İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu hakkında başlatılan “sahte diploma” soruşturması, kamuoyunda yeni tartışmaların fitilini ateşledi. Toplum Çalışmaları Enstitüsü Başkanı Hukukçu Osman Ertürk Özel, konuyla ilgili yaptığı ayrıntılı değerlendirmede, YÖK’ün İmamoğlu’nun diplomasını iptal edemeyeceğine dikkat çekti ve olayın “evrakta sahtecilik” olarak yorumlanamayacağını ifade etti.
“YÖK Diplomanın İptaline Yetkili Değil”
İmamoğlu hakkındaki sahte diploma iddiası sebebiyle “resmî belgede sahtecilik” suçlamasıyla soruşturma başlatıldığı duyurulurken, konuya ilişkin tepkiler ve hukuki yorumlar da beraberinde geldi. Açıklamasına, “İmamoğlu’nun diploması meselesi belli ki çok su kaldıracak,” diyerek başlayan Özel, “Diplomayı düzenleyen kurum İstanbul Üniversitesi’dir, bu nedenle YÖK’ün tek taraflı bir iptal yetkisi yok” vurgusu yaptı.
İdare Hukuku Prensipleri
Hukukçu Özel, Danıştay içtihatlarından hareketle idari işlemlerin geri alınmasıyla ilgili iki temel kuralı şu şekilde özetledi:
Hukuka uygun idari işlemler hiçbir zaman geri alınamaz.
Bu kuralın herhangi bir istisnası bulunmamaktadır.Hukuka aykırı idari işlemler kural olarak her zaman geri alınabilir.
Ancak bu kuralın da bir istisnası vardır: İlgilisinin lehine sonuç doğuran (diploma, ruhsat gibi) hukuka aykırı bir idari işlem, sadece iptal davası açma süresi içinde geri alınabilir. İstisnanın da istisnası, işlemin ilgilinin hilesi veya idarenin açık hatasıyla yapılmasıdır. Bu durumda, geri alma için herhangi bir süreye bakılmaz.
Somut olayın bu kurallarla kıyaslandığında farklılık içerdiğini belirten Özel, “İlgili geçiş uygulaması, sadece İmamoğlu’na değil aynı dönemde benzer durumdaki herkese uygulanmış. Dolayısıyla ne bir hile ne de açık bir hatadan söz edilebilir,” ifadelerini kullandı.
Ceza Hukuku Yönü: Zamanaşımı Geçerli
Özel, konunun ceza hukuku boyutunda ise “evrakta sahtecilik” suçlamasının temelsiz kalacağını belirtti. İmamoğlu’na isnat edilen meselenin, “İstanbul Üniversitesi’ne geçiş usulü” ile ilgili bir husus olduğunun altını çizen Özel, açık bir şekilde zamanaşımı hükümlerinin devrede olduğunu ve bu nedenle soruşturmanın “takipsizlikle sonuçlanması” gerektiğini öne sürdü.
“Diploma Tartışması Detaylı Hukuki Analiz Gerektiriyor”
Toplum Çalışmaları Enstitüsü Başkanı Osman Ertürk Özel, açıklamasını “En temel hukuk müesseselerinin dahi ihlal edilebildiği bir ortamda, bu izahatı verecek meslektaşlarıma şimdiden kolaylıklar diliyorum,” sözleriyle tamamladı. Özel’e göre, söz konusu soruşturma hukuki açıdan incelendiğinde, “sahte diploma” iddialarının dayanaklarının zayıf olduğu ve hukuki zeminin yanlış tanımlandığı açıkça görülüyor.
Bu arkadaşın da diploması incelensin. Hukukçu değilim ama böyle bir olayda diplomanın iptal dahi edilmesine gerek olmadığını, zaten baştan itibaren yapılan işlemin hükümsüz olduğunu ben bile biliyorum.