Ramazan ayında oruç ibadetinin en önemli hazırlık süreçlerinden biri olan sahur, Müslümanlar için hem sağlık açısından hem de dini açıdan büyük önem taşıyor. İslam dininde teşvik edilen sahur, oruç tutmaya niyetlenen kişilerin imsak vaktinden önce yediği yemek olarak tanımlanıyor.
Sahurun Dini Boyutu
Sahur kelimesi, Arapça kökenli olup "gecenin son üçte biri" anlamına gelir. Dini açıdan ise sahur, oruca başlamadan önce yapılan son yemek olarak tanımlanır. Kur’an-ı Kerim’de, Bakara Suresi’nin 187. ayetinde şu ifadeler yer almaktadır:
"Fecirden siyah ip beyaz ipten sizin için ayırt edilir hale gelinceye kadar yiyin ve için."
Bu ayet, sahurun meşruiyetini ortaya koyarken, sahurun oruç ibadeti açısından önemli bir uygulama olduğunu gösteriyor.
Peygamber Efendimiz Hz. Muhammed (s.a.v.), sahura kalkmayı teşvik etmiş ve sahurun bereket olduğunu belirtmiştir:
- “Sahura kalkın, çünkü sahurda bereket vardır.” (Buhârî, Ṣavm 20)
- “Sahur yemeği yiyenler, Allah’ın rahmetine ve meleklerin duasına mazhar olur.” (Müsned, III, 12)
- “Bizim orucumuzla Ehl-i Kitab’ın orucu arasındaki fark, sahur yemeğidir.” (Müslim, Ṣıyâm 46)
Hadislerde sahurun, sadece fiziksel fayda sağlamadığı, aynı zamanda manevi bir yönünün de bulunduğu belirtilmektedir. Sahura kalkan kişinin dualarının kabul olacağına ve sahurda yenilen yemeğin mübarek olduğu ifade edilmektedir.
Sahurun Sağlığa Etkileri
Sahur, oruç tutacak kişinin gün boyunca enerji seviyesini korumasına yardımcı olur. Uzun süre açlık ve susuzlukla geçen gün boyunca vücudun ihtiyaç duyduğu besinleri almak, sağlıklı bir oruç süreci için oldukça önemlidir.
Beslenme uzmanları, sahurda tüketilecek yiyeceklerin dengeli olması gerektiğini vurgulamaktadır. Protein, lif ve sağlıklı yağ içeren besinlerin tercih edilmesi, gün boyunca kan şekerinin dengede kalmasını sağlar.
Sahurda önerilen besinler:
- ️ Yumurta, peynir gibi protein kaynakları
- ️ Tam tahıllı ekmek veya yulaf gibi kompleks karbonhidratlar
- ️ Yoğurt, süt gibi kalsiyum içeren besinler
- ️ Bol su ve sıvı tüketimi
Sahurda kaçınılması gereken besinler:
- Tuzlu ve baharatlı yiyecekler (Susuzluğa neden olabilir)
- Şekerli gıdalar (Kan şekerinde dengesizlik yaratabilir)
- Aşırı yağlı ve kızartılmış besinler (Mide rahatsızlıklarına yol açabilir)
Sahurun En Uygun Vakti
İslam alimlerine göre sahurun imsak vaktine yakın bir zamanda yapılması önerilmektedir. Hadislerde, sahur yemeğinin tan yerinin ağarmasına kadar geciktirilmesinin sünnet olduğu belirtilmektedir.
Hz. Peygamber’in (s.a.v.), sahur yaptıktan sonra uzun bir süre geçmeden sabah namazını kıldığı rivayet edilmiştir. Bu da sahurun mümkün olduğu kadar son vakte bırakılması gerektiğini göstermektedir.
Sahur Yapmak Zorunlu mu?
Sahur, oruç ibadeti için zorunlu bir şart değildir, ancak sünnettir ve dinen teşvik edilmiştir. Sahur yapmadan da oruç tutulabilir, ancak İslam alimleri ve sağlık uzmanları, sahurun hem dini hem de fiziksel açıdan büyük faydalar sağladığını belirtmektedir.
Sahuru kaçıran kişilerin en azından bir bardak su içerek bu sünneti yerine getirmesi önerilmektedir.
Sahur, oruç ibadetine hazırlık için önemli bir adımdır. Hem dini açıdan teşvik edilen bir ibadet hem de sağlıklı bir oruç süreci için gereklidir. Uzmanlar, sahurun gün boyunca enerji seviyesini korumaya yardımcı olduğunu ve sahur öğününün sağlıklı ve dengeli olmasının önemini vurgulamaktadır.
Ramazan ayında sahura gereken önemin verilmesi, oruç ibadetini daha kolay ve verimli hale getirecektir.
