İslam'a Göre Kiralanan Mal Üçüncü Şahsa Devredilebilir mi?

İslam hukukunda kira sözleşmesi, tarafların yükümlülüklerini ve haklarını belirleyen önemli bir akit olarak kabul edilir. Eğer mal sahibi, kiraya verdiği taşınır veya taşınmaz malın belirli bir amaçla kullanılacağını ve üçüncü şahıslara devredilemeyeceğini özellikle şart koşmuşsa, kiracının bu şartlara uyması zorunludur. Bu durum, kiralanan malın başka birine devredilmesi veya kullandırılması hususunda mal sahibinin iznine başvurulmasını gerektirir.

Kira Sözleşmesi Belirsizse Örf Esas Alınır

Sözleşmede kiralanan malın kullanımıyla ilgili açık bir hüküm bulunmadığı durumlarda İslam hukuku örfü dikkate alır. Şayet örf, kiracının malı üçüncü bir şahsa devretmesine veya dilediği gibi kullanmasına izin veriyorsa, kiracı bu hakka sahip olabilir. Örneğin, kiralanan bir depo veya dükkân, o bölgede yaygın olarak başkalarına kiralanabiliyorsa, kiracı da bu örfe uyarak malı başkasına devredebilir. Ancak bu durumda dahi, herhangi bir ek ücret ödemeden kullanım izni sağlanmış sayılır (Mevsılî, el-İhtiyâr, 2/51-52).

Günümüzde İzin Zorunluluğu

Günümüz örfüne göre, kiralanan malın yalnızca kiracı tarafından kullanılması gerektiği kabul edilmektedir. Bu nedenle, İslam hukukuna uygun olarak, kiracının malı başkasına devredebilmesi için mal sahibinden açık bir izin alması şarttır. Mal sahibinin rızası olmadan yapılan bu tür işlemler, İslam hukukuna göre geçersiz sayılır ve kiracının sorumluluğunu doğurabilir.

İslam hukukunda, kira ilişkilerinde mal sahibinin onayı ve sözleşmede yer alan şartlara uyulması büyük önem taşır. Günümüz örflerine göre, kiralanan malın başkasına devredilmesi veya kullandırılması için mutlaka mal sahibinin izni gerekmekte olup, bu izin alınmadıkça yapılan işlemler geçerli sayılmaz.