Arnavutluk Başbakanı
Edi Rama, geçtiğimiz günlerde ABD'nin
The New York Times gazetesine verdiği röportajda, Tiran’da bir
“Bektaşî Devleti” kurma planlarını açıklayarak Türkiye’de büyük yankı uyandırdı. Rama, bu devletin ayrıntılarını yakında açıklayacaklarını belirtirken, Türkiye’deki Bektaşî liderlerinden sert tepkiler geldi.Türkiye Bektaşîlerinin dedebabası
Ali Haydar Ercan adına açıklama yapan Halifebaba
Hacı Dursun Gümüşoğlu, Arnavutluk’ta kurulacağı belirtilen Bektaşî Devleti hakkında ciddi eleştirilerde bulundu. Gümüşoğlu,
“Baba Mondi” olarak bilinen ve bu devletin başına geçmesi planlanan
Baba Edmond Brahimaj’ı hedef alarak, “Baba Mondi, dedebabalık sistemine bağlı olmadığı için Bektaşîlik yolunun da dışındadır ve yok hükmündedir” dedi.
Bektaşîlik Türkiye Merkezli Bir Gelenek
Bektaşîliğin merkezi olan Türkiye'den çıkan bu eleştiriler, Bektaşîlik geleneğinin derin köklerine ve Arnavutluk’taki gelişmelere dikkat çekiyor.
Arslan Tekin, makalesinde Arnavutluk'ta kurulacağı söylenen Bektaşî Devleti’nin Türkiye'deki Bektaşîler arasında nasıl bir tepkiyle karşılandığını ve bu durumun ABD etkisi olup olmadığını sorguluyor. Tekin, “Bizim Bektaşîler, Arnavutluk’ta böyle bir devletin kurulmasına mı karşı, yoksa orada kurulacak devletin başına bizden biri mi geçmeli diyorlar?” sorusunu yöneltiyor.
Baba Mondi Kimdir?
Tekin,
Baba Mondi olarak bilinen Edmond Brahimaj ile geçmişte yaptığı görüşmelerden bahsediyor. Samimi ve cana yakın bir insan olarak tanımladığı Baba Mondi’nin Arnavutluk’taki Bektaşîler arasında önemli bir isim olduğunu belirtiyor. Ancak Türkiye’deki Bektaşî liderler, Baba Mondi'nin dedebabalık sistemine uygun olmadığını savunarak, Arnavutluk'taki Bektaşî Devleti girişimine sıcak bakmıyorlar.
Türkiye’de Bektaşî Devleti İstemi mi?
Arslan Tekin, Türkiye’deki Bektaşîlerin, Arnavutluk’ta böyle bir devletin kurulmasına mı karşı olduklarını, yoksa bu girişimin Türkiye’nin etkisi altında mı olması gerektiğini tartışıyor. Ayrıca ABD’nin bu planlar üzerindeki olası etkisi de gündeme getiriliyor. Tekin, Arnavutluk Başbakanı
Edi Rama’nın açıklamalarının arka planında ABD’nin bir oyununun olup olmadığını sorgulayan Türkiye’deki Bektaşîlerin görüşlerini dile getiriyor.
Bektaşîlik ve Türkiye'nin Tavrı
Türkiye’deki Bektaşî liderlerin Arnavutluk’ta kurulması planlanan bu devlete nasıl tepki vereceği merak konusu.
Halifebaba Hacı Dursun Gümüşoğlu’nun sert çıkışı, bu devletin Bektaşîlik geleneğinin özünden saptığını savunurken, Bektaşî Devleti girişiminin Türkiye’de nasıl yankılanacağı ve nasıl bir diplomatik sürecin başlayacağı dikkatle izlenecek.
Kaynak: Arslan Tekin'in "Bektaşî Devleti’ne Giden Yol" Makalesi