, kafeinli içeceklerden kaçının.
• Daha sık ve küçük porsiyonlarda yemek yiyin, yüksek proteinli yiyeceklerden uzak durun.
• Dış ortamdaki işleri günün serin saatlerinde yapmaya özen gösterin.
• Kalabalık ortamlardan kaçının ve evde en serin odada oturun, dışarıdaysanız gölge bulun.
• Sık sık serin suyla duş alın ve egzersiz yapacaksanız günün serin saatlerini tercih edin.
• Bol ve açık renkli giysiler giyin, geniş kenarlıklı şapkalar, şemsiye ve güneş gözlüğü kullanın.
• Yeni bir sıcak ortama geçerken dışarıda geçirilen zamanı yavaş yavaş artırın.
• Çocukları, yaşlıları ve kronik hastalığı olanları dışarıda uzun süre gözetimsiz bırakmayın.
• Kullandığınız ilaçların sıcak hava etkileri hakkında bilgi sahibi olun ve hekiminizle iletişimde kalın.
• İlgili belirti ve bulguları tanıyın ve kendinizde ya da çevrenizdeki kişilerde ortaya çıkması durumunda ne yapmanız gerektiğini bilin.

Yuvam Dünya İklim Kliniği, iklim kriziyle mücadele etmek için farkındalığı artırmayı ve insanları bilinçlendirmeyi hedefleyen bir proje. İş insanları, iletişimciler, sanatçılar, bilim insanları ve doğa severlerden oluşan Yuvam Dünya Derneği'nin liderliğinde, Hacettepe Üniversitesi ve Koç Üniversitesi'nin iş birliğiyle yürütülen İklim Kliniği, insanları iklim krizinin etkilerinden korumayı, bilgi düzeyini artırmayı ve sağlık müdahalelerini hayata geçirmeyi amaçlıyor. Bu proje kapsamında eğitim, araştırma, farkındalık çalışmaları, savunuculuk gibi çeşitli etkinlikler düzenleniyor.

İklim krizinin etkileri, aşırı hava olayları, hava kirliliği, su kaynaklı hastalıklar, vektör kaynaklı hastalıklar, gıda güvensizliği, beslenme bozuklukları, ruh sağlığı sorunları gibi birçok alanda olumsuz sonuçlar doğuruyor. Bu etkiler sadece insan sağlığını değil, aynı zamanda sağlık hizmetlerini ve sağlık sistemlerini de tehdit ediyor.

İklim Kliniği Postası ise yaz ayları boyunca yayınlanarak iklim krizi ve sağlık odaklı güncel değerlendirmelerin daha fazla kişiye ulaşmasını amaçlayan bir bülten serisidir. İklim Kliniği Bilim Kurulu Üyeleri, medya aracılığıyla iklim krizinin sağlık üzerindeki etkilerini ve alınması gereken önlemleri paylaşarak toplumda farkındalık oluşturmayı hedefliyor.

Sıcaklarda sağlıklı kalmak için alınan önemli tedbirler arasında bol su tüketimi, kalabalık ortamlardan kaçınma, serin suyla duş alma, egzersizleri günün serin saatlerinde yapma, uygun giysiler giyinme ve ilaçların etkileri hakkında bilgi sahibi olma gibi adımlar bulunuyor.

İklim krizine yönelik farkındalığı artırma ve toplumda kolektif dönüşüm sağlama amacıyla çalışan Yuvam Dünya Derneği ve İklim Kliniği, insanların sağlığını korumak ve gelecek nesillere yaşanabilir bir dünya bırakmak için önemli bir görev üstleniyor. İnsanların iklim değişikliğinin etkileri konusunda bilinçlenmesi ve alınacak tedbirler konusunda duyarlılık göstermesi, küresel sorunlara karşı mücadelede önemli bir adım olacaktır.