Uzmanlar, geçmişe ya da geleceğe dair olumsuz düşüncelerin zihinde sürekli tekrarlanması durumuna ruminasyon denildiğini ve bu durumun yaşam kalitesini olumsuz etkileyebileceğini belirtiyor. Uzman Klinik Psikolog Uluğ Çağrı Beyaz, ruminasyonun bireyin duygusal sağlığı ve yaşam kalitesi üzerinde ciddi olumsuz etkiler yaratabileceğini vurguladı.
Ruminasyon Nedir ve Neden Oluşur?
Ruminasyon, psikolojide zihinsel geviş getirme anlamına gelir ve kişinin olumsuz, endişeli ya da üzücü düşünceler üzerinde tekrar tekrar durmasıyla karakterizedir. Bu durum, geçmişte yapılan hatalar, gelecekteki korkular veya mevcut sorunlara odaklanma şeklinde kendini gösterebilir.Uzman Klinik Psikolog Uluğ Çağrı Beyaz, ruminasyonun nedenlerini tam olarak açıklamanın zor olduğunu, ancak stres, travma, depresyon, anksiyete, obsesif kompulsif bozukluk gibi psikolojik rahatsızlıkların yanı sıra kronik hastalıklar, aile öyküsü, cinsiyet ve yaş gibi faktörlerin tetikleyici olabileceğini ifade etti.Ruminasyonun Belirtileri
Uzman Klinik Psikolog Uluğ Çağrı Beyaz, ruminasyonun belirtilerini şu şekilde sıraladı:- Geçmişteki olumsuz olayları sık sık hatırlama ve üzerine düşünme,
- Gelecekle ilgili kaygı ve korkular,
- Mevcut durumdan memnun olmama ve pişmanlık hissetme,
- Kendini suçlama, eleştirme veya değersiz görme,
- Olumsuz duyguları bastırmaya çalışma,
- Dikkat dağıtıcı aktivitelere ilgi kaybı,
- Sosyal ilişkilerden uzaklaşma,
- Kararsızlık ve erteleme,
- Uyku ve iştah sorunları.
Tedavi Yöntemleri
Ruminasyonun tedavisinde genellikle psikoterapi yöntemleri kullanılmaktadır. Tedavi sürecinde bilişsel davranışçı terapi, kabul ve kararlılık terapisi, şema terapisi ve mindfulness temelli terapiler öne çıkmaktadır. Bu yaklaşımlar, kişinin olumsuz düşüncelerini fark etmesine ve değiştirmesine yardımcı olurken, duygusal başa çıkma stratejileri geliştirmesini sağlar.Ruminasyondan Kurtulmak İçin Öneriler
Uzman Klinik Psikolog Uluğ Çağrı Beyaz, ruminasyonla başa çıkmak için şu önerilerde bulundu:- Farkındalık Geliştirin: Ruminasyon yaptığınızda, bu durumu fark etmeye çalışın ve "Bu düşünce bana ne fayda sağlıyor?" sorusunu kendinize sorun. Düşüncelerinizi değiştirmek için başka bir şeye odaklanın.
- Zaman Sınırı Koyun: Ruminasyon yapmak için belirli bir zaman dilimi ayırın ve bu süreyi giderek azaltarak düşünceleriniz üzerinde kontrol sağlayın.
- Düşünceleri Yazıya Dökün: Olumsuz düşüncelerinizi yazıya dökerek somutlaştırın ve objektif bir şekilde değerlendirin. Ardından, bu düşünceleri sembolik olarak yok edebilirsiniz (örneğin, kâğıdı yırtmak veya yakmak).
- Hobiler ve Aktivitelerle Meşgul Olun: Spor yapmak, kitap okumak, resim yapmak gibi ilgi alanlarına yönelerek zihninizi meşgul edin.
- Sosyalleşin ve Destek Alın: Ruminasyon yalnızlıkla beslenir. Sevdiklerinizle zaman geçirmek ve duygularınızı paylaşmak bu durumla başa çıkmanıza yardımcı olabilir. Gerekirse profesyonel destek alın.
