El yazması klasik Cava Dönemi eseri Endonezya Hollanda Sömürü Dönemi İslâm zihniyetine ışık tutmaktadır. Hollandalılar ülkesini sömürüp kemirirken 1820-1823 arasında hükümran olan Cava Adası Surakarta (Solo) Derebeyi Pakubuwono V (Pakubuwana V, gerçek adı; Raden Mas Sugandi 1784–1823) emriyle bir edebiyat ve ibret harikası yazıldı. Edebiyat ve insanlık kazanırken Endonezya neyini kaybetti? Endonezya neden 350 yıl sömürüldü sorusuna cevap aranacak tarihi kaynaklardan birisi önümüzde duruyor. Akademik ve tarihi yorumlarına bakarak anlaşılabilen eser üzerinde Endonezce ve yabancı dillerde kitaplar çıkmıştır.
Otto Sukatno CR “Şehzadelerde Mübaşeret Kitabı: Geleneksel ve Ritüel Cava Zevkçiliği” adlı (Resensi Buku Seks Para Pangeran: Tradisi Dan Ritualisasi Hedonisme Jawa,Bentang, 2002), mükemmel bir başlık attığı kitabında özetler. O açıkça cinsel sorunları gündeme getirmesi bakımından takdir edilmesine rağmen cinsel ahlâka ve eğitime aykırı bir eser olduğunu savundu. Sukatno bir örnek verip, Centhini II metinlerini göstermekte orgazm ile ilgili hususlara değinmektedir. Bir Fransız gazeteci; Elizabeth D. Inandiak, Les Chants de l'île bir dormir le Livre de Centhini Debout (2002) adı altında Fransızca’ya tercüme etmiştir.
Yazılış nedeni:
V (Pakubuwana V, gerçek adı; Raden Mas Sugandi 1784–1823) emriyle yazılmış Cava klasik edebiyat eseridir. Bazı pornografik yerlerini yazdığı söylenen ve frengili (abraş) olan kral üç yıl hükümranlıktan sonra öldü. Eser bir tartışma yaratır endişesi ile bir süre Surakarta ve Ulusal Saray Arşivinde gizli tutuldu. Şimdi halka açıktır.
Yazarları:
saray ozanı (vakanüvis, resmi tarihçi?) tarafından yazılmıştır: A. Raden Ngabehi Ranggasutrasna Cava Adası’nın doğusu gezdikten sonra izlenimleriyle birlikte yazma emri aldı. B. Raden Ngabehi Yasadipura II (Kyai Hacı Muhammed Ilhar da denir) Mekke’den geldi. Önceki adı Raden Ngabehi Ranggawarsita I olarak bilinmektedir. C. Raden Ngabehi Sastradipura (Hacı Ahmed ilhar) Raden Ngabehi Sastradipura. Ayrıca frengili olduğu söylencesine adı karışan II.Amengkunegara veya Sinuhun Pakubuwana V. adlı derebeyinin de yazdığı bölümler olduğu söylenmektedir.
Oluşumu: 722 Cava şiirsel metinleri veya Cava şarkıları olup 12’ li hece sistemi ile yazıldı. [1]
Serat Centini Sözlük Anlamı nedir?
Sözcük Endonezce’de kıl, ince kıl, tüy, elyaf, lif, fiber, düz olmamak, buruşuk olmak, pür dikkat, titiz, kaygan pürüzlü, hızlı değil, kolay sökülmeyen [2] Centhini: Derebeyi veya sultan dedikleri kralın hizmetçisinin adıdır. ‘Pür Dikkat Centini Hanım’ diye tercüme etmeyi uygun gördük.
Konuları:
Krallığı çıkan savaşlar sonucunda gücünü kaybedince kralın üç oğlundan birisinin yaptığı kendini arama seyahati anlatılır. Cinsel eğitim rehberliği ve felsefi anlamda Allah’ın varlığı ve ahlak konuları bağdaştırmacı (senkretik) zihniyet ile Hindu düşüncesinin tesiri altında işlenmiştir. Ahlak, geleneksel ritüeller, doğal tedavi ilkeleri vardır. Şaşırtıcı derecede farklılıklar içeren konuları içermektedir. Allah’ın varlığı, kelâm, ahlâk ve cinsellik konuları bir arada görülmektedir. Allah’ın Varlığı gibi derin bir İslâm kelâmı konusu üzerinde bile fikirlerin yürütüldüğü esere sadece cinsel eğitim gibi son derece farklı bir açıdan bakmak sadece cinsel eğitim konusu ile özdeşleştirmek doğru olmaz. Endonezcede kültür anlamındaki budaya sözcüğü üzerinde yorum yapılarak Allah’ın varlığı üzerinde Hindu bakışı ile İslam zihniyetini bağdaştıran bir zihniyet kitapta görülmektedir. Panteist ve monist açıdan Hindu zihniyetini İslâm ile bağdaştıran bir Allah’ın varlığı tevili vardır. [3] Hazreti Muhammed’in cima (mübaşeret, cinsel birleşme) temalı hadisi şeriflerini de kaynak alarak karı-koca arasındaki mezkur konu yöntemlerini açıklamaktadır. Eşlerin ihtiyaçlarını değil de çevrenin etkisini anlatacak derecede ayrıntılandırılmış bilgileri içermektedir. Mübaşeret öncesi banyo, parfüm ve dua etme gibi öneriler sıralanmaktadır. Centhini II (Pupuh Asmaradahana) adlı bölümünde uzun süreli, mübaşeret ve adlı bölümde daha uzun ve unutulmaz cinsel birleşme yapmak, boşalmayı geciktirmek veya hızlı bir orgazm ya da geciktirmek için maharetlerin nasıl uygulanacağı sırayla açıklanır. Chentini IV (Pupuh Balabak) adlı bir sonraki bölümde cinsel birleşme stilleri, kadınların karakterleri üzerinde açıklamalar vardır. Bu anlamda Türkiye’de Erzurumlu İbrahim Hakkı Hazretleri’nin (1703-1780) Marifetname adlı eserini hatırlatır. Hindistan’ın meşhur Kama Sutra’sı ile de kıyaslanabilir.
[1] Serat Centhini yang terdiri atas 722 tembang (lagu Jawa) itu antara lain memang bicara soal seks dan seksualitas.
[2] Syf.328; seret, serat sendat, ketat, tidak lincir, tidak lancar, tidak mudah tercabut Dessy Anwar. Kamus Lengkap, Bahasa Indonesia, Dilengkapi dengan: Pedoman Umum Ejaan
[3] http://www.thefullwiki.org/Budaya: Wujud tanpa kahanan puniki.Ing dalem kak sajati lantaran. Inggih budi lantarané. Sarupa wujud ing hu. Pan jumeneng Muhammad latip. Mustakik ing Hyang Suksma. Kenyatanipun. Budi wujud ing Hyang Suksma. Inggih budi inggih Hyang kang Mahasuci. Budi tatabonira as quoted from Serat Centhini by P.J. Zoetmulder in his, Pantheïsme en Monisme in de Javaansche Soeloek-Litteratuur, translated to Indonesian by Dick Hartoko, Jakarta, Penerbit Gramedia, 1998, 3rd edition, pp. 249-253 English translation: This being without existence is between the true reality. It has a mediation which is called Budi. Budi is similar to God's being. Budi is also called the spiritual Muhammad. It is a manifestation of the Spirit. Budi is the being of the Spirit and it is the All-Pure. Budi is its peaceful place.