Gözde dışa kayma ekzotropya olarak da bilinen gözlerin birinde veya her ikisinde de görülebilen bir göz problemidir. Bir nesneye odaklanırken gözlerin dışa doğru kayması ile karakterizedir. Genellikle iç göz kaslarının zayıflığından veya dış göz kaslarının fazla çalışmasından kaynaklanır. Dışa kayma sürekli olarak görülebildiği gibi ara arada gelişebilir. Aralıklı Dışa göz kayması genellikle 2 yaşından sonra ara sıra olacak şekilde gelişmeye başlar. En büyük belirtileri arasında ışıklı bir alana çıkıldığında kişinin tek bir gözünü kısması veya kapaması eğilimi görülür.
Dışa doğru göz kayması gözde bulunan üçüncü sinirde gelişen felçler, çeşitli hastalıklar veya genetik faktörler nedeniyle gelişebilir. Aralıklı dışa kaymalarda göz tembelliği gelişimi düşük oranda olsa da kayma sıklığının artması göz tembelliği gibi çeşitli göz fonksiyonlarını olumsuz yönde etkileyebilecek hastalıklar ile sonuçlanabilir. Bu nedenle dışa doğru göz kaymasının tedavi edilmesi gerekir.
Gözde Dışa Kayma Neden Olur?
Gözde dışa kayma farklı nedenler sonucunda gelişim gösterebilir. Göz kaslarının anormal anatomisi, iki gözün birbirine yaklaşma yeteneğinin yeterli olmaması, füzyon olarak bilinen 2 gözden gelen görüntülerin birleşme yeteneğinde sorun olması halinde gözde dışa kayma görülebilir.
Yorgun ve dalgın anar da gelişen göz kaymasının temelinde yer alan ana neden ise tam olarak bilinememektedir. Bir gözde görme azlığı gelişmesi sonucunda da dışa doğru göz kayması görülebilir.
0-4 ay arasındaki bebeklerde göz kaslarının gelişimi tamamlanmadığından yine ara aracdışa kayma ile karşılaşılabilir. Ancak göz kaslarının gelişiminin tamamlanmasıyla gözler arasındaki paralellik sağlanabilir.
Gözde Dışa Kayma Tedavisi Nasıldır?
İntermittan Ekzotropya hem çocukları hem de yetişkinleri etkileyebilen göz kayması türlerinden biridir. Ara ara açığa çıkan bu göz kayması türünde göz kayması şiddeti ve görülme sıklığı zaman içerisinde artabilir. Özellikle çocukluk döneminde çocuğun yorgun olması, ateşli bir hastalık geçirmesi veya dalgın olması aralıklı dışa kayma görülme oranını arttırabilir. Göz kaymasının uzun süreli olması ve sıkça görülmesi halinde tedavinin aksatılmadan gerçekleştirilmesi gerekir.
Göz kayması tedavisine başlanmadan önce kaymaya neden olan ana neden tespit edilir. Farklı bir hastalık nedeniyle göz kayması gelişmesi halinde hastalığın tedavisi için farklı tıbbi birimlerden de destek alınabilir. Göz kayması tedavisi içinse gözlük veya cerrahi müdahalelerden yararlanılabilir.
Gözde dışa kayma tedavisinde ilk adım gözlük tedavisidir. Özellikle bir kırma problemi olması halinde kırma problemine yönelik bir gözlük reçete edilebilir. Gözlük tedavisi çoğu zaman başarılı bir tedavi şekli olup kayma kısmen engellenebilir ve ilerlemesi önlenebilir.
Aralıklı dışa kayma tedavisinde de ilk sıra gözlük ve kontakt lens kullanımındadır. Halihazırda bir kırma problemi olması hâlinde miyoplar için daha yüksek numaralı hipermetroplar için ise daha düşük derecede gözlükler kullanılabilir. Göz kaslarını geliştirmek üzere göz kapama egzersizleri de yapılabilir. Erken teşhis ve tanı ile hastaların birçoğunda ameliyata gerek kalmadan tedavi sağlanabilir.
Gözlük tedavisinin işe yaramaması ve göz kaymasının gitgide belirginleştiği durumlarda ise cerrahi müdahalelere başvurulur. Şaşılık ameliyatı sayesinde göz kasları arasındaki güç dengesi sağlanır. Gözün dışarı doğru hareket etmesini sağlayan kasların zayıflatılması ve içe bakan kasların güçlendirilmesine yönelik işlemler uygulanır. Ameliyathane ortamında gerçekleştirilen ameliyat sırasında göz kaslarının bazıları kısaltılabilir/güçlendirilebilir veya zayıflatılabilir. Bu sayede gözler birbirine eşit hizada olabilir.
Göz kayması ameliyatı bir profesyonel tarafından uygulanmalıdır. Ameliyat öncesinde yapılan tetkiklerde göz kayma açısının net bir şekilde saptanması oldukça önemlidir. Aksi takdirde kaslar üzerine gerçekleştirecek olan fazla müdahale ameliyat sonrasında şaşılığın farklı bir yöne doğru gelişmesiyle sonuçlanabilir.