Genel olarak tarihçiler zaman zaman ayrıntılarda Samsun ve bölgeleriyle ilgili birbirini tekzip eden düşünceler ortaya koymaktadır. Çarşamba ile ilgilide farklı görüşler varsa da Çarşamba’nın çok eski bir Türk şehri olduğu teyit edilmektedir. Çarşamba Belediyesi’nin kent rehberinde de Çarşamba ile ilgili geniş açıklamalar bulunmaktadır.Özellikle Karadeniz Bölgesi ile ilgili çok ciddi çalışmaları olan ve otoriterlerden birisi 19 Mayıs Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. İbrahim Tellioğlu’dur. Tellioğlu'nun Çarşamba ile ilgili incelemelerini baz alarak Çarşamba’nın tarihi önemine dikkat çekeceğiz.İnternette resmi tanımlarda Çarşamba, Orta Karadeniz Bölümü'nde Samsun iline bağlı olan bir ilçedir. Merkez bucağı dışında 1 bucak; 105 köyü vardır. Merkezi Samsun'un 33 km doğusunda bulunmaktadır.
Çarşamba, Selçuklu döneminde ortaya çıkan kasabadır. Kıyı kısımları 20. yüzyılın ortalarına kadar bataklıktı. Kentin güneyinde Salıpazarı ve Ayvacık, batıda Tekkeköy, doğuda ise Terme vardır. Çarşamba'daki yerleşim yerlerinin isimleri 13. yüzyıldan sonra ortaya çıkmıştır. Gökçeli'de 1206 yılına dayanan cami, Samsun'daki en eski Türk İslam mimarisidir. Selçuklular zamanında başlangıçta kışlak olarak kullanılan Çarşamba daha sonra sürekli oturulan bir yer haline geldi. Osmanlı Devleti zamanında Canik sancağına bağlı Arım kazası içerisindeki iki pazar-cami yerleşmesinden birisi olan Çarşamba, XX. yüzyılın başlarından itibaren bir kasaba haline geldi.Çarşamba, Tarih öncesi dönemden itibaren yerleşime açılmıştır. Samsun, Ordu, Giresun, Trabzon, Rize, Gümüşhane ve Bayburt’ta bulunan mağara yerleşimleri bölgedeki en eski yerleşim izleridir. Çarşamba’nın Türkler tarafından kurulan bir ilçe olduğuna dair önermenin çeşitli dayanakları bulunmaktadır. Çarşamba, Yeşilırmak’ın denize döküldüğü bereketli alüvyon ovasının güneyinde ortaya çıkmış bir ilçedir. 1950’li yıllara kadar bataklık olan yerler kurutulduktan sonra bu ova ortaya çıktı.
Yerleşim Yeri İsimleri 13. Yüzyılda Ortaya Çıkmaya Başladı
Çarşamba, Selçuklu döneminde ortaya çıkan kasabadır. Kıyı kısımları 20. yüzyılın ortalarına kadar bataklıktı. Kentin güneyinde Salıpazarı ve Ayvacık, batıda Tekkeköy, doğuda ise Terme vardır. Çarşamba'daki yerleşim yerlerinin isimleri 13. yüzyıldan sonra ortaya çıkmıştır. Gökçeli'de 1206 yılına dayanan cami, Samsun'daki en eski Türk İslam mimarisidir. Selçuklular zamanında başlangıçta kışlak olarak kullanılan Çarşamba daha sonra sürekli oturulan bir yer haline geldi. Osmanlı Devleti zamanında Canik sancağına bağlı Arım kazası içerisindeki iki pazar-cami yerleşmesinden birisi olan Çarşamba, XX. yüzyılın başlarından itibaren bir kasaba haline geldi.Çarşamba, Tarih öncesi dönemden itibaren yerleşime açılmıştır. Samsun, Ordu, Giresun, Trabzon, Rize, Gümüşhane ve Bayburt’ta bulunan mağara yerleşimleri bölgedeki en eski yerleşim izleridir. Çarşamba’nın Türkler tarafından kurulan bir ilçe olduğuna dair önermenin çeşitli dayanakları bulunmaktadır. Çarşamba, Yeşilırmak’ın denize döküldüğü bereketli alüvyon ovasının güneyinde ortaya çıkmış bir ilçedir. 1950’li yıllara kadar bataklık olan yerler kurutulduktan sonra bu ova ortaya çıktı.