1923 yılında Türkiye ve Yunanistan arasında imzalanan Lozan Antlaşması’na ek olarak yapılan Mübadele Sözleşmesi, binlerce insanın doğdukları topraklardan zorla ayrılmasına neden oldu. Türkiye-Yunanistan Nüfus Mübadelesi, yalnızca demografik değil, sosyo-kültürel ve ekonomik anlamda da iki ülke üzerinde büyük etkiler bırakan bir göç hareketi olarak tarihe geçti.Peki, bu büyük değişim nasıl başladı? Mübadelenin öncesinde ve sonrasında neler yaşandı? İşte tüm detaylarıyla Türkiye-Yunanistan nüfus mübadelesi...
Yunanistan'da yaşayan Müslümanlar Türkiye'ye gönderilecek,
Türkiye'de yaşayan Ortodoks Rumlar Yunanistan'a gönderilecekti.⛔ Ancak, İstanbul'da yaşayan Rumlar ve Batı Trakya'da yaşayan Türkler bu mübadeleden muaf tutuldu.Kimler Göç Etti?
Yunanistan’dan Türkiye’ye Göç Edenler:
Anadolu’daki Rum nüfus büyük ölçüde azaldı. Müslüman göçmenler, özellikle Ege ve Karadeniz kıyıları, İstanbul ve İç Anadolu’ya yerleştirildi.Ege ve Karadeniz’de Yeni Köyler Kuruldu:
Gelen mübadiller, Yunanistan'dan getirdikleri tarım bilgilerini kullanarak zeytin, tütün, bağcılık ve hayvancılık ile uğraştılar.İstanbul’da Rumlar Kaldı, Batı Trakya’da Türkler Kaldı:
İstanbul’daki Rumlar mübadele dışında bırakıldı. Ancak ilerleyen yıllarda Varlık Vergisi ve 6-7 Eylül Olayları gibi olaylarla İstanbul’daki Rum nüfusu büyük ölçüde azaldı.Batı Trakya’daki Türkler, Yunanistan’da yaşamaya devam etti. Ancak Yunanistan’da kalan Türkler zamanla baskılarla karşılaştı.Kültürel Etkileşim Devam Etti:
Göç eden Türkler ve Rumlar, gittikleri yerlerde kendi kültürlerini taşımaya devam ettiler. Türk-Yunan müziği, mutfağı, halk oyunları gibi birçok alanda benzerlikler görüldü.Mübadele ile gelen Türkler, Yunanistan'da bıraktıkları toprakları, mezarları ve geçmişlerini asla unutmadılar.

MÜBADELEYE GİDEN SÜREÇ: NEDEN GERÇEKLEŞTİ?
19. yüzyılda Osmanlı Devleti'nin zayıflamasıyla birlikte Balkanlar’da büyük çatışmalar yaşandı. Osmanlı’dan ayrılan Yunanistan, Bulgaristan ve Sırbistan gibi ülkelerde yaşayan Müslümanlar için zor bir süreç başladı. Osmanlı'nın çekildiği bölgelerde yaşayan Türk ve Müslüman halk, sürekli saldırılara maruz kaldı.1912-1913 Balkan Savaşları sonrası Anadolu’ya büyük göçler başladı. Özellikle Yunanistan’ın Makedonya, Girit ve Selanik bölgelerinde yaşayan Müslüman Türkler büyük baskılarla karşı karşıya kaldı.1919-1922 yılları arasında Yunan ordusunun Anadolu’yu işgal etmesi ve ardından Türk Kurtuluş Savaşı'nın zaferle sonuçlanması, iki toplum arasında büyük bir kırılmaya yol açtı. Artık, Türkler Yunanistan’da, Rumlar ise Türkiye’de azınlık olarak kalmıştı. Bu durum iki ülke arasında büyük bir gerilim oluşturdu.1923 yılında Lozan Barış Antlaşması imzalandı. 30 Ocak 1923’te imzalanan Türkiye-Yunanistan Nüfus Mübadelesi Sözleşmesi ile zorunlu göç başladı.MÜBADELE ŞARTLARI VE KİMLER KAPSAMA GİRDİ?
Lozan’da imzalanan sözleşmeye göre:Yunanistan'da yaşayan Müslümanlar Türkiye'ye gönderilecek,
Türkiye'de yaşayan Ortodoks Rumlar Yunanistan'a gönderilecekti.⛔ Ancak, İstanbul'da yaşayan Rumlar ve Batı Trakya'da yaşayan Türkler bu mübadeleden muaf tutuldu.Kimler Göç Etti?
Yunanistan’dan Türkiye’ye Göç Edenler:
- Selanik, Kavala, Girit, Drama, Yanya, Midilli, Mora ve diğer bölgelerden yaklaşık 500 bin Müslüman Türk, zorunlu göçe tabi tutuldu.
- İstanbul, İzmir, Samsun, Trabzon, Giresun, Çanakkale, Amasya, Bursa ve Ege kıyılarında yaşayan yaklaşık 1.2 milyon Rum, Yunanistan’a göç ettirildi.

MÜBADİLLERİN YOLCULUĞU: ZORLU ŞARTLAR
???? Göç ettirilen insanlar genellikle Gülcemal Vapuru, Kırşehir Vapuru gibi gemilerle taşındı. Ancak yolculuk oldukça zorluydu:Deniz yolculuğunda büyük zorluklar yaşandı. Salgın hastalıklar nedeniyle birçok insan hayatını kaybetti.Türkiye’ye gelen Müslüman mübadiller, Samsun, Trabzon, İzmir, İstanbul, Mersin ve Bursa gibi liman şehirlerine ulaştılar.Türkiye’de onları tütün depoları, barakalar ve geçici misafirhaneler karşıladı. Evleri, iş alanları hazır değildi.Yunanistan’a göç eden Rumlar da benzer şekilde zor zamanlar yaşadı. Yunanistan hükümeti, mültecileri yerleştirmek için büyük çaba sarf etti. Ancak ülkede zaten ekonomik sıkıntılar vardı ve göç eden Rumlar işsizlik ve barınma sorunlarıyla karşılaştı.MÜBADELENİN SONUÇLARI: TARİHSEL ETKİLER
Türkiye’nin Demografik Yapısı Değişti:Anadolu’daki Rum nüfus büyük ölçüde azaldı. Müslüman göçmenler, özellikle Ege ve Karadeniz kıyıları, İstanbul ve İç Anadolu’ya yerleştirildi.Ege ve Karadeniz’de Yeni Köyler Kuruldu:
Gelen mübadiller, Yunanistan'dan getirdikleri tarım bilgilerini kullanarak zeytin, tütün, bağcılık ve hayvancılık ile uğraştılar.İstanbul’da Rumlar Kaldı, Batı Trakya’da Türkler Kaldı:
İstanbul’daki Rumlar mübadele dışında bırakıldı. Ancak ilerleyen yıllarda Varlık Vergisi ve 6-7 Eylül Olayları gibi olaylarla İstanbul’daki Rum nüfusu büyük ölçüde azaldı.Batı Trakya’daki Türkler, Yunanistan’da yaşamaya devam etti. Ancak Yunanistan’da kalan Türkler zamanla baskılarla karşılaştı.Kültürel Etkileşim Devam Etti:
Göç eden Türkler ve Rumlar, gittikleri yerlerde kendi kültürlerini taşımaya devam ettiler. Türk-Yunan müziği, mutfağı, halk oyunları gibi birçok alanda benzerlikler görüldü.Mübadele ile gelen Türkler, Yunanistan'da bıraktıkları toprakları, mezarları ve geçmişlerini asla unutmadılar.