Probiyotik; Faydalı bakterilerden oluşan, tüketildiklerinde sağlık üzerinde olumlu etki yaptıkları düşünülen mikroorganizmalardır.
Probiyotik, vücudun bağışıklık sisteminin güçlenmesine yardımcı olur.
Genel olarak probiyotikler, insanların ve hayvanların ki burda söz konusu olan kanatlılar olup; kanatlı hayvanlarda sindirim sistemi ile ilgili bazı hastalıklardan korunma ve önlemesi için geliştirilmiş alternatif biyoteknolojik ürünler olarak tanımlanır. Probiyotiklerin, doğal olmaları, canlıya herhangi bir zarar vermemeleri, sindirim kanalında absorbe olmamaları ve antibiyotiklere alternatif olmaları bilinen başlıca üstünlükleridir.
Kanatlı sağlığını korumaya yönelik probiyotik ajanlarla hedeflenen; kanatlının normal bağırsak mikro florasını stabil yada dengede tutmak amacıyla yararlı bakteriler lehine dışardan yem veya suyla mikrobiyal destek yapılması, kanatlı bağırsağında bulunan yararlı mikroorganizmaları kapsayan kültür veya preparatlar olarakta tanımlayabiliriz.
Probiyotik, canlıların doğal yaşamın anahtarıdır.
Probiyotikler, bağırsaklar da toksik maddelerin ve patojen (zararlı) mikroorganizmaların emilasyonu açısından savunmanın ilk hattını oluştururlar.
Probiyotik ajanların geliştirilmesinden sonra kanatlılarda sindirim sisteminin ve özelikle de bağırsaktaki içeriğin kompozisyonunun ne denli önemli olduğu konusunda çalışmalar yoğunluk kazanmıştır. Antibiyotiklerin biyolojik yapıya zarar vermesi nedeniyle antibiyotiklerde kısıtlamaya gidilmesi nedeniyle probiyotiklerin önemi daha da artmıştır.
Düşük bağırsak pH’ sının patojen bakterilerin üremesini engelleyici ve faydalı fermantatif mikroorganizmaların üremesini arttırıcı etkisinin ortaya koyulmasından sonra, antibiyotikler son yıllarda yerini bağırsak pH’ sını düşüren başta probiyotikler olmak üzere koruyucu hekimlik olarak yerini organik asit ve enzim içeren doğal ürünlere bırakmaya başlamıştır.
Probiyotik; Antibiyotiksiz yaşamın doğal anahtarı ve kaynağı olup, gereksiz ilaç kullanmanın önüne geçer. Probiyotik içerisinde ki bakteriler genel olarak gram (+), anaerop (havasız ortamda) da yaşayabilen ve zarasızdırlar.
Probiyotiklerin etki gösterebilmeleri için ön mideleri geçip aktif olarak bağırsaklara ulaşmaları gerekir. Normal koşullarda yüksek asidik pH’ ında kolaylıkla yıkımlanır ve bağırsaklara ulaşamazlar.
Bilinen bu özelliklerinden dolayı bu türden ticari preparatların mide asidine karşı dayanıklı bir protein kapsülası ile çevrili olması gerekmektedir. Sindirim kanalında absorbe olmayan bu bakteriler, etkilerini gösterebilmeleri için bağırsak lümeninde (boşluğunda) değil bağırsak epitel (yapısı) yüzeyinde kolonize (çoğalma) olmaları gerekir. Mukozadan salgılanan mükoz madde (sümüksü) içinde çoğalarak, mukustaki müsin maddesini enerji kaynağı olarak kullanmakta ve mukoza yüzeyini örten bu salgı içinde kolonize olmaktadır.
Probiyotik ajan kullanımında hedeflenen; sindirim kanalındaki ekolojik dengeyi yararlı bakteri florasının lehine dönüştürmek ve en önemlisi bu durumu idame ettirerek (çoğalarak) zararlı patojenik mikroorganizmaların eleminasyonunu (elenip atılma) sağlamak, enteropatojenlerin (ıcerideki zararlı maddelerin tümü) salgıladığı enterotoksinleri nötralize etmek (tarafsız), sindirime katkıda bulunmaktır.
Probiyotiklerde hedef canlıya verildiğinde bağırsaklarda çoğalıp sindirim sistemini hayvanın lehinde teslim almaktır. Her bakteriden bir sefer içme suyu ile verildiğinde yüksek oranda bağırsaklara yerleştirmek esastır. (Mesela Smart ProLive probiyotik 1x10¹⁰ cfu/kg yani en az her bakteriden 10 milyar bakteri yerleşmektedir.)
PROBİYOTİK KULLANMANIN FAYDALARI NEDİR?
- Canlının bağışıklık sistemini güçlendirir.
- Canlının yediği besinlerin tamamını parcalamasına yardımcı olur. Çiğ atmayı önler.
- Toksik amonyak ve amin üreten mikroorganizmaların çoğalmalarını engelleyerek bu maddelerin birikimini önler.
- B gurubu vitaminleri sentezleyerek sindirime katkıda bulunur.
- Organik asitler üreterek pH’ yı düşürmek suretiyle, nötr yada bazik ortamda yaşayan zararlı bakterilerin üremelerini engeller.
KAYNAK :
- Dr. Cemal Erensayın – Bilimsel, teknik, pratik Tavukçuluk
- Uzm. Veteriner Hekim Yücel ASI- Tavukçuluk Kılavuzu
- Velican Çelik – Veteriner Hekim- Kanatlı Sağlık Temel İlkeler, Uygulamalar
- Veteriner Hekim Bakteriyolog- Nurettin Gürsoy Tavukçulukta Temel Bilgiler ve Önemli Hastalıklar
- Atilla Taşkın Ahi Evran Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Zootekni Bölümü, Kırşehir- Kanatlılarda Anti-Stres Hakkında Yeni Yaklaşımlar
- Mustafa Kemal Bektaş – Neden Probiyotikler Verilmelidir
- Mustafa Kemal Bektaş – Kanatlılarda İshal ve Beslenme Bozuklukları
- Mustafa Kemal Bektaş- Yumurta Verimi Neden Düşer ?