Osmanlı İmparatorluğu’nun I. Dünya Savaşı sonrası Anadolu topraklarında hesaplanan düşman istilasına karşı Türk halkını uyandıran ve direnişe geçiren maneviyat ordusunun Kurtuluş Savaşı’ndaki rolü, İslam âlimlerinin kahramanca desteğiyle taçlandı. Bu mübarek insanlar, Türkiye Cumhuriyeti’nin bağımsızlığını kazanmasında oynadıkları kritik rol ile Türk milletinin gönlünde daima yaşayacaklardır.Kurtuluş Savaşı’nda mücadele eden ve zaferi getiren bu kutlu nesil, Türk milletinin bağımsızlık yolundaki mücadelesinde manevi bir başbuğ olarak yer aldı.
Mücahid Âlimlerden Örnek İsimler
Kurtuluş Savaşı’na destek veren İslam âlimlerinden bazıları, Türk milletinin direnişinde ve zaferinde önemli roller üstlendiler. "Ankara Fetvası" ile TBMM’nin meşruiyetini onaylayan Ankara Müftüsü Mehmed Rıfat (Börekçi) Efendi ve Ege bölgesindeki Yunan işgaline karşı direnişi başlatan **Denizli Müftüsü Ahmed Hulusi Efendi, bu mücahid âlimlerin önde gelen isimlerindendir. Bu din adamlarının halkı direnişe teşvik eden cesur kararları, Kurtuluş Savaşı’nın kazanılmasında kritik bir rol oynamıştır.Mustafa Kemal’in Anadolu’ya geçişiyle birlikte, milli mücadeleye desteklerini açıklayan ve "Amasya emrinizdedir" diyerek kayıtsız şartsız destek veren Amasya Müftüsü Hacı Tevfik Efendi ve Abdurrahman Kamil Efendi, İstiklal Savaşı’nın manevi önderlerindendir. **Amasya Tamimi’nin hazırlanmasında bu güvence, milli mücadelenin moralini artırmış ve direnişi güçlendirmiştir.İzmir Müftüsü Rahmetullah Efendi, Yunan işgaline karşı direnilmesi gerektiğini savunarak, milletin direniş ruhunu ayakta tutmuştur. Isparta’lı Hafız İbrahim Efendi ve Afyonkarahisar’lı Hoca İsmail Şükrü Efendi, **kendi bölgelerinde direniş birlikleri kurarak, milli mücadeleye somut katkılarda bulunmuşlardır. Bu direniş birliklerinin başarısı, düşman kuvvetlerinin ilerleyişini durdurmuş ve Türk milletinin bağımsızlık mücadelesine olan inancını pekiştirmiştir.Milli Mücadele’de Din Âlimlerinin Direnişleri
Din adamları, sadece dini rehberlikleriyle değil, bizzat cephede savaşarak da milli mücadeleye katkı sunmuşlardır. Örneğin, Çal Müftüsü Ahmed İzzet (Çalgüner) Efendi ve Acıpayam Müftüsü Hasan (Tokcan) Efendi, topladıkları gönüllülerle Aydın-Köşk cephesinde Yunan kuvvetlerine karşı savaşan yiğit mücahidlerdir. Bu mücadele, halkın direnişine ve bağımsızlık ruhunun yayılmasına büyük katkı sağlamıştır. Bu kahramanların cesareti, Türk milletinin direniş azmini pekiştirmiş ve işgalci güçlere karşı topyekûn bir mücadelenin önünü açmıştır.İzmir işgalinden sonra Manisa Müftüsü Âlim Efendi, Burhaniye Müftüsü Mehmed Muhip Efendi, Edremit Müftüsü Hafız Cemal Efendi ve diğer birçok din adamı, Yunan işgaline karşı direnişi teşvik etmiş ve cihadın farz olduğunu ilan etmişlerdir. Bu kahraman din âlimleri, milli direnişin liderleri olarak halkın bilincini uyandırmış ve işgale karşı topyekûn bir direnişin ateşini yakmışlardır.Kurtuluş Savaşı’nın Manevî Önderleri
Kurtuluş Savaşı’nın manevi destekçileri olan din âlimlerinin sayısı sadece Ege Bölgesi ile sınırlı kalmamıştır. Anadolu’nun dört bir yanından din âlimleri, halkı bilinçlendirmek ve direnişi Teşkilatlandırmak için ellerinden geleni yapmışlardır. Adana, Afyonkarahisar, Amasya, Ankara, Antalya, Aydın, Balıkesir, Bursa, Çanakkale gibi illerde görev yapan müftü ve müderrisler, Kurtuluş Savaşı’nın manevi cephesinde önemli roller üstlenmişlerdir. Bu din âlimleri, sadece dini rehberlik yapmamış, aynı zamanda milletin bağımsızlık mücadelesini destekleyerek halkın moralini yüksek tutmuşlardır. Düşman işgaline karşı verdikleri fetvalar, halkın direnişe katılımını artırmış ve Kurtuluş Savaşı’nın zaferle sonuçlanmasında büyük katkı sağlamıştır.Gazi Meclis ve Din Âlimlerinin Katkısı
Kurtuluş Savaşı’nın manevi cephesini anlamak için 23 Nisan 1920’de kurulan ve "Gazi Meclis" olarak adlandırılan ilk TBMM’nin milletvekili kadrosuna bakmak yeterlidir. Bu mecliste yer alan din âlimleri, milli mücadeleye verdikleri destekle Kurtuluş Savaşı’nın kazanılmasında önemli rol oynamışlardır. Bu kahramanların isimleri ve hatıraları, Türk milletinin gönlünde daima yaşayacak, onların bağımsızlık mücadelesine katkıları nesiller boyunca unutulmayacaktır. Bu din adamlarının özverili çalışmaları ve milli direnişe verdikleri destek, bağımsız Türkiye Cumhuriyeti’nin temellerinin atılmasında hayati bir öneme sahiptir.Kaynak: Dr. Hayati BİCE 
