Eğitim Niçin Var?

Eğitim Bilim Uzmanı ve Eğitimde Kaliteyi Geliştirme Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Metin Akgün, "Eğitim niçin var?" sorusunu çeşitli başlıklar altında ele alarak, mevcut durumu tespit edip süreç içerisindeki eksiklikleri ve çözüm önerilerini değerlendirdi. Akgün, yaşadığımız aileden başlayan ve dışa doğru açılan Eğitim sürecinde sosyal çevrede yaşanan hataların sebep ve sonuçlarını analiz etti.

Eğitim Nedir, Ne Olmalıdır?

Eğitim, bireylere bilgi, beceri, alışkanlık ve tavırlar kazandırma etkinliğidir. Başka bir deyişle, bireyin davranışlarında kendi yaşantısı yoluyla, planlı ve programlı olarak istenilen değişimi meydana getirme sürecidir (Ertürk, 1972).

Davranışçı ekolun bu tanımının yanı sıra, öğrenmeyi çevre ile insan beyni arasında güçlü bir bağ kurulması olarak tanımlayan yapılandırmacı yaklaşımı da göz ardı etmemek gerekir. Perkins’e göre, öğrenenlerin etkin rol aldığı yapılandırmacı öğrenme süreci, tartışma, fikir savunma, hipotez kurma, sorgulama ve fikir paylaşma gibi etkileşimler yoluyla gerçekleşir. Bu süreçte, öğrenenler bilgiyi olduğu gibi kabul etmez, bilgiyi oluşturur veya tekrar keşfederler (Perkins, 1999).

Eğitimde Amaç Nedir?

Eğitimde temel amaç, bireyin kendini gerçekleştirmesine imkân hazırlayarak insan ilişkilerini, ekonomik etkinliğini ve vatandaşlık sorumluluğunu geliştirmektir (Varış ve arkadaşları, 1991:26).

Pestalozzi’ye göre eğitim, çocuğun “güç ve yetiler”inin doğal ve ahlâkî bir şekilde geliştirilmesidir. Herbart ise eğitimin amacını, çocuğun mevcut sosyal düzene uyum sağlaması ve erdem/fazilet geliştirmesi olarak tanımlar (Varış ve arkadaşları, 1991:162-163).

Ayrıca, eğitim bireysel ve sosyo-kültürel olgulara ilişkin değişkenlerin etkileşimi olarak da görülebilir. Bu etkileşimin sonunda, bireyin yaratılış amaçlarına dönük varlık farkındalığı, bu yönde var olmaya devamını sağlayacak bilgi ve davranışlar geliştirilir.

Eğitimin Amacı: Karakter ve Sosyal Ahlâk

Aldous Huxley, eğitimin, gençlerin özgürlük, adalet ve barış doğrultusunda insan olmalarını sağlamak olduğunu kaydeder. George Kerschensteiner ise eğitimin amacını, karakter formasyonu olarak tanımlayarak, en iyi okulun karakter geliştiren okul olduğunu belirtir. Karakterin, yalnızca etkinlik yoluyla gelişeceğine dikkat çeker (Varış ve arkadaşları, 1991:167).

Eğitim Süreci ve Aile

Eğitim süreci, bireyin ailede başladığı ve dışa doğru açılarak devam ettiği bir etkileşim sürecidir. Bu süreçte öğrenci ve çevresi (öğretmen-öğrenci, öğrenci-sosyal çevre, öğrenci-fiziksel çevre) arasındaki etkileşimler önemlidir. Eğitimi doğaya ve insanlara yönelik zihinsel ve duygusal temel eğilimleri geliştirme süreci olarak ele almak anlamlı olabilir.

Eğitimde kalıcı başarı için, bu süreçte bizi biz kılan değerlerle temayüz eden bir neslin inşasında aile öncelikli olarak ele alınmalıdır.

Kaynaklar

1. Ertürk, S. (1972). Eğitimde Program Geliştirme. Ankara: Yelkentepe Yayınları.
2. Varış, F. ve arkadaşları. (1991). Eğitim Bilimine Giriş. Ankara: AÜ Basımevi.
3. Perkins D.N. (1999). The Many Faces of Constructivism. Educational Leadership. 57(2), 354–371.