"Kan sulandırıcıların en çok görülen yan etkileri denetlenemeyen kanamalardır. Bir kesik veya sıyrığın kanı durdurulamaması, idrarın renginin kana dönüşmesi, dışkının siyah veya kırmızı renk alması kanama olduğunu gösterebilir."
YAPILMASI VE YAPILMAMASI GEREKENLER
GENEL BİLGİLER
Kan sulandırıcılar kalp krizleri, pıhtılaşmaya bağlı kan hastalıkları ve felçlerin önlenmesinde çok önemlidirler. Ancak yeni keşfedilenlerle birlikte az sayılmayacak kadar çeşitli kan sulandırıcılar mevcuttur. Her birinin kendine has özelikleri olduğu için bu ilaçları alan kimseler bunları iyi tanımalıdır. Her birinin kendine göre risk alanlarının olabileceği unutulmamalıdır.
“Kan sulandırıcı” terimi başka dillere de girmiştir. Ancak bu ilaçlar kanı sulandırmaz. Kanın pıhtılaşmasını geciktirirler.
Kan sulandırıcıları kullanmadan önce onlar hakkında bilgi edinin. Bazı vitaminler veya ilaç katkıları ile etki artırıcı veya azaltıcı olarak etkileşebilirler. Örneğin bir soğuk algınlığı ilacı alacaksanız içinde aspirin olup olmadığına bakınız. Zira aspirin de kan sulandırıcı olduğu için kanın pıhtılaşması normalden fazla gecikir ve kanamalara sebep olabilir.
K Vitaminini çok alırsanız warfarin(coumadin)in etkisi azalır. Bu bakımdan K Vitaminini çok içeren Brüksel lahanası, marul ve ispanak gibi sebzeleri çok fazla yememelidir. Miktar konusunda doktora danışabilirsiniz. Ayrıca antiplateletler(kandaki trombositleri azaltan ilaçlar) kullanılıyorsa bu durumu da doktorla müzakere etmek gerekir.
Buna karşılık PLAVİX adlı yen tür ilacı alıyorsanız bu önlemlere ihtiyaç yoktur.
DİKKAT EDİLECEK HUSUSLAR
Çarpmalar ve düşmelerden sakınmak gerekir. Kesici ve delici aletleri kullanırken eldiven ve uygun ayakkabı kullanınız. Gereken yer ve işlerde kask kullanılmalıdır. Yapılacak sporlar da dikkatle seçilmelidir. Tıraş için elektrikli tıraş makinesi kullanılması daha uygundur.
Kanama veya ciltte kanlanma olduğu zaman doktorunuza başvurunuz. Sık burun kanamaları olursa ilk önlem olarak burun kemiğinizin altından itibaren baş ve işaret parmağınızla burnunuzu 10- 15 dakika sıkınız. Burnunuzun üst kısmına soğuk pres uygulayınız. Bu esnada yukarı bakmayınız. Ayrıca mümkünse ayakta durunuz, yatmayınız. Sık sık kanama oluyorsa mutlaka doktora gidiniz. Sert sakız çiğnemeyin. Yumuşak diş fırçası kullanınız. Diş ipleri kullanıyorsanız mumlu diş ipi kullanınız.
KANAMA İŞARETLERİ NELERDİR?
Kan sulandırıcıların en çok görülen yan etkileri denetlenemeyen kanamalardır. Bir kesik veya sıyrığın kanı durdurulamaması, idrarın renginin kana dönüşmesi, dışkının siyah veya kırmızı renk alması kanama olduğunu gösterebilir. Sebebi anlaşılamayan cilt kanlanmaları, şiddetli baş ağrısı kanama olduğuna işaret edebilir. Çok şiddetli düşme ve çarpmalarda kan görünmese bile iç kanama olabileceği düşünülerek doktora başvurmalıdır.
İLAÇ ALMAYI UNUTURSANIZ NE YAPMALISINIZ?
İlacınızı mutlaka belli bir saatte alınız. Eğer zamanında almayı unutursanız, hatırladığınız zaman alabilirsiniz. Zamana dikkat etmek için elektronik hatırlatma sistemlerinden yararlanabilirsiniz. Eğer bir gün ilaç almayı unutursanız ikinci gün iki ilaç almayınız.
Kan kaybından veya bu durumla ilgili olarak kendinizden geçme veya bayılma durumları oluşabilir. Bu nedenle diğer insanlardan yardım alabilmek için bir kart veya bir bilezik taşıyınız. Bunda ilaç cinsi, ilaç alma zamanı belli olsun.
Prof.Dr.Mustafa ÖZDEMİR
