İş yerlerinde psikolojik tacizle (mobbing) mücadelede yeni bir dönem başlıyor. Cumhurbaşkanlığı Genelgesi ile birlikte çalışanların haklarını koruyacak güçlü mekanizmalar devreye alındı. Mobbinge maruz kalan çalışanlar, ALO 170, CİMER ve ilgili resmi kurumlar aracılığıyla daha hızlı ve kolay başvuru yapabilecek. Yeniden yapılandırılan Psikolojik Tacizle Mücadele Kurulu, işverenler üzerinde daha sıkı denetimler gerçekleştirecek ve eğitim programlarıyla farkındalığı artıracak.
Yeni düzenlemelerle birlikte mağdurların hakları gizlilik esasına göre korunacak, iş yerlerinde ise daha güvenli ve huzurlu bir çalışma ortamı sağlanacak. KYO Legal Hukuk Bürosu Ortak Avukatı Gamze Müge Kan, bu yeni dönemin çalışan haklarının korunması açısından kritik bir adım olduğunu belirterek, işverenlerin de bu süreçte sorumluluklarını titizlikle yerine getirmesi gerektiğini vurguladı.
Türkiye’de Mobbing: Çarpıcı Veriler
Mobbing, çalışanların iş yerinde sistematik baskı, aşağılanma ve dışlanma gibi olumsuz durumlara maruz kalarak psikolojik ve fiziksel sağlık sorunları yaşamasına neden oluyor. Türkiye’de, 2024 yılına kadar Çalışma Hayatı İletişim Merkezi (ALO 170) aracılığıyla 145 bin 308 mobbing şikayeti yapıldığı açıklandı.
Bu tablo, iş yerlerinde psikolojik tacizle mücadelenin ne kadar önemli olduğunu ortaya koyarken, 6 Mart 2025’te Resmi Gazete’de yayımlanan 2025/3 sayılı Cumhurbaşkanlığı Genelgesi ile çalışanların sağlıklı, güvenli ve barışçıl bir çalışma ortamında görev yapmasını sağlamak adına önemli adımlar atıldı.
Yeni genelgeyle birlikte özellikle iş yerlerinde kasıtlı ve sistematik olarak gerçekleştirilen aşağılanma, dışlanma, kötü muamele ve yıldırma gibi psikolojik taciz türlerinin önüne geçilmesi hedefleniyor.
Mobbing Mağdurları İçin Başvuru Mekanizmaları Genişletildi
Yeni düzenlemeyle birlikte mobbinge maruz kalan çalışanlar, şikayetlerini doğrudan iletebilecekleri farklı başvuru mekanizmalarına sahip olacak. Mağdurlar, şu kurumlara doğrudan başvurabilecek:
ALO 170 (Çalışma Hayatı İletişim Merkezi)
- Cumhurbaşkanlığı İletişim Merkezi (CİMER)
- Türkiye Büyük Millet Meclisi Dilekçe Komisyonu
- Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı
- Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu
- Kamu Denetçiliği Kurumu
Özellikle ALO 170, yeni düzenleme kapsamında daha etkin hale getirildi. Bu hat aracılığıyla psikologlar tarafından çalışanlara hem bilgilendirme hem de psikolojik destek sağlanacak.
Psikolojik Tacizle Mücadele Kurulu Yeniden Yapılandırıldı
2011/2 sayılı Genelge yürürlükten kaldırılarak, 2025/3 sayılı Cumhurbaşkanlığı Genelgesi ile Psikolojik Tacizle Mücadele Kurulu yeniden yapılandırıldı.
Yeni Kurul, şu kurumlardan temsilcilerin katılımıyla oluşturulacak:
- Adalet Bakanlığı
- Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu
- Kamu Denetçiliği Kurumu
- Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı
- İşçi, işveren ve kamu görevlileri konfederasyonları
- Akademisyenler ve ilgili sivil toplum kuruluşları
Kurul, iş yerlerinde psikolojik tacizle mücadele için yeni politikalar geliştirecek, farkındalık artırıcı eğitimler düzenleyecek ve araştırmalar yapacak. Ayrıca, hazırlanacak raporlarla kamuoyunun bilinçlendirilmesi sağlanacak.
İşveren ve Yöneticilere Yeni Sorumluluklar
KYO Legal Hukuk Bürosu Ortak Avukatı Gamze Müge Kan, yeni genelgenin işverenlere ve yöneticilere büyük sorumluluklar yüklediğini belirterek şu açıklamayı yaptı:
"2025/3 sayılı mobbing genelgesi, işverenlerin psikolojik taciz olarak değerlendirilebilecek her türlü eylemden kaçınmasını ve bu konuda önleyici politikalar geliştirmesini zorunlu hale getiriyor. Ayrıca, iş yerlerinde mobbinge karşı farkındalığın artırılması amacıyla ilgili kurumlar tarafından eğitim ve bilgilendirme programları düzenlenmesi gerekiyor. Bu eğitimlerde, çalışanlara hakları ve başvuru mekanizmaları hakkında kapsamlı bilgilendirme yapılması planlanıyor. İş yerlerinde toplu iş sözleşmelerine mobbing ile ilgili önleyici ve koruyucu hükümler eklenmesi de teşvik ediliyor."
Psikolojik taciz iddialarının araştırılmasında gizliliğin korunması ve kurumların itibarının zarar görmemesi gerektiğini vurgulayan Kan, şu noktaların altını çizdi:
- Mobbing soruşturmalarının hızlı ve dikkatli yürütülmesi zorunlu hale getirildi.
- İş yerlerinde mobbinge karşı daha etkili mücadele mekanizmaları kurulacak.
- Çalışanların kendilerini güvende hissetmesi ve haklarını etkin şekilde savunabilmesi sağlanacak.
- İşverenlerin ve yöneticilerin alacakları önlemler, sürecin başarılı bir şekilde uygulanması açısından kritik önem taşıyor.
Çalışanlar İçin Daha Güvenli Bir İş Ortamı Hedefleniyor
Cumhurbaşkanlığı Genelgesi, iş yerlerinde mobbing ve psikolojik tacize karşı daha etkin bir mücadele mekanizması kurulmasını sağlayarak, çalışanların haklarını güvence altına almayı amaçlıyor.
Yeni düzenlemelerle birlikte:
- Mobbinge maruz kalanlar, daha hızlı ve güvenli başvuru yapabilecek.
- İşverenler, psikolojik tacize karşı önleyici politikalar geliştirmekle yükümlü olacak.
- Psikolojik Tacizle Mücadele Kurulu, kapsamlı raporlar ve eğitim programlarıyla farkındalık yaratacak.
- Gizlilik esasına dayalı süreçlerle, mağdurların hakları korunacak.
