Dünya İşçi Bayramı'nın Tarihi

1 Mayıs Uluslararası İşçi Bayramı, dünya çapında işçilerin hakları için mücadele ettiği, birlik ve dayanışmanın pekiştirildiği bir gündür. Bu özel günün tarihi, 1856 yılında Avustralya'nın Melbourne şehrinde başlar.

İnşaat ve taş işçileri, daha makul çalışma saatleri talebiyle büyük bir yürüyüş düzenledi. Ancak bu günün uluslararası alanda tanınması, 1886 yılında Amerika Birleşik Devletleri'nde gerçekleşen büyük işçi grevi ile oldu. Bu grev, 8 saatlik iş günü talebiyle yüzbinlerce işçinin katıldığı kitlesel gösterilere sahne oldu.

Olaylar, Chicago'da Haymarket Meydanı'nda yaşanan ve işçi hareketi üzerinde derin izler bırakan şiddetli çatışmalara dönüştü. 1889'da İkinci Enternasyonal tarafından 1 Mayıs, "Birlik, Mücadele ve Dayanışma Günü" olarak ilan edildi ve bu tarihten itibaren dünya genelinde çeşitli kutlamalarla anılmaya başlandı.

Türkiye'de 1 Mayıs Dünya İşçi Bayramı'nın Tarihi

Türkiye'de 1 Mayıs İşçi Bayramı'nın ilk kutlamaları, Osmanlı döneminde 1911 yılında Selanik'te başladı. İlk resmi kutlama ise Cumhuriyet'in ilanından kısa bir süre sonra, 1923 yılında yapıldı. Ancak 1924'ten sonra yasaklanan bu kutlamalar, 1935 yılına kadar devam eden bir ara verilmesine neden oldu. 1960'lar ve 1970'ler, Türkiye'de işçi hareketlerinin ve 1 Mayıs kutlamalarının yeniden canlanmasına sahne oldu. 1976 yılında Taksim Meydanı'nda yapılan kutlamalar, Türkiye'de 1 Mayıs'ın simgesel merkezi haline geldi. Ancak 1977 yılında meydana gelen ve "Kanlı 1 Mayıs" olarak tarihe geçen olaylar, bu kutlamalara gölge düşürdü. Bu olaylar, 34 kişinin ölümüyle sonuçlandı ve ardından 1980 darbesiyle birlikte 1 Mayıs kutlamaları uzun bir süre yasaklandı.

Modern Türkiye'de 1 Mayıs

1980 darbesinin ardından, 1 Mayıs İşçi Bayramı 2009 yılına kadar Türkiye'de resmi tatil olarak kutlanamadı. Ancak 2009 yılında "Emek ve Dayanışma Günü" olarak resmi tatil ilan edilen bu özel gün, işçi ve emekçi haklarını anmanın yanı sıra, geniş çaplı kutlamaların da yapıldığı bir hale geldi. Son yıllarda, özellikle 2013 Gezi Parkı olaylarından sonra Taksim Meydanı'nın kutlamalara kapatılması gibi kararlarla 1 Mayıs, Türkiye'de yine gerginliklere sahne olmuştur. Ancak bu durum, işçi ve emekçi gruplarının birlik, mücadele ve dayanışma ruhunu pekiştirmesine engel olamamıştır.

1 Mayıs, hem Türkiye'de hem de dünya genelinde, işçi sınıfının haklarını savunma, sosyal adaleti talep etme ve dayanışmayı gösterme günü olarak kalmaya devam etmektedir.