Avrupa Birliği’nin demokratik temsil gücü olan Avrupa Parlamentosu nasıl çalışıyor? Yasama sürecinde ne gibi roller üstleniyor, karar alma sürecine nasıl dahil oluyor?
Doğrudan Seçilen Tek AB Kurumu
Avrupa Parlamentosu (AP), Avrupa Birliği içerisinde doğrudan halk tarafından seçilen tek kurum olma özelliğine sahip. AB üyesi 27 ülkenin vatandaşları, her beş yılda bir yapılan seçimlerle temsilcilerini belirliyor. Son seçim 2024 yılında yapıldı ve Parlamento, toplam 720 üyeden oluşuyor.
Temsilciler Ülkelere Değil, Görüşe Göre Gruplanıyor
AP üyeleri ülkelerini değil, Avrupa vatandaşlarının siyasi görüşlerini temsil ediyor. Bu nedenle üyeler parlamentoda ulusal gruplar halinde değil, siyasi eğilimlerine göre oluşturulmuş gruplar altında görev yapıyor.
Strazburg, Brüksel ve Lüksemburg Arasında Dağıtılmış Yapı
Parlamento’nun Genel Kurul oturumları Strazburg’da gerçekleşirken, siyasi grup ve komisyon çalışmaları Brüksel, sekretarya ise Lüksemburg’da bulunuyor. Yasama süreci, öncelikle ihtisas komisyonlarında değerlendirilerek Genel Kurul’a taşınıyor.
Yasama ve Bütçe Yetkisi Paylaşımı
AP, AB Konseyi ile birlikte yasama yetkisini paylaşıyor. AB düzeyinde geçerli olacak yasaların büyük bir bölümü, hem Konsey’in hem de Parlamento’nun onayı ile kabul ediliyor. Ayrıca AP, Avrupa Birliği bütçesini de Konsey ile birlikte onaylıyor.
Avrupa Komisyonu Üzerinde Denetim Gücü
AP’nin Avrupa Komisyonu üzerinde de güçlü bir siyasi denetim yetkisi var. Komisyon üyelerinin atanması için AP’nin güvenoyu gerekiyor. Ayrıca Parlamento, güvensizlik oyu ile Komisyon’u istifaya zorlayabilir. Komisyon’a yazılı ve sözlü soru yöneltebilir, soruşturma komisyonları kurabilir.
Dış Politikada Danışma Rolü
Bazı konularda, özellikle dış politika alanlarında, Parlamento’nun rolü danışma niteliğinde kalıyor. Bu alanlarda verdiği görüşler bağlayıcı olmamakla birlikte, demokratik meşruiyet açısından önemli bir işlev görüyor.
Ulusal Parlamentolarla İş Birliği
AP, üye devletlerin ulusal parlamentolarıyla da parlamentolar arası iş birliği yürütüyor. Yıllık toplantılar ve düzenli komisyon görüşmeleriyle, AB düzeyindeki kararların ulusal parlamentolarla koordinasyonu sağlanıyor.
Haber: Garabey
