Uzman Klinik Psikolog Buse Gökçe, bipolar bozukluğun kişinin ruh halindeki sürekli dalgalanmalar nedeniyle yaşam kalitesini olumsuz etkilediğini vurguladı.
Toplumda her 100 kişiden 1-2'sinde görülen bipolar bozukluk, sıklıkla 15-35 yaş aralığındaki genç erişkinlerde ortaya çıkar. Kadın ve erkeklerde eşit oranda görülür. Gökçe, bipolar bozukluğun belirli dönemlerde depresyon, diğer zamanlarda ise enerjinin, uykusuzluğun ve hareketliliğin arttığı manik dönemlerle seyreden yaygın bir ruhsal hastalık olduğunu belirtti.
Genetik Yatkınlık ve Çevresel Faktörler
Gökçe, bipolar bozukluğun kesin nedeninin henüz belirlenemediğini söyleyerek, “Genetik, nörokimyasal ve çevresel faktörlerin karmaşık etkileşimi sonucu ortaya çıktığı düşünülmektedir. Genetik yatkınlığı olan bireylerde bu bozukluğun daha sık görüldüğü bilinmektedir. Ayrıca,
stresli yaşam koşulları, ağır travmalar ve sevilen birinin kaybı gibi durumlar da bipolar bozukluğun tetiklenmesine neden olabilir” dedi.
Belirtiler Kişiden Kişiye Değişir
Bipolar bozukluk belirtilerinin kişiden kişiye değişebilir ve farklı yoğunluklarda olabileceğine dikkat çeken Gökçe, “Manik belirtiler arasında enerji artışı, aşırı mutluluk, kendini önemli hissetme ve ajitasyon öne çıkarken, depresif belirtilerde enerji eksikliği, değersizlik hissi, özgüven düşüklüğü ve intihar düşünceleri görülür” dedi.
Gökçe, mani döneminde görülebilecek belirtileri şöyle sıraladı:
- Aşırı neşeli ve coşkulu hissetme
- Özgüvende artış
- Uyku ihtiyacında azalma
- Hızlı konuşma
- Çok para harcama
- Cinsel dürtülerde artış
- Alkol ve uyuşturucu kullanımı
- Sabırsızlık
- Uygun olmayan davranışlarda artış
Depresif dönemde görülebilecek belirtiler ise:
- Keyifsizlik
- Enerji eksikliği
- Konsantrasyon zorluğu
- Umutsuzluk hali
- Uyuma güçlüğü
- İştahsızlık
- İntihar düşünceleri
Karma Dönem ve Tedavi Reddetme Eğilimi
Karma dönemde hem mani hem de depresif atağa ait belirtilerin birlikte görüldüğünü belirten Gökçe, “Kişi çok mutlu bir ruh hali içindeyken kısa süre sonra kendisinden şüphelenebilir hale gelebilir. Bipolar belirtilerinin her gün görülmesi ve en az bir hafta veya daha uzun sürmesi gerekmektedir. Mani dönemi genellikle aniden ortaya çıkar ve bu dönemde kişiler hasta olduklarının farkında olmayabilir ve tedaviyi reddetme eğiliminde olabilirler” dedi.
Bipolar Bozukluk Tedavi Yöntemleri
Karma dönemde hem mani hem de depresif atağa ait belirtilerin birlikte görüldüğünü belirten Gökçe, "Kişi çok mutlu bir ruh hali içindeyken kısa süre sonra kendisinden şüphelenebilir hale gelebilir. Bipolar belirtilerinin her gün görülmesi ve en az bir hafta veya daha uzun sürmesi gerekmektedir. Mani dönemi genellikle aniden ortaya çıkar ve bu dönemde kişiler hasta olduklarının farkında olmayabilir ve tedaviyi reddetme eğiliminde olabilirler" dedi.Bipolar bozukluğun yaşam kalitesini etkileyebileceğini ve işlevsellikte ciddi sorunlara neden olabileceğini belirten Gökçe, "Ancak uygun tedavi ve destekle birlikte birçok kişi semptomlarını yönetebilir ve dengeli bir yaşam sürdürebilir. En önemli faktör, hastanın atak dönemlerinin gözlemlenmesidir. Atakların büyük bir kısmında hasta, ne hissettiğini, ne yaşadığını ve kendisinde ne tür değişikliklerin meydana geldiğini fark edemeyebilir. Bu gibi durumlarda, hastanın hekimle olan işbirliği, yakın çevresinin desteği ve takibi oldukça önemlidir" dedi. Tedavinin genellikle ilaç tedavisi ve psikoterapinin bir kombinasyonunu içerdiğini belirten Gökçe, "İlaç tedavisinde, duygudurum dengeleyicileri, antidepresanlar ve antipsikotik ilaçlar kullanılabilir. Psikoterapi, bireyin hastalığını daha iyi anlamasına, stresle başa çıkma stratejileri geliştirmesine ve yaşam kalitesini artırmasına yardımcı olabilir" diyerek sözlerini noktaladı.