EY’nin hazırladığı 2025 Küresel Vergi Politikası ve İhtilaf Görünümü raporu, dünya genelinde siyasi liderlik değişimleriyle birlikte vergi ve ticaret politikalarının da hızla dönüşüm geçirdiğini ortaya koyuyor. Rapora göre, hükümetler vergi gelirlerini artırmak amacıyla yeni araçlar geliştiriyor ve mevcut sistemleri daha etkili kullanıyor. Bu durum, işletmelerin sınır ötesi faaliyetlerini, finansal planlamalarını ve uyum süreçlerini doğrudan etkiliyor.
BEPS 2.0 ile Yeni Dönem Başladı
Rapor, küresel vergi sisteminin dönüm noktasında olduğunu belirtiyor. OECD’nin öncülüğünde geliştirilen BEPS 2.0 projesi, %15’lik küresel asgari kurumlar vergisini öngören Sütun 2 (Pillar 2) ile birçok ülkede yürürlüğe girdi. Ancak ABD’nin uygulamaya dahil olmaması, bazı bölgelerdeki uyum sürecini yavaşlatıyor. Buna karşın birçok ülke Sütun 2 kurallarına sıkı sıkıya bağlılık göstererek bu süreci sürdürüyor.
Şirketler için Çeviklik ve Uyum Zorunlu
EY, işletmelerin vergi politikalarındaki değişikliklere hızlı uyum sağlamasının artık bir tercih değil, zorunluluk haline geldiğini vurguluyor. Yeni vergi düzenlemeleri, şirketlerin iş modellerini yeniden değerlendirmesini ve vergi stratejilerini gözden geçirmesini gerektiriyor. Ayrıca vergi departmanlarının sadece uyum değil, stratejik karar alma süreçlerine de entegre olması gerektiği ifade ediliyor.
Yapay Zekâ Vergide Yeni Dönemi Başlatıyor
Raporda, üretken yapay zekâ (GenAI) teknolojilerinin vergi süreçlerine etkisi de dikkat çekiyor. GenAI, vergi otoritelerinin risk analizini, anormallik tespitini ve denetim seçimini daha verimli şekilde yapmasına olanak tanıyor. Aynı zamanda şirketler de GenAI’ı vergi uyumluluğu ve ihtilaf hazırlığı için etkin şekilde kullanmaya başladı. EY anketine göre, vergi ve finans yöneticilerinin %39’u GenAI teknolojilerini vergi ihtilafı yönetiminde aktif olarak kullanıyor.
Avrupa'da Vergi Teşvikleri Gözden Geçiriliyor
Avrupa Birliği ülkeleri ve diğer birçok ülke, mevcut vergi teşviklerini gözden geçirerek yatırım ortamlarını korumaya çalışıyor. Özellikle Sütun 2 uygulamasının bazı teşviklerin etkisini azaltması nedeniyle hükümetler, teşvik sistemlerini yeniden tasarlıyor. EY raporuna göre, 2025 yılında sermaye ödenekleri, amortisman gibi teşviklerde artış bekleniyor.
İş Birlikçi Vergi Uyumu Ön Planda
Özellikle gelişmiş ülkelerde büyük ölçekli şirketler için öne çıkan "iş birlikçi uyumluluk modeli", şirketlerin şeffaf vergi yönetimini destekliyor. Bu modelle güçlü vergi yönetimi sergileyen şirketler, azaltılmış denetim sıklığı gibi avantajlardan yararlanıyor. Zayıf kontrol yapısına sahip olanlar ise daha sıkı denetim süreçleriyle karşı karşıya kalabiliyor.
Uluslararası Standartlara Uyum Artıyor
OECD ve Birleşmiş Milletler’in öncülük ettiği uluslararası vergi iş birliği çalışmaları, ülkelerin küresel gelir dengesini sağlama çabasında önemli rol oynuyor. Transfer fiyatlandırması, KDV uyumu ve küresel hareketlilik gibi konular, uluslararası koordinasyonun kaçınılmaz hale geldiğini gösteriyor.
EY Uzmanlarından Uyarılar
EY Türkiye Vergi Hizmetleri Bölüm Başkanı Erkan Baykuş, “Şirketlerin gelişen düzenlemelere entegre olması ve değişen gereksinimlere uygun stratejiler geliştirmesi gerekiyor” derken, EY Türkiye Vergi Bölümü Şirket Ortağı Ateş Konca ise “Sütun 1 belirsizlikleri ve dijital hizmetlerin vergilendirilmesi gibi uygulamalar, çifte vergilendirme risklerini artırabilir. İşletmelerin yeni düzenlemelere çevik şekilde adapte olması şart” ifadelerini kullandı.
Haber: Kapsamhaber
