Dünyanın her çağında olduğu gibi yaşadığımız çağda da güçlü devlet demek güçlü ve eğitimli ordusu olan ve ordusunu en son gelişmiş askerî teçhizatla donatan devlet demektir. Bir ordu gücünü esasen inanmış,ülküsü olan ve vatanına,devletine, bayrağına sevdalı vatan evlatlarından aldığı gibi envanterindeki silahlardan da alıyor. Türkiye günümüzde dünyada söz dinleyen değil,sözü dinlenen bir güç,lafını dünya kamuoyuna geçiren bir devlettir. Malum bu gücü Türkiye Türk devleti asil milletimizden,kahraman ordumuzdan ve ordumuzun esas kuvvet kaynaklarından olan savunma sanayimizden alıyor. Vatan toprağında,gök vatanda,mavi vatanda güçlü olmak vatan müdaafamız için vacibdir. Toprak bütünlüğümüzü korumak için hem havada, hem karada,hem de suda kuvvetli olmalıyız. Bunu da şükürler olsun ki,kahraman ordumuz başarıyor.
Türk Savunma Sanayisi'nin büyümesi,yerli üretimin teşvik edilmesi ve dışa bağımlılığı azaltma hedefleri doğrultusunda stratejik bir öneme sahiptir(1). Yani büyüyen savunma sanayisi bağımsız,güçlü Türkiye demektir. Çünkü kuvvetli ordumuza gerekli olan askeri araç gereçlerin Türkiye'de üretilmesi,kendi savunma sanayimizde üretilmesi kendi göbeğimizi kendimizin başkalarına minnetsiz kesmemiz anlamına gelir. Çağımızda Türkiye'miz bunu başarıyor. Savunma Sanayimiz sayesinde ordumuz envanterine havada,karada ve suda kullanabileceği çeşitli gelişmiş araç gereçler ekliyor. Örneğin: karada Kirpi, Vuran (zırhlı askeri arazi aracı), Boran (kısa menzilli balistik füze) ,Altay (muharebe tankı) vb ;suda TCG Anadolu(L-400), TCG Bayraktar(L-402), TCG Osmangazi(NL-125), TCG Sancaktar(L-403) vb ;havada Gökbey, Hürkuş, Aksungur, Anka, Bayraktar TB2,
Baykar Bayraktar Akıncı, Kızılelma, Hürjet ve Kağan-KAAN
Çok yakın bir zamanda 21 Şubat 2024 tarihinde ilk uçuşunu gerçekleştiren 5'inci nesil Türk muharip uçağımız Kağan-KAAN milli gururumuz olmuştur. Milli muharip uçağımız bin 440 metre irtifaya çıkarak saatte 425 kilometre hıza ulaşmış ve 13 dakika havada kalmıştır.İlk uçuşu ile dünya basınında da büyük yankı uyandırmışdır.Dünyanın en keskin manevra kabiliyetine malik 14 metre kanat açıklığına sahip KAĞAN, 21 metre uzunluğunda ve 6 metre yüksekliğindedir.Resmî olarak 1 Mayıs 2023 tarihinde Kağan(Kaan) adını almıştır(2).
Milli muharip uçağımızın isim babası MHP lideri,Türkmen beyimiz sayın Devlet Bahçeli beyefendidir. Dr.Devlet Bahçeli özellikle bilge öngörüsüyle uçağımıza Kağan ismini vermiştir. Zira "Kağan"(Kaan) tarihen önemli anlam taşıyan bir isimdir.
Kadim zamanlarda Türk atalarımız kurdukları devletlerinde hükümdarlara çeşitli adlar vermiştir. 'Tan-hu' veya 'şanyü','kağan(khagan)', 'kan(han,kral)', yabgu(cabgu)','erkin(kül erkin,ulug erkin)'vb.
Kök Türk ve Uygur devletlerinde, devletin başındaki kişi "kagan" unvanıyla anılmaktadır. Kadim Türk devlet hiyerarşisine göre ,kagan en tepede bulunur ve bu ünvan kolay kolay alınamazdı. Türk kaganı,bütün yeryüzünün, yanı insanlığın hükümdarıydı.
Kağan olmanın bazı önemli koşulları vardır.Kağanlığın ilk şartı bilge ve alp(savaşcı) olmaktır. "Bilge kagan ermiş,alp kagan ermiş"-Bilge kagan imiş,alp kagan imiş(3). "Kağanı alp ermiş,aykuçısı bilge ermiş"-Kağanı kahramanmış,danışmanı bilgeymiş(4)."Bilgesin üçün alpın üçün"-Bilgesi için,yiğitliği,erdemliliği için yani Kağan bilge ve cesur olduğu için(5).
Kağan kelimesi yabancı dillerde farklı şekillerde geçmektedir. Çin kaynaklarında bu ünvan K'o-han, K'e-han, latin: "cagan,caganus",Bizans; Khagan,hagaus, eski Fars : "khahani" şeklinde yazılmıştır. Moğolca'da ise bu ünvanın "kaan" ,"khahan" ,"Ka'an" şeklinde kullanıldığı söyleniyor. (6).
Milli muharib uçağımızın isimiyle ilgili de Kaan mı yoksa Kağan mı olmalı diye farklı fikirler mevcut. Lakin kaynaklara bakınca Türkçe'sinin Kağan veya Kagan şeklinde olduğunu görüyoruz.Konuyla ilgili Milli Savunma Üniversitesi'nin rektörü, Prof. Dr. Erhan Afyoncu beyefendi de fikrini sosyal medya hesabında şu şekilde paylaşmıştır: "Milli muharip uçağımızla gurur duyuyoruz.Ancak Kaan isminin Kağan olması lazım.Türkçe kullanımı Kagan (Kağan)'dır.Kaan Moğolca'sıdır" (7).
Bazıları Milli muharip uçağımızın dünya markası olacağından yumuşak g harfinin de yabancılar tarafından söylenişinin zor olacağı nedeniyle Kağan değilde Kaan olduğunu ileriye sürüyor .Yani Uluslararası satışlarda Kağan şeklinde olursa uçağın isiminin telaffuzunda sıkıntılı olacağını düşünüyorlar.
Aslında Milli müharib uçağımızın üzerinde isminin yazıldığı kısımda iki "a"harfi arasında uçağı yansıtan bir simge vardır bunu ikonik bir "g" harfi olarak düşüne biliriz.Böylece "Kagan" olarak uluslararası satışlarda telaffuzunda sıkıntı olmaz ve eski Türkçe'mize uyar.
Milli gururumuz,milli uçağımız Kagan-KAAN vatanımıza,milletimize hayırlı,uğurlu olsun ve emeği geçen her kesten Allah c.c razı olsun. Türk'ün ulu,bilge Kagan'ı daima göklerde gururumuz olsun gücümuze güç katsın!.
Sayın cumhurbaşkanımız Recep Tayyip Erdoğan'ın söylediği gibi "Türkiye güçlendikçe bölgemizde ve dünyada barışın, adaletin, hakkaniyetin kökleştiğini hep birlikte göreceğiz".
Bu bir gerçektir ki,günümüz Türkiye'si ecdatlarımızın asaletine ve şanına yakışır bir devlet olarak Türk İslam aleminin bayraktarıdır.Türkiye'nin güclenmesi hem İslam aleminin hem de Türk dünyasının güçlenmesi,kuvvetlenmesi demektir.Bizi düşmanlarımıza karşı koruyacak olan gücümüzdür,bileğimizin gücüdür.Barış ve Huzur istiyorsak güçlü olmalıyız,savaşa hazır daima hazır olmalıyız.
Ne Mutlu Türk'üm Diyene!
P.S: Türk komutan İshak ÇELİK beye, her zaman verdiği değerli bilgiler ve destek için özellikle teşekkür ederim. Saygılarımla.
Yararlanılan kaynaklar:
1. "SavunmaSanayiST.com | Savunma Sanayi Haberleri | SavunmaSanayiST". 16 Mayıs 2018. 27 Mayıs 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ağustos 2023.
2. TRTHABER."Milli Muharip Uçak'ın adı KAAN oldu" 01.05.2023 15:36 (https://www.trthaber.com/haber/gundem/milli-muharip-ucakin-adi-kaan-oldu-764020.html)
3. Köl Tigin Yazıtı.Doğu,3.(KT D 3);Bilge Kagan Yazıtı,Doğu.4
4. Tunyuku Yazıtı l.Taş,Güney, 3;Doğu,4;Kuzey,5
5. Köl İç Çor Yazıtı,Batı,7.
6. Abdülkadir Donuk, İdari-Askeri Ünvan ve Terimler,Türk Dünyası Araştırma Vakfı,İstanbul,1988.
7. https://twitter.com/eafyoncu/status/1760243763090276805?ref_src=twsrc%5Egoogle%7Ctwcamp%5Eserp%7Ctwgr%5Etweet
YAZAR:AYNUR TALIBLI.Tarih ve Medeniyet Araştırmacısı.İstanbul.2024.