Otizm Spektrum Bozukluğu (OSB), doğuştan gelen ve genellikle yaşam boyu devam eden nöro-gelişimsel bir farklılık olarak kabul ediliyor. Sosyal etkileşim, iletişim becerileri ve davranış örüntülerinde çeşitli farklılıklarla kendini gösteren bu durum, son yıllarda yapılan bilimsel araştırmalar ışığında çevresel faktörlerle de yakından ilişkilendiriliyor. Bu faktörlerin başında ise küçük yaşta uzun süreli ekran maruziyeti geliyor.
Liv Sağlıklı Yaşam Merkezi Psikoloji Kliniği’nden Psikolog Ozan Yazıcı, 2 Nisan Dünya Otizm Günü dolayısıyla yaptığı bilgilendirmede, özellikle ekran süresi ile otizm semptomları arasındaki ilişkiye dikkat çekti. Yazıcı, yapılan çalışmaların ekran maruziyetinin otizm tanısı almış çocuklarda semptomları daha da şiddetlendirebildiğini gösterdiğini belirterek, bu durumun çocukların gelişimini olumsuz etkileyebileceği uyarısında bulundu.
Yazıcı’ya göre; dikkat eksikliği, dil gelişiminde gerilik, hayal gücünde sınırlılık ve sosyal ilişkilerde zayıflama gibi problemler, özellikle ekran karşısında uzun vakit geçiren çocuklarda sıkça gözlemleniyor. Bu etkiler, otizmli çocuklar için daha da belirgin hale geliyor. Psikolog Yazıcı, özellikle 0-3.5 yaş arasının dil ve sosyal gelişim açısından son derece kritik bir dönem olduğunu vurgularken, bu süreçte çocukların mümkün olduğunca gerçek insan etkileşimiyle desteklenmesi gerektiğini ifade etti.
Otizm belirtilerinin erken yaşta gözlemlenebileceğine de dikkat çeken Yazıcı, 1.5 yaşına kadar göz teması kurmama, ismine tepki vermeme gibi belirtilerin dikkatle izlenmesi gerektiğini belirtti. Bu gibi durumlarda vakit kaybetmeden bir uzmana başvurulmasının önemine vurgu yaptı.
Ebeveynlere de önemli görevler düştüğünü belirten Psikolog Yazıcı, “Ekran süresine mutlaka sınır koyulmalı. Aileler, çocuklarını açık havada oyun oynamaya, akranlarıyla sosyal ilişki kurmaya ve sportif ya da sanatsal faaliyetlere yönlendirmeli. Aynı zamanda hikâye okuma, masal anlatma gibi geleneksel yöntemlerle iletişim desteklenmeli” ifadelerini kullandı.
Yazıcı, ayrıca bu sürecin ebeveynler için zaman zaman zorlayıcı olabileceğini ve bu noktada profesyonel destek almanın oldukça değerli olduğunu da belirtti. "Eğer çocuğunuzun gelişiminde bir farklılık gözlemliyorsanız ve bu konuda ne yapmanız gerektiğini bilmiyorsanız, bir uzmana başvurmak en doğru adım olacaktır," dedi.
Sonuç olarak, ekran kullanımının yalnızca fiziksel değil, aynı zamanda zihinsel ve sosyal gelişim üzerinde de belirgin etkiler yarattığına dikkat çeken uzmanlar, otizmli bireylerde bu etkinin daha derin olabileceği konusunda toplumu bilinçlendirmeyi amaçlıyor. Özellikle küçük yaş grubundaki çocukların ekranla değil, insanla büyümesinin altı çiziliyor.
Haber: Kapsamhaber
