Diyabet hastaları oruç tutabilir mi? Oruç tutan diyabet hastalarının nelere dikkat etmesi gerekir? Diyabet hastalarının oruç tutması durumunda karşılaşabileceği durumları Liv Hospital Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Uzmanı Doç. Dr. Seda Turgut anlattı.
Diyabet hastaları için ramazan ayı, beslenme saatlerinde değişiklik ve uzun süre aç kalma nedeniyle dikkatli olunması gereken bir dönemdir. Oruç sırasında kan şekerinde ani değişimler yaşanabilir ve bu durum ciddi sağlık risklerine yol açabilir. Uzmanlar, oruç tutmayı düşünen diyabet hastalarının önceden doktor kontrolünden geçmesi gerektiğini vurguluyor.
Oruç Tutmadan Önce Doktora Danışın
Oruç tutmayı düşünen diyabet hastaları, ramazan ayından önce mutlaka doktorlarına danışarak sağlık durumlarını değerlendirmelidir. Diyabetin tipi, mevcut komplikasyonlar ve kullanılan ilaçlar göz önüne alınarak oruç tutmanın güvenli olup olmadığı belirlenmelidir.
Beslenme Düzeni Nasıl Olmalı?
Sahur:
- Kesinlikle atlanmamalı, dengeli ve tok tutucu besinler tercih edilmelidir.
- Protein içeriği yüksek gıdalar (yumurta, yoğurt, peynir) tüketilmelidir.
- Aşırı yağlı ve tuzlu yiyeceklerden kaçınılmalıdır.
İftar:
- Oruç hafif bir gıda ile açılmalı, ardından sebze yemekleri, salata, ızgara et veya tavuk gibi dengeli besinler tüketilmelidir.
- Tatlı tüketimi sınırlı tutulmalı, özellikle şerbetli tatlılardan kaçınılmalıdır.
- Yeterli sıvı alımı sağlanmalı, iftar ile sahur arasında en az 1,5-2 litre su içilmelidir.
- Çay ve kahve gibi kafeinli içecekler su kaybına neden olabileceğinden aşırı tüketilmemelidir.
İlaç Kullanımı Nasıl Düzenlenmeli?
Oruç tutan diyabet hastalarının ilaç dozlarını hekim kontrolünde yeniden ayarlamaları gerekir. Gün içinde kullanılan ilaçlar, oruç saatlerine göre düzenlenebilir. Bazı ilaçların dozu azaltılabilir veya kullanım saatleri değiştirilebilir.
Kan Şekeri Takibi Şart!
Diyabet hastalarının oruç sırasında düzenli olarak kan şekerlerini ölçmeleri gerekir.
- Sahurdan önce
- Gün ortasında
- İftardan önce
- İftardan 2 saat sonra
Kan şekeri ölçümü orucu bozmaz ve sağlık açısından büyük önem taşır. Hipoglisemi (kan şekeri düşüklüğü) veya hiperglisemi (kan şekeri yüksekliği) durumlarında oruç sonlandırılmalıdır.
Fiziksel Aktiviteye Dikkat
Ramazan ayında fiziksel aktivite yaparken aşırı efordan kaçınılmalıdır. Oruç sırasında yapılan ağır egzersizler, hipoglisemi riskini artırabilir. Egzersiz yapılacaksa, iftardan sonra hafif tempolu yürüyüşler tercih edilmelidir.
Hipoglisemi ve Hiperglisemi Belirtileri
Hipoglisemi belirtileri:
- Titreme
- Terleme
- Baş dönmesi
- Görmede bulanıklık
- Çarpıntı
Hiperglisemi belirtileri:
- Ağız kuruluğu
- Sık idrara çıkma
- Baş ağrısı
- Aşırı yorgunluk
Kan şekeri 70 mg/dL’nin altına düştüğünde oruç sonlandırılmalı ve hızlı etkili karbonhidrat tüketilmelidir. 300 mg/dL’nin üzerine çıkması durumunda ise tıbbi destek alınmalıdır.
Kimler İçin Oruç Sakıncalıdır?
Bazı diyabet hastalarının oruç tutması hayati riskler taşıyabilir. Oruç tutması sakıncalı olan gruplar şunlardır:
- Tip 1 diyabet hastaları
- Kan şekeri kontrolü bozuk olanlar
- Sık hipoglisemi atakları geçirenler
- Diyabetik böbrek yetmezliği veya diyaliz hastaları
- Hamile diyabet hastaları
- Ciddi kalp ve damar hastalığı olanlar
- Son 3 ay içinde diyabetik koma veya hastaneye yatış öyküsü olanlar
Diyabetli bireylerin oruç tutarken sağlıklarını riske atmamak için doktor kontrolünde hareket etmeleri büyük önem taşır. Beslenme düzeni, ilaç kullanımı ve kan şekeri takibi ihmal edilmemeli, bilinçli bir şekilde hareket edilmelidir.
